İsrail ile İran arasında 13 Haziran’dan bu yana süren kanlı çatışmalarda diplomasi devreye girdi. ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin, çatışmaların başından bu yana birkaç kez telefonda görüştüğü öne sürüldü. Ancak ABD'nin teklifine İran'dan ret geldi.
Washington-Tahran Hattında Gizli Görüşme
ABD basınında yer alan ve adı açıklanmayan diplomatlara dayandırılan iddialara göre, Steve Witkoff ile Abbas Arakçi, İsrail-İran gerilimini sonlandırmak amacıyla birden fazla telefon görüşmesi yaptı. Bu görüşmelerin doğrudan Beyaz Saray talimatıyla gerçekleştirildiği belirtiliyor.
Görüşmelerin ana eksenini, bölgede tırmanan krizin diplomasi yoluyla frenlenmesi oluşturdu. Ancak İran cephesi net bir tutum ortaya koydu: "İsrail saldırıları durmadıkça müzakere masasına oturmayız."
ABD'den Uranyum Teklifi, İran'dan Net Red
Görüşmelerde, geçtiğimiz ay ABD tarafından sunulan ve nükleer faaliyetlerin İran dışındaki bölgesel bir konsorsiyuma devredilmesini içeren teklif de masaya yatırıldı. Bu konsorsiyumun denetiminde, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin yurt dışında sürdürülmesi planlanıyordu.
Ancak İran, bu teklifi ülkenin egemenliğine açık bir müdahale olarak değerlendirdi ve sert bir dille reddetti. İranlı yetkililer, uranyum zenginleştirmenin yalnızca İran topraklarında kalması gerektiği yönündeki tutumunu korudu.
Çözüm Umudu Sarsıldı
İran-İsrail savaşında tansiyon her geçen gün yükselirken, ABD ile İran arasında yürütülen bu dolaylı diplomasi çabaları şimdilik sonuçsuz kaldı. ABD'nin teklifini reddeden Tahran, yalnızca İsrail saldırılarının durması halinde müzakereye açık olabileceğini bir kez daha yineledi.
Söz konusu diplomasi trafiği, hem bölgesel hem de küresel dengeleri etkileyebilecek nitelikte. Özellikle Kasım ayında ABD’de yapılacak başkanlık seçimleri öncesi, Trump yönetiminin bu çatışmayı nasıl yöneteceği merakla bekleniyor.
