Washington’da, Azerbaycan ile Ermenistan arasında yıllardır süren çatışmalara son veren tarihi barış anlaşması imzalandı. ABD Başkanı Donald Trump’ın arabuluculuğunda gerçekleşen bu kritik buluşma, Güney Kafkasya’da yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülüyor.
Barışın Mimarı Trump: “35 Yıllık Savaş Sona Erdi”
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ı bizzat kapıda karşıladı. Üçlü görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Trump, “Bakü ile Erivan arasında barış sağladık, üçlü mutabakata imza attık” diyerek tarihi anlaşmayı duyurdu.
Trump, 35 yıl boyunca süren düşmanlığın artık sona erdiğini vurgulayarak şunları söyledi:
“Tam 35 yıl savaştılar, şimdi dost oldular. Biden denedi ama başaramadı. Biz, Oval Ofis’te imzaları attık ve bu savaşı tarihe gömdük. Ermenistan ve Azerbaycan artık ticari ve diplomatik ilişkiler kuracak, Zengezur Koridoru da faaliyete geçecek.”
Trump ayrıca, bu sürecin “uluslararası barış ve refah için Trump rotası” olarak anıldığını, sadece 6 ayda savaşları bitirdiğini ifade etti. Azerbaycan’a yönelik yaptırımların kaldırıldığını da açıklayan Trump, bunun Bakü için büyük bir ekonomik fırsat olduğunu belirtti.
Aliyev: “33 Yıl Sonra Ambargolar Kalktı, Tarihi Bir Gün”
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, anlaşmayı “Azerbaycan için tarihi bir gelişme” olarak nitelendirdi:
“1992’den beri uygulanan kısıtlamalar bugün kalktı. Bu, halkımızın asla unutmayacağı bir gün. Başkan Trump ve ekibi olmasaydı, sonsuza kadar sürecek müzakerelerin içinde kalacaktık. Artık savaş değil, barış inşa edeceğiz.”
Aliyev, iki ülkenin cesur bir şekilde uzlaşmaya gittiğini ve geleceğe umutla baktığını söyledi.
Paşinyan: “Yeni Bir Tarih Yazıyoruz”
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise anlaşmanın, iki ülke arasında “yeni bir tarihin temelini” attığını ifade etti. Barış sürecinin hem Güney Kafkasya’da hem de dünya genelinde pozitif yansımalar oluşturacağını belirtti.
Beyaz Saray: “Barış İçin Yol Haritası”
Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Anna Kelly, imzalanan mutabakatın bölgenin ticaret, transit ve enerji potansiyelini ortaya çıkaracağını vurguladı. Kelly, “Her iki ülkeye de fayda sağlayacak işbirliğine dayalı bir gelecek inşa edeceğiz” dedi.
Karabağ’dan Barış Masasına: Sürecin Arka Planı
II. Karabağ Savaşı: 44 gün süren savaş sonrası Azerbaycan, 30 yıl sonra Karabağ’ı geri aldı.
2023 Operasyonu: Yasa dışı Ermeni güçleri 24 saat süren çatışma sonrası bölgeden çekildi.
Ermenistan-ABD Yakınlaşması: KGAÖ’den uzaklaşan Erivan, Washington ile askeri işbirliğini artırdı.
Zengezur Koridoru Krizi
Anlaşmada yer alan Zengezur Koridoru konusunda taraflar henüz tam uzlaşmaya varamadı. Azerbaycan, hattın serbest geçişe açık olmasını isterken, Ermenistan kendi mevzuatına uygun işletilmesini savunuyor. Bakü, inşaat çalışmalarına devam ederken Erivan somut adım atmış değil.
