ABD'nin İran'a saldırısıyla başlayan kriz küresel boyuta ulaşıyor. İran, dünya petrol trafiğinin kalbi sayılan Hürmüz Boğazı’nı kapatma kararı alırken, ABD'den bu adıma sert uyarı geldi: “Bu intihar olur.”
Küresel Enerji Hattı Tehlikede
ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine düzenlediği hava saldırılarının ardından bölgedeki tansiyon her geçen gün yükseliyor. İran Meclisi, kritik bir hamleyle Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasına onay verdi. Söz konusu boğaz, dünya petrol arzının yaklaşık %25’inin geçtiği en stratejik geçiş noktalarından biri.
İran Meclisi Ulusal Güvenlik Komisyonu Üyesi Kevseri yaptığı açıklamada, “Meclis, Hürmüz Boğazı’nın kapatılması gerektiği sonucuna vardı. Ancak nihai karar Milli Güvenlik Yüksek Konseyi'ne aittir,” dedi.
ABD’den Çin’e Dolaylı Mesaj: “İlk Siz Karşı Çıkmalısınız”
İran'ın kararına ilk tepki ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'dan geldi. CBS kanalında açıklamalarda bulunan Rubio, İran’ın bu adımının yalnızca ABD'yi değil, başta Çin olmak üzere tüm dünyayı büyük ölçüde etkileyeceğini söyledi.
“Çin petrolünün büyük bir kısmı Hürmüz Boğazı’ndan geçiyor. Boğazın kapatılması Çin için büyük bedel anlamına gelir. Bu karar, küresel düzeyde ekonomik yıkıma neden olabilir. Bu İran için adeta bir intihar olur,” ifadelerini kullandı.
“Rejim Değişikliği Gündemimizde Yok”
Rubio ayrıca, ABD’nin İran’da rejim değişikliği gibi bir hedefi olmadığını vurguladı. “Bu İran halkının kararıdır. Bizim odaklandığımız şey bu değil,” diyerek diplomatik bir mesaj verdi.
Rubio, İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stoklarına dikkat çekerek, “%60 zenginleştirilmiş uranyum barışçıl amaçlarla kullanılmaz. İran açıkça nükleer silah üretimi kapasitesini koruyor,” dedi.
Stratejik Tehdit: ABD Donanması Tehlikede Mi?
ABD askeri kaynakları, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatacak yeterli donanıma sahip olduğunu belirtiyor. Olası bir mayınlama veya deniz gücü harekâtıyla ABD donanmasına ait gemilerin Basra Körfezi’nde mahsur kalabileceği ifade ediliyor.
Petrol Fiyatları Fırlayabilir
ABD Enerji Enformasyon Dairesi verilerine göre, Hürmüz Boğazı'ndan günlük yaklaşık 20 milyon varil petrol taşınıyor. Uzmanlara göre boğazın kapanması halinde petrolün varil fiyatı 100 doları aşabilir. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) da yayımladığı son raporda, “Boğazın kısa süreliğine bile kapanması, küresel petrol ve doğalgaz piyasalarında büyük bir kaosa yol açar,” uyarısında bulundu.
Küresel Enerji Güvenliği Sınavda
Bu gelişmeler ışığında Hürmüz Boğazı artık sadece bölgesel bir gerilim noktası değil, aynı zamanda küresel enerji güvenliğinin kırılma hattı haline geldi. İran’ın alacağı nihai karar ve ABD’nin vereceği yanıt, dünya ekonomisinin seyrini doğrudan etkileyecek.
