İsrail ile İran arasında artan çatışmaların bölgesel bir krizden küresel bir felakete dönüşmesi ihtimali gündemde. BBC, taraflar arasında yaşanabilecek en kötü senaryoları analiz etti.
1. ABD Savaşa Müdahil Olursa Ne Olur?
İran, İsrail’e yönelik saldırılarda ABD’nin doğrudan ya da dolaylı rol oynadığına inanıyor. Özellikle Körfez ülkelerindeki Amerikan üsleri ve Irak’taki ABD varlığı hedef haline gelebilir.
İran destekli milisler, Amerikan personeline yönelik saldırılar düzenleyebilir.
ABD Başkanı, özellikle Amerikan vatandaşları zarar görürse, baskı altında kalarak askeri müdahaleye yönelebilir.
Bu da çatışmanın büyük bir savaşa dönüşmesine neden olabilir.
2. İran, Körfez'deki Ülkeleri Hedef Alabilir
Eğer İran, İsrail hedeflerine zarar veremezse Körfez'deki daha 'yumuşak' hedeflere yönelebilir:
Suudi Arabistan, BAE gibi ülkeler yıllardır İran tarafından İsrail’in dolaylı müttefikleri olarak görülüyor.
Hürmüz Boğazı’nda bir kapatma girişimi küresel petrol ticaretini felce uğratabilir.
3. İran’ın Nükleer Yanıtı
İsrail’in İran’ın nükleer altyapısına yönelik saldırıları başarısız olursa:
İran, hızlı şekilde nükleer kapasiteye ulaşmayı caydırıcılık olarak değerlendirebilir.
Nükleer tesislerin derinlerde olması, imha edilmelerini zorlaştırıyor.
İran’ın zaten %60 oranında zenginleştirilmiş 400 kg uranyumu bulunuyor.
4. Sürekli Saldırı Döngüsü: “Çimleri Biçmek” Stratejisi
İsrail’in periyodik olarak İran’a saldırması ve İran’ın misillemeleri, uzun süreli bir çatışma döngüsüne neden olabilir.
Her iki tarafta da daha radikal askeri liderlerin öne çıkması, krizi kontrolsüz hale getirebilir.
5. Küresel Ekonomiye Etkisi: Petrol, Enflasyon, Putin
Petrol fiyatları hâlihazırda yüksek. Hürmüz Boğazı kapanırsa bu artış daha da tetiklenir.
Yemen’deki İran destekli Husiler, Kızıldeniz’deki gemilere yönelik saldırılarını artırabilir.
Yükselen enerji fiyatları, küresel enflasyonu körüklerken, bu durumdan en çok kazançlı çıkan ise Rusya olabilir.
6. Rejim Değişikliği Olursa? İran'da Ne Olur?
Netanyahu, yalnızca nükleer tehdit değil, rejim değişikliği hedefini de açıkça dile getirdi:
İran’da rejimin çökmesi bölgeyi istikrarsızlaştırabilir.
Irak ve Libya örneklerinde olduğu gibi güçlü merkezi otoritenin çökmesi iç savaş ve kaosa yol açabilir.
Kilit Sorular: İran Nasıl Misilleme Yapacak? ABD Nerede Duracak?
İran’ın vereceği yanıtın şiddeti, savaşın kaderini belirleyecek.
ABD’nin İsrail’e destek verirken ne kadar ileri gideceği ve çatışmayı kontrol altında tutup tutamayacağı da kritik olacak.
