Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kur korumalı TL mevduatı ile ilgili yeni bir talimat yayınladı. Talimat şöyle:
Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında
Tebliğe İlişkin Uygulama Talimatı
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Uygulama Talimatının amacı, 21/12/2021 tarihli ve 31696
(Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve yurt içi yerleşik gerçek kişilerin döviz tevdiat
hesaplarının ve döviz cinsinden katılım fonlarının Türk lirası vadeli mevduat ve katılma
hesaplarına dönüşmesi halinde mevduat ve katılım fonu sahiplerine sağlanacak desteğe ilişkin
usul ve esasları düzenleyen 2021/14 sayılı Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına
Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğe ilişkin uygulama ayrıntılarını göstermektir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Uygulama Talimatı, 2021/14 sayılı Türk Lirası Mevduat ve Katılma
Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğe dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3- (1) Bu Uygulama Talimatında geçen;
a) Banka: 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde
tanımlanan mevduat ve katılım bankalarını,
b) Merkez Bankası: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,
c) Dönüşüm kuru: Döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında
bulunan dövizin Türk lirasına çevrildiği gün saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan
edilen döviz alış kurunu,
ç) Vade sonu kuru: Türk lirası mevduat veya katılma hesabının vadesinde saat 11:00’de
Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurunu,
d)Yurt içi yerleşik gerçek kişi: Yurt dışında işçi, serbest meslek müstakil iş sahibi Türk
vatandaşları dahil Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek kişileri, ifade eder.
Döviz tevdiat hesapları ve katılım fonlarının vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına dönüşümü
MADDE 4- (1) 20/12/2021 tarihinde mevcut olan döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan döviz, yurt içi yerleşik gerçek kişi hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilir.
(2) Sisteme katılmak isteyen bankalar nezdinde Merkez Bankası adına ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini hesaplar açılır ve bankanın topladığı taleplere ilişkin olarak satın aldığı dövizler saat 17:00’ye kadar Merkez Bankasına bildirilir ve toplu bir şekilde söz konusu
hesaplara aktarılır.
(3) Merkez Bankasının hesabına aktarılan dövizlere ilişkin dekontlar ile dönüşümü yapılan tutarlara ait bilgiler Ek-1’de yer alan bildirim formuna uygun olarak Merkez Bankasına
aynı gün elektronik ortamda bildirilir.
(4) Banka tarafından Merkez Bankasının hesabına aktarılan dövizler, Merkez Bankasınca dönüşüm kuru üzerinden satın alınır.
(5) Döviz alış işlemleri karşılığı Türk lirası tutarları Merkez Bankasınca bankanın EFT
merkezine masrafsız olarak gönderilir. Saat 17:00’ye kadar sonuçlandırılamayan işlemler için
ise Türk lirası tutarlar bankanın Merkez Bankası nezdindeki zorunlu karşılık hesabına aktarılır.
(6) Bu Uygulama Talimatı kapsamında Merkez Bankasının talebi üzerine transfer edilecek döviz tutarlarına ilişkin bankanın kendi muhabirine göndereceği döviz transferlerinde;
MT202’nin 21. alanına “TRANSFORM”, 72. alanına “/BNF/…. FOREIGN EXCHANGE
TRANSFORM TO TRY REF:……… IBAN:............... (söz konusu işlemler için Merkez
Bankasınca bildirilecek hesaba ilişkin IBAN bilgisi)” ve MT202’nin 58. alanına
“TCMBTR2A” açıklamaları yazılır.
Vade sonunda kur farkının ödenmesi
MADDE 5 – (1) Vade sonunda hesap sahibinin döviz bazında anaparasını her koşulda koruması esastır.
(2) Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan düşük olması durumunda banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kâr payı ödenir.
(3) Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda; a) Faiz/kâr payı tutarı > kur farkı ise banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kâr
payı ödenir.
b) Faiz/kâr payı tutarı < kur farkı ise banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kâr
payı + “kur farkı – faiz/kâr payı” tutarı ödenir, Merkez Bankasınca bankaya “kur farkı – faiz/kâr
payı” tutarı ödenir. Hesap sahibi toplamda kur farkı kadar getiri elde eder.
(4) Banka vade sonunda, hesap sahibine tahakkuk eden faiz veya kâr payını Merkez
Bankasına Ek-2’de yer alan bildirim formuna uygun şekilde bildirir. Banka kayıtları ile Merkez
Bankası kayıtlarının mutabakatı sonrasında vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek
olması ve kur farkı üzerinden hesaplanan tutarın faiz/kâr payından yüksek olması durumunda;
kur farkı üzerinden hesaplanan tutardan faiz/kâr payı düşülerek oluşan bakiye Merkez
Bankasınca aynı gün ilgili bankanın hesabına aktarılır.
(5) Vadeden önce çekim yapılması durumunda;
a) Çekim yapılan tarihte saat 11:00’de Merkez Bankasınca ilan edilen kurun dönüşüm
kurundan yüksek olması durumunda Merkez Bankasınca kur farkına ilişkin ödeme yapılmaz.
b) Çekim yapılan tarihte saat 11:00’de Merkez Bankasınca ilan edilen kurun dönüşüm
kurundan düşük olması durumunda hesabın vadeden önce kapatıldığı tarihte saat 11:00’de
Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurundan hesap bakiyesi güncellenir. Aradaki
fark banka tarafından Merkez Bankasının bildirilecek Türk lirası hesabına aktarılır ve bu
işlemlere ilişkin bilgiler Ek-3’de yer alan bildirim formuna uygun olarak Merkez Bankasına
aynı gün elektronik ortamda bildirilir.
Diğer hükümler
MADDE 6 – (1) Banka tarafından yapılan döviz transferlerine ilişkin tüm masraflar,
aylık olarak toplu bir şekilde banka tarafından gönderilen MT291 mesajına istinaden ödeme
gününde saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kuru üzerinden, takip
eden ayın son iş gününe kadar Merkez Bankasınca Türk lirası olarak ödenir.
(2) Hesap açılırken vadeden önce çekimin koşulları hakkında hesap sahibi bankaca
bilgilendirilir.
(3) İlgili hesaplarda faiz, vade ve benzeri sözleşme değişiklikleri yapılamaz.
(4) Ay sonu değerleme işlemleriyle ilgili olarak, bankalarca bu uygulama talimatı
kapsamında açılan hesapların ayın son iş günü itibarıyla Türk lirası cinsinden faizli bakiyeleri
ile ayın son iş gününde saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurları
üzerinden hesaplanan Türk lirası değerlerini Ek-4 de yer alan bildirim formuna uygun bir
şekilde her ayın son iş gününde, saat 15:30’a kadar Merkez Bankasına bildirilir.
Hesaplar açılana kadar yapılacak işlemler
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Uygulama talimatının 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasına
istinaden Merkez Bankası adına bankalar nezdinde döviz hesapları açılana kadar, bankalar
tarafından satın alınan Amerikan doları ve Euro döviz tutarları Merkez Bankasınca satın
alınmak üzere bankaların Merkez Bankası nezdindeki İhbarlı Döviz Mevduat hesaplarından
karşılanır. İngiliz sterlini cinsi dövizler için ise bankalar bu Uygulama Talimatının 4 üncü
maddesinin altıncı fıkrasında belirtilen kapsamda transfer işlemlerini gerçekleştirir.
Yürürlük
MADDE 7- (1) Bu Uygulama Talimatı 22/12/2021 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 8- (1) Bu Uygulama Talimatını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
Başkanı yürütür.
