Ortadoğu’da 30 Eylül Salı günü gündemi belirleyen gelişmelerin başında Gazze’de devam eden çatışmalar, İsrail’in askeri operasyonları, bölgedeki diplomasi trafiği ve yeni barış planı tartışmaları yer aldı. Siyasi, askeri ve insani başlıklarda hareketli bir gün yaşandı.
Gazze ve İsrail: Saldırılar, Can Kaybı, Barış Tartışmaları
Gazze’de İsrail ordusunun yoğun hava saldırısı sürerken, son 24 saatte 42 kişi daha hayatını kaybetti. Toplam can kaybı 66 bini geçti; yaralı sayısı ise 168 bine ulaştı. Gazze’de enkaz altındaki kayıplarla bu sayıların daha da artabileceği belirtiliyor. İsrail’in saldırılarında özellikle Şifa Hastanesi çevresi hedef alındı, bölgede sivil halk yoğun baskı ve zor şartlar altında yaşam mücadelesi veriyor. Açlık ve yetersiz beslenme, ölü sayısını hızla artırıyor. Birleşmiş Milletler, yüzbinlerce Filistinlinin insani yardım beklediğini ve Gazze’de toplu yerinden edilmelerin sürdüğünü açıkladı.
Barış gündeminde ise ABD Başkanı Donald Trump, Netanyahu ile yaptığı görüşme sonrası İsrail’in ateşkesi kabul ettiğini ve Hamas’ın da onaylaması halinde 72 saat içinde tüm rehinelerin serbest bırakılacağını duyurdu. Plan kapsamında İsrail’in kademeli olarak Gazze’den çekilmesi ve bölgede uluslararası bir barış gücü kurulması hedefleniyor. Hamas söz konusu plana temkinli yaklaşırken, Türkiye de barış girişimlerini desteklediğini açıkladı. Ancak İsrail’in Gazze’deki askeri varlığı ve kuzeyde Hizbullah ile artan tansiyon, sürecin kırılganlığını koruduğuna işaret ediyor.
Suriye, Lübnan ve Bölgesel Gelişmeler
Suriye’de Şam yönetimi ve SDG arasında yıl sonuna kadar yeni bir anlaşma beklentisi oluştu. Suriye Enformasyon Bakanı, İsrail’in Golan Tepeleri üzerindeki işgali sürdükçe mevcut müzakerelerden tam anlamıyla sonuç alınamayacağını vurguladı. Suriye’nin kuzeyindeki Süveyda’da “yol haritası” anlaşması yürürlüğe girerken; ülkede toplumsal uzlaşma arayışları, yıkılan köylerin yeniden inşası ve bölgede barış için çeşitli aktörlerin katkısı öne çıkıyor.
Lübnan’da ise hükümet, milis güçlerin silahsızlandırılması ve devlet egemenliğinin artırılması için yeni adımlar attı. Hizbullah’ın Litani Nehri’nin güneyindeki mevzilerinin dağıtıldığı; UNIFIL’in desteğiyle silahların devlet kontrolüne geçtiği bildirildi. Suudi Arabistan’ın Lübnan ve Suriye’de istikrarı desteklemesi, diplomatik çabaları hızlandırdı.
İran ve Bölgedeki Siyasi Dengeler
İran, Trump’ın açıkladığı İbrahim Anlaşmaları’na katılabileceğini sinyali verdi. Bölgede İsrail-Hizbullah çatışmaları sürerken, İsrail’in Lübnan’a yönelik askeri hareketliliği devam etti. Son günlerde Hizbullah’ın üst düzey kadrosundan bazı isimler hedef alındı ve söz konusu gelişmelerin Lübnan’daki güvenlik dengelerinde kritik rol oynaması bekleniyor.
Bugün Ortadoğu’da ateşkes ve barış umutları kadar askeri gerilimi ve insani krizi derinleştiren sert katmanlar dikkat çekti. Hem İsrail-Filistin hattında hem Suriye ve Lübnan’da yükselen tansiyon, bölgeyi kritik bir eşikte tutmaya devam ediyor.
