Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Gebze Teknik Üniversitesi'nin kongre merkezinde TÜBİTAK Kutup Araştırmaları Enstitüsü tarafından düzenlenen '5'inci Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı'nda çarpıcı açıklamalar yaptı.
Varank, şunları söyledi:
- Kutup bölgeleri, maalesef iklim değişikliğinden en çok etkilenen alanlar. İnsanoğlu, biliyorsunuz gözle görmeden bazı şeylere inanmakta direniyor, güçlük çekiyor ama iklim değişikliği öyle kritik bir husus ki etkilerini yaşadığınız şehirlerde görmeye başladığınızda zaten geç kalmış oluyorsunuz.
- İşte buzla kaplı kutuplar bu değişikliğin sinyalini önceden bize vererek adeta uyarıyor. Tabi kutuplar iklim değişikliği özelinde değil dünyanın geçmişine dair de önemli izler de taşıyorlar. Doğal bir laboratuvar hüviyetindeki bu bölgeler dünyanın dününe de bugününe de ışık tutabiliyor. Bu sebeple neredeyse her disiplinden bilimsel araştırmalara ev sahipliği yapıyorlar.
- Biz de ülke olarak, her alanda olduğu gibi kutup araştırmalarında da ülkemizin ön saflarda bulunmasını istiyoruz.
- 1995 yılında Antarktika Anlaşması'na 'danışman olmayan ülke' statüsünde dahil olmuştuk ama son dönemde tüm kurum ve kuruluşlarımızın desteğiyle kutup çalışmalarında önemli gelişmeler kaydettik. Hedefimiz 'danışman ülke' statüsü kazanarak beyaz kıtanın geleceği hakkında söz sahibi olabilmek.
- 'Danışman ülke' olmak için sağlanması gereken kriterlerin başında bölgenin araştırılması konusunda yapılan faaliyetler geliyor. Bunun yanında üye olunması gereken uluslararası örgütler, taraf olunması gereken protokoller de elbette söz konusu. Biz bu prosedürleri hızlıca tamamlarız ancak burada siz değerli kutup araştırmacılarının katkıları çok daha önemli bir pozisyonda çünkü bu prosedürlere ek olarak, beyaz kıtada kayda değer bilimsel araştırmalar yürütülmesi, danışman ülke olmanın ön koşulu olarak belirlenmiş durumda. İşte bu amaçla ilki 2017 yılında olmak üzere kıtaya 5 bilim seferi düzenledik.
- 2019 yılında geçici üssümüzü faaliyete geçirdik. Meteoroloji istasyonumuzun ve 3 küresel uydu konumlandırma istasyonunun kurulumunu gerçekleştirdik. Malumunuz, 2020 yılındaki '4'üncü Ulusal Antarktika Bilim Seferi' pandeminin ortaya çıktığı tarihlere denk gelmişti ancak alınan tedbirler sayesinde sefer ekibimiz sağlıklı bir şekilde ülkemize geri dönmeyi başardı. Pandeminin gölgesinde gerçekleştirdiğimiz 5'inci seferimizi ise diğer ülkeler gibi kısıtlı katılımla gerçekleştirdik. Bu sefer de daha çok sahadan verilerin toplanması, ekipmanların kontrol ve bakımına odaklandık.
- Şu anda 2022 yılında gerçekleştirmeyi planladığımız '6'ncı Ulusal Antarktika Bilim Seferi'nin hazırlıklarını yürütüyoruz. Diğer taraftan 'Türk Antarktik Bilim Üssü'nün kurulmasına yönelik çalışmalarımızı da yoğun şekilde devam ettiriyoruz. Üssün konsept tasarımını tamamladık. Antarktika Anlaşması’na taraf 53 ülkenin olumlu değerlendirmesini alan, kapsamlı bir çevre etki değerlendirme raporunu bu yıl içinde taraflara sunduk.
- Bu bilim üssü dolayısıyla hepinizin heyecanlı olduğunu hissedebiliyorum. İstasyonu yaz-kış 12 ay boyunca çalışabilecek ve 50 kişiye ev sahipliği yapabilecek şekilde planladık. Böylece sürekli olarak beyaz kıtadan veri alıp sizlerin nitelikli araştırmalar yapmasına imkan sağlayacağız. Önümüzdeki dönemde bu işi hayata geçirebilmek için bütün hazırlıklarımızı yapıyoruz. İnşallah bu Türk bilim üssünü de bu kıtada kurarak bilim insanlarımıza çok önemli bir bilgi kaynağı kazandırmış olacağız.
- Kutup araştırmalarının sonuçları, sadece kutup bölgelerinde olup biten olayları değil değişen iklim ile birlikte aynı zamanda dünyamızda nelerin olduğunu anlamak için de çok önemli. Yine TÜBİTAK BİDEB ile birlikte Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması'nı başlattık. Yarışmada dereceye giren projeleri TEKNOFEST kapsamında kamuoyu ile buluşturduk. Bizim bu öğrencilerimizi Antarktika'ya da götürmemiz lazım. Bunun hazırlıklarını da yapalım. Madem ki Antarktika ile ilgili bir proje yapmışlar ve başarılı olmuşlar, o deneyimi yaşamak onların hakkıdır diye düşünüyorum. Bunun da tedbirini alalım. O gençlerimizi Antarktika'ya götürelim.
