Koronavirüsüne odaklandığımızdan dolayı bir haber gözümüzden kaçtı. Neydi o haber? Japon JCR kredi derecelendirme kuruluşu, Türkiye’nin BBB olan kredi notunu, BB+ indirdi. Güler misin? Ağlar mısın? Öncelikle, Japonya nire? Türkiye nire? Japon kredi derecelendirme kuruluşunun, Türkiye’ye bu ilgisi niye? Özetle; “Eniştem beni niye öptü” türünden bir not indirimi ve sorulacak soru; “Niye Türkiye?” Dünya büyük bir kaosla boğuşuyor. KORONA kaosu ile. Ortalıkta ekonomik olarak zaten karamsar bir tablo var.
Ekonomiler toz duman
Dünya ekonomilerinin çarkları durmuş gibi. Buna Japonya’da dâhil. Turizm yerlerde. Bu virüs can almaya devam ettiği müddetçe kimse seyahate tatile gitmez. Ülkelerin birbiri ile iletişimi, seyahati, ticareti al veri bitmiş. Yani ticaret bile diplerde. Adam sanayi olarak üretecek ama kime satacak? Çünkü ticaret durmuş durumda. Tedarik zincirleri kırılmış. Batılı ülkelerin bir yerlere yaptırdıkları sanayi mamulleri, yedek parçaları akamete uğramış sancı her iki tarafta da ekonominin içini burkuyor. İnsanlar üretemiyor. Sokağa çıkamıyor. İşyerine gidemiyor. Ekmeğini bile gidip bakkaldan alamıyor. Dünyanın güçlü ekonomileri sapır sapır dökülüyor.
Gelişmiş dünya devi ülkeler, Almanya, ABD, İngiltere, Çin, Rusya, Fransa gibi. Feleklerini şaşırmış durumdalar. İşletmeler kapanıyor, fabrika bacaları artık tütmemeye başladı. İşsizlik rakamları son iki ayda tavanlara vurdu. Eskiden insanlar üreterek devletleri aylakta tutuyordu. Şimdilerde devlet hazinesinin son kuruşu ile insanları ayakta tutmaya çalışıyor. Ama nereye kadar?
Ticaret durdu
Ekonomik olarak küçülme verilerinden, resesyondan yani durgunluktan bahsediliyor. Her ülke kendi ipi ile asılmaya çalışılıyor. Dünyanın en önemli sanayi ihracatçısı Almanya bile zorda. Özetle bu görüntü dünya ülkelerinin büyük bir çoğunluğunun çok zor bir döneme girdiğini, ekonomik olarak sağlık olarak sosyal bir toplum olarak, psikolojik ve maddi bir çöküntü içinde olduğunu görüyoruz.
JCR’nin amacı ne?
Hal böyle iken Japon JCR kredi derecelendirme şirketinden bir haber ajanslara düştü: “Türkiye”nin kredi notunu düşürdük”. Aferin size! Başka işiniz gücünüz yok sanki! Dünyada not düşürecek bir Türkiye vardı herhalde! Sebep ne? Suriye gerilimi, korona salgını. Hadi canım sende! Suriye gerilimi yoluna kondu. Korona konusunda en iyi mücadele eden sağlık altyapısı, yetişmiş doktor ve bilgi olarak Avrupa’nın bile önünde olan ülke Türkiye.
Eğer bir not düşürümü olacaksa buna Japonya dâhil olmak üzere, dünya devletlerinin tamamının düşürülmesi gerekmiyor mu? Bunu ben demiyorum, ekonomik veriler söylüyor. Peki, niye Türkiye? Japon kredi derecelendirme kuruluşu niye bir anda Türkiye’nin notunu indirdi? Ben çözemedim? Çözen varsa beri gelsin. Yakında bir yerden kokusu çıkar. Bunun altında bir çapanoğlu var ama! Nedir? Bekleyip göreceğiz.
