Tarihi ve manevi değeriyle yüzyıllardır ayakta duran Ayasofya, bugün büyük bir tehlikeyle karşı karşıya. Ünlü tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, sanat tarihçileri Gürol Sözen, Nezih Başgelen ve profesyonel rehberlerden oluşan uzman bir ekip, Ayasofya'nın yapısal bütünlüğünün ciddi risk altında olduğunu vurguladı. Gittikçe artan ziyaretçi yoğunluğu ve yetersiz restorasyon çalışmaları nedeniyle binanın çökme tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulunan Ortaylı, "Ayasofya'ya artık kimse girmemeli" diyerek dikkatleri bu önemli meseleye çekti.
“Ayasofya’nın Altı Boş, Durumu Kritik”
Prof. Dr. İlber Ortaylı, 1500 yıllık bu eşsiz yapının altının dehlizlerle dolu olduğunu belirterek, herhangi bir çökme durumunda ülkemizin uluslararası alanda büyük bir sorumlulukla karşı karşıya kalabileceğini söyledi. Ortaylı şu ifadeleri kullandı:
“Ayasofya’ya hiç kimse girmemeli. 1500 yıllık bu tarihi yapı bu gidişle çökecek. Altı boş, dehlizler var ve ciddi bir restorasyon gerekiyor. Belki sadece uzmanlar girebilir, belli günlerde din adamları ya da önemli kişiler namaz kılabilir. Ama bu şekilde devam ederse, bina ciddi hasar alırsa hatta tabanı çökerse Türkiye çok ciddi bir mesuliyet altında kalabilir.”
Mimar Sinan’dan Bu Yana Ciddi Restorasyon Yapılmadı
Ayasofya'nın son büyük yapısal güçlendirmesinin 16. yüzyılda Mimar Sinan tarafından yapıldığını hatırlatan Ortaylı, o zamandan bu yana ciddi bir müdahalenin yapılmadığını dile getirdi:
“Senede 2 milyon kişi ziyaret ediyor. Mimar Sinan zamanında yapıya destek koyarak güçlendirdi ama o günden bugüne yeterli düzeyde restorasyon yapılmadı. Müslümanı da Hristiyanı da artık bu yapıyı kullanmamalı.”
“Namaz Kılmak İsteyenler İçin Alternatif Çok”
Ortaylı, Ayasofya’nın dini amaçlarla kullanılmasının da yapı için tehdit oluşturduğunu vurguladı:
“Namaz mı kılmak istiyorsun, git Sultanahmet Camisi’ne ya da Süleymaniye’ye. Mimar Sinan’ın ekol camileri ayakta duruyor. Neden ille Ayasofya?”
“Geç Roma Dönemi’ne Ait Bu Yapı Özenle Korunmalı”
Tarihçi Ortaylı, Ayasofya’nın 1500 yıllık geçmişiyle hassas bir mimari yapıya sahip olduğunu ifade ederek, geçmiş restorasyonların da teknik olarak yeterli olmadığını dile getirdi:
“Geç Roma dönemine ait çok hassas bir bina burası. Önceden yapılan restorasyonların temeli doğru ayarda değil. Bu yapı üzerine titrenmesi gereken bir miras.”
