Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde yer alan ve neolitik dönemin en önemli yerleşimlerinden biri kabul edilen Çayönü Tepesi’ndeki kazılarda, 2025 yılı çalışmalarında 8 mezar ortaya çıkarıldı. Çalışmalar, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında, Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ömür Dilek Erdal koordinasyonunda yürütülüyor.
Neolitik Dönem ve İlk Tunç Çağı Mezarları
Kazılarda ortaya çıkan mezarlardan biri Neolitik Dönem’e, diğer yedisi ise İlk Tunç Çağı II dönemine tarihlendi. Neolitik mezar, Kanallı Yapılar Evresi’ne ait bir yapının batı kenarında basit gömü olarak bulundu.
İlk Tunç Çağı’na ait mezarlar ise gömü biçimleri açısından çeşitlilik gösterdi: 3 basit toprak mezar
2 küp mezar ve 2 taş kapaklı sandık tipi mezar.
Ölü Hediyeleri ve Hediye Çukurları
Mezarların içerisinde dokuz tüm kap bulundu. Ayrıca mezarların çevresinde sembolik anlam taşıyan iki “hediye çukuru” tespit edildi. Çukurlardan biri boşken, diğerinde dış mezar hediyesi olarak beş tüm kap yerleştirildi.
Doç. Dr. Sarıaltun, elde edilen bulguların Çayönü Tepesi’nin yalnızca Neolitik Dönem’de değil, İlk Tunç Çağı’nda da ritüel ve gömü uygulamaları açısından önemini koruduğunu belirterek, “Bu mezarlar, dönemin inanç sistemi, ölü gömme gelenekleri ve toplumsal yapısına ilişkin önemli bilimsel veriler sunmaktadır” dedi.
