Ticaret Bakanlığı'nın girişimleriyle, Suriye'deki yeni hükümetin Türkiye'den ithal edilen ürünlere getirdiği yüksek vergilerle ilgili sorunların çözümü için önemli adımlar atıldı. İki ülke arasında gümrük vergilerinin revize edilmesinden serbest ticaret anlaşmasının yeniden hayata geçirilmesine kadar kapsamlı bir yol haritası belirlendi. Bu gelişme, hem ekonomik ilişkiler hem de bölgesel işbirliği açısından yeni bir dönemin kapısını aralıyor.
Suriye'deki Beşar Esad rejiminin 8 Aralık 2024'te sona ermesinin ardından kurulan geçici hükümet, 11 Ocak 2025 itibarıyla tek tip gümrük rejimini uygulamaya koymuştu. Bu düzenleme, Türkiye’den gelen ürünler için gümrük vergilerinde %300 ila %500 arasında artışa neden olmuştu. Sonuç olarak, sınır kapılarında uzun tır kuyrukları oluşmuş ve ticaret ciddi şekilde aksama noktasına gelmişti.
Bu durum üzerine devreye giren Ticaret Bakanlığı, Suriye ile diplomatik temaslar başlattı. Yapılan görüşmeler sonucunda, iki ülkenin ticari ilişkilerini yeniden düzenlemek için 5 maddelik bir yol haritası üzerinde mutabık kalındı.
Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, Suriye'deki yeni dönemin, iki ülke arasındaki ilişkilerde önemli bir dönüm noktası olduğu belirtildi. Açıklamada, "Türk ürünleri artık sadece kuzey bölgelerinde değil, tüm Suriye genelinde ulaşabilir hale geldi" ifadelerine yer verildi. Bunun, iki ülke arasındaki ticari bağların derinleşmesi için önemli bir fırsat sunduğu vurgulandı.
5 Maddelik Yol Haritası Neler İçeriyor?
1. Gümrük Vergilerinin Revizyonu
Suriye'nin uyguladığı tek tip gümrük rejimi kapsamında artan vergilerin belirli ürünler için yeniden değerlendirilmesine karar verildi. Bu adım, ticaretin daha sürdürülebilir hale getirilmesi için kritik bir hamle olarak değerlendiriliyor.
2. Serbest Ticaret Anlaşması
2011 yılında askıya alınan Türkiye-Suriye Serbest Ticaret Anlaşması’nın (STA), daha kapsamlı bir ekonomik işbirliği çerçevesinde yeniden hayata geçirilmesi için müzakerelere başlanması kararlaştırıldı.
3. Ekonomik ve Ticari İşbirliği
Suriye ekonomisinin yeniden inşası için sanayi ve tarım ürünleri ticareti, taşımacılık ve müteahhitlik gibi alanlarda işbirliği yapılması hedefleniyor. Ayrıca Türk firmalarının, Suriye’nin ekonomik kalkınmasında lider rol üstleneceği vurgulandı.
4. Türk Firmalarının Suriye Genelinde Faaliyet Göstermesi
Türk firmalarının, daha önce yalnızca belirli bölgelerde faaliyet gösterebildiği Suriye’de, yeni dönemde ülke genelinde iş ve proje fırsatlarına katılım sağlaması için koordinasyon yapılacak.
5. Sınır Kapılarında ve Gümrük Alanında İşbirliği
Artan ticaret hacminin daha verimli şekilde yönetilebilmesi için sınır kapılarındaki işbirliği artırılacak. Geçişlerin hızlanması ve ticari trafiğin etkin yönetimi hedefleniyor.
Suriye ile yürütülen görüşmeler kapsamında, Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu başkanlığındaki bir heyet 23 Ocak'ta Türk Hava Yolları’nın (THY) Şam’a ilk uçuşuyla Suriye’ye ulaştı. Heyet, Suriye Ticaret ve Tüketicinin Korunması Bakanı Mahir Halil el-Hasan, Dışişleri Bakan Yardımcısı Ahmet Duhan ve Kara ve Deniz Sınırları Otoritesi Başkanı Kuteybe Bedevi ile görüşmeler gerçekleştirdi. Yapılan bu temaslar, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerde yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor.
