İngiltere'nin Essex bölgesinde bir çiftlikte “deli dana” olarak bilinen Sığır Süngerimsi Beyin Hastalığı'nın (BSE) atipik bir formu tespit edildi. Yetkililer, halk sağlığı açısından herhangi bir risk olmadığını belirtirken, olay modern kontrol sistemlerinin etkinliğini bir kez daha ortaya koydu. Bu, İngiltere'de son 10 yılda kaydedilen sadece dördüncü atipik BSE vakası oldu.
İngiliz Hayvan ve Bitki Sağlığı Ajansı (APHA), hastalık belirtileri gösteren sığırın insani koşullarda itlaf edildiğini ve yapılan testlerin sonucunda “atipik BSE” tanısının doğrulandığını açıkladı. Kurum, söz konusu hayvanın hiçbir şekilde gıda zincirine dahil edilmediğini vurgularken, uzmanlar da bu nedenle halk sağlığına yönelik bir tehlike bulunmadığını belirtti.
İngiltere’nin Baş Veteriner Hekimi Christine Middlemiss, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Bu vaka, hastalık tespit ve kontrol sistemimizin başarılı şekilde işlediğinin açık göstergesidir” ifadelerini kullandı. Middlemiss, ülkedeki hayvancılık ve gıda güvenliği sistemlerinin her geçen gün daha da geliştiğine dikkat çekti.
Uzmanlara göre, atipik BSE klasik formdan önemli ölçüde farklı. Atipik tür genetik mutasyonlar veya yaşlanma süreciyle kendiliğinden ortaya çıkabiliyor, bulaşıcı değil ve çok nadir görülüyor. Buna karşılık, 1990’lardaki büyük BSE salgınına neden olan “klasik BSE” ise kontamine yem yoluyla yayılıyordu ve yüksek oranda bulaşıcıydı.
1990’larda İngiltere’de yaşanan klasik BSE salgını, 184.000’den fazla ineğin ölümüne ve 4,4 milyondan fazlasının önleyici itlafına neden olmuştu. Dahası, bu kriz insanlara da sıçramış ve ölümcül Creutzfeldt-Jakob hastalığına (vCJD) yol açarak büyük bir sağlık skandalına neden olmuştu. Ancak günümüzde böyle bir durumun tekrarlanma riski oldukça düşük görülüyor.
Edinburgh Üniversitesi'nden İmmünopatoloji Profesörü Neil Mabbott, son 10 yılda İngiltere'de yalnızca 4 atipik BSE vakasının görüldüğünü, insanlarda ise 1990'lı yıllardan bu yana vCJD vakasına rastlanmadığını söyledi. Mabbott, mevcut kontrol sistemlerinin oldukça etkili olduğunu vurguladı.
Gıda Standartları Ajansı’ndan Dr. James Cooper da, tüketicilerin endişe duymasına gerek olmadığını belirtti. Cooper, “Hayvan yemine yönelik sıkı denetimler, riskli sığır dokularının gıda zincirinden tamamen uzaklaştırılması gibi önlemler, halk sağlığını güçlü şekilde koruyor” dedi.
Bu son olayın dışında, İngiltere’de daha önce 2021’de Somerset’te, 2018’de İskoçya’da ve 2015’te Galler’de birer atipik BSE vakası kayıtlara geçmişti. Uzmanlara göre, sistematik taramalar ve önleyici uygulamalar sayesinde bu vakalar izole ediliyor ve kamu sağlığını tehdit edecek bir noktaya ulaşmıyor.
