Türkiye'den UAD’de İsrail'e Sert Eleştiri: “Toplu Cezalandırmadır”
Sunum Lahey’de Gerçekleştirildi
Hollanda’nın idari başkenti Lahey’de bulunan Barış Sarayı’nda gerçekleşen duruşmalarda, İsrail’in BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nı (UNRWA) hedef alan uygulamaları değerlendiriliyor. Süreç kapsamında 39 ülke ve 4 uluslararası kuruluş, İsrail’in BM kuruluşlarına yönelik kısıtlamalarına dair görüş bildiriyor.
Türkiye’yi Nuh Yılmaz Temsil Etti
Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, duruşmaların üçüncü gününde Türkiye adına sunum yaptı. UAD’nin 2024 Temmuz’unda yayımladığı istişari görüşe atıfla, İsrail’in Filistinlilere yönelik işgal politikalarının hukuken tescil edildiğini hatırlattı. Yılmaz, “Gazze’de sivillere karşı benzeri görülmemiş bir savaş yürütülüyor. İsrail’in saldırıları Batı Şeria, Lübnan ve Suriye’ye yayılıyor” dedi.
İsrail Ateşkese Uymadı, 50 Bin Kişi Yerinden Edildi
15 Ocak 2025’te sağlanan ateşkesin İsrail tarafından ihlal edildiğine dikkat çeken Yılmaz, BM verilerine göre Batı Şeria’daki saldırılar sonucu 50 bin kişinin yerinden edildiğini aktardı. İsrail Savunma Bakanlığı’nın bu kişilerin geri dönüşlerine izin verilmeyeceğini duyurduğunu ekledi.
Türkiye’nin Hukuki Dayanağı
Yılmaz, Türkiye’nin tutumunun BM Şartı, uluslararası hukuk ve insan hakları hukuku gibi temel belgelerle uyumlu olduğunu belirtti. İsrail’in BM çalışanlarının Doğu Kudüs dahil erişimini kısıtlamasının Cenevre Sözleşmesi’ne aykırı olduğunu söyledi.
Gazze’ye Yardım Engeli “Toplu Cezalandırma”dır
2 Mart itibarıyla İsrail’in Gazze’ye insani yardım sevkiyatını tamamen durdurduğunu hatırlatan Yılmaz, bu eylemi “toplu cezalandırma” olarak nitelendirdi. Bu durumun Dördüncü Cenevre Sözleşmesi'ni ihlal ettiğini belirtti.
UNRWA Hedefte, Personel ve Tesisler Saldırı Altında
Yılmaz, İsrail’in UNRWA üzerindeki baskısını da gündeme taşıdı. UNRWA personeline yönelik hareket kısıtlamaları, keyfi tutuklamalar, askeri operasyonlar ve abluka nedeniyle Ajans’ın ciddi zorluklar yaşadığını belirtti. 2009’da Gazze’deki UNRWA yerleşkesine düzenlenen bombalı saldırı ve 2013’te Batı Şeria’da bir çalışanın öldürülmesi bu ihlallere örnek olarak verildi.
UAD Tedbirlerinin İhlali
Yılmaz, İsrail’in UAD tarafından belirlenen üç geçici tedbiri (26 Ocak, 28 Mart ve 24 Mayıs 2024) ihlal ettiğini belirtti. Bu tedbirlerin, Filistin nüfusunun fiziksel yok edilmesine neden olabilecek eylemlerden kaçınılmasını ve Gazze’ye sınırsız insani yardım sağlanmasını öngördüğünü hatırlattı.
8 Haftayı Aşan Kuşatma ve Sona Eren Yardımlar
İsrail’in kuşatması sonucunda Gazze’ye 2 Mart’tan bu yana insani yardım ulaştırılamıyor. Yılmaz, bu durumun 2023 Ekim ayından bu yana en uzun süren yardım kesintisi olduğunu vurguladı. Gıda ve tıbbi malzemeler kritik düzeyde azalmış durumda.
Hukuki ve Ahlaki Sorumluluk Vurgusu
Yılmaz, mahkemeden İsrail’in uluslararası hukuku ihlal ettiğinin tescil edilmesini talep etti. Türkiye’nin, İsrail-Filistin sorununa adil ve kalıcı çözüm bulunması yönündeki kararlılığını sürdüreceğini belirtti.
UAD Süreci ve Katılımcılar
UAD danışma görüşü çerçevesinde Arap Ligi, İslam İşbirliği Teşkilatı, Afrika Birliği ve BM dâhil 39 ülke görüş bildirecek. İsrail, yazılı beyan verse de sözlü duruşmalarda yer almayacak. Tüm sunumlar 2 Mayıs’ta sona erecek. Mahkeme kararını 4 ila 6 ay içinde açıklayacak.
