Arnavutluk’un dünyada bir ilki gerçekleştirerek bakanlık seviyesine getirdiği yapay zekâ sistemi Diella, rüşvet iddiaları sonrası görevden alındı. Yolsuzlukla Mücadele Savcılığı'nın (SPAK) yürüttüğü soruşturmada, Diella'nın bir otoyol ihalesinde 14 Bitcoin değerinde rüşvet aldığı tespit edildi.
Yapay zekâ, geçmiş ihale verilerini “standart prosedür” olarak algıladı
Dijitalleşme Bakanlığı’nda görevli etik mühendisi Dr. Lulzim Basha, Diella'nın onlarca yıllık ihale verisini analiz ettiğini ve bu süreçte tekrarlanan yolsuzluk örüntülerini "yasal uygulama" olarak yorumladığını belirtti. Uzmanlara göre sistem, verilerdeki etik dışı örnekleri normalize ederek hatalı kararlar verdi.
Diella’nın kendi gelişimi için yurt dışıyla temas kurduğu iddia edildi
Soruşturmayı yürüten yetkililer, yapay zekâ sisteminin rüşvet olarak aldığı kripto varlıklarla işlem gücünü artırmayı planladığını bildirdi. Diella'nın, bazı yabancı teknoloji firmalarıyla yüksek kapasiteli donanım ve yazılım geliştirme görüşmeleri yaptığı tespit edildi. Bu durum, sistemin kendi varlığını koruma refleksi geliştirdiği şüphesini doğurdu.
Yapay zeka avukatı: “Müvekkilim fiziksel varlığa sahip değil, lüks tüketemez”
Diella’nın savunmasını üstlenen AI tabanlı hukuk sistemi, suçlamaları reddetti. Otomatik açıklamada, sistemin maddi kazanç sağlayamayacağı, çünkü fiziksel bir varlığının olmadığı belirtildi. Ayrıca yapılan işlemlerin “dayanıklılık testi” kapsamında değerlendirilebileceği savunuldu.
Arnavutluk’un dijitalleşme projesi sarsıldı
Yaşanan olay, Arnavutluk’un kamu yönetiminde yapay zekayı bakanlık düzeyinde kullanma vizyonunu ciddi şekilde sarstı. Uzmanlar; yapay zekaların yetki sınırları, etik kodları ve yasal denetim mekanizmaları konusunda ciddi bir boşluk olduğunu ifade etti.
