Uzun bir aradan sonra Filistinli gruplar arasında sağlanan seçim uzlaşısı ve seçim tarihlerini belirleyen başkanlık kararıyla Filistin siyaset sahnesinde kaydedilen başarılı ilerleme, İsrail'in son günlerde gerçekleştirdiği gözaltılarla gölgelendi.
Filistinli uzmanlar, dün işgal altındaki Batı Şeria'nın Nablus kentinde Hamas'ın önde gelen isimlerinden Yasir Mansur ile Adnan Asfur'un, geçen hafta da Cenin'de yine Hamas'ın önde gelen yöneticilerinden Abdulbasıt el-Hac ile Halid el-Hac'ın İsrail güçleri tarafından gözaltına alınmasına işaret ederek, bu durumun seçim sürecini olumsuz etkileyebileceğini ifade ediyor.
Uzmanlar, son zamanlarda tırmanan gözaltı operasyonları ile Hamaslı yöneticilere aday olmamaları konusunda yapılan uyarıları "İsrail'in seçimlere doğrudan müdahalesi" şeklinde nitelendiriyor.
İSRAİL'DEN "KASITLI VE SEÇİCİ" GÖZALTILAR
Filistin'de 2006'daki seçimlerden sonra kurulan hükümette görev alan eski Esirler Bakanı Vasfi Kabha, "Hamaslı yöneticilere yönelik gözaltılar, İsrail'in Filistin seçimlerine doğrudan müdahalesidir. İsrail'in tehditleri gayet açık; seçim yapılmasına ve sandıktan bir kez daha Hamas'ın çıkmasına izin vermeyeceğini söylüyor." dedi.
Kabha, son dönemde artış gösteren gözaltı ve soruşturmaların, Hamas'ın elindeki İsrailli askerler ve cenazeler hakkında bilgi alabilmek için Hamas üzerinde baskı oluşturmak adına yapıldığı görüşünü paylaştı.
Gözaltına alınanların sıradan kişiler olmadığına, son dönemlerde varlığını hissettiren isimler olduğuna işaret eden Kabha, İsrail'in gözaltı hamlesinin "kasıtlı ve seçici" olduğunu söyledi.
Önemli isimlerin gözaltına alınmasının az da olsa seçim sürecini etkileyeceğini belirten Kabha, şu temennisini dile getirdi:
"Bu durumun, Filistin halkını, oy kullanma hakkına sahip çıkması ve İsrail'in planlarını bozması yönünde motive edeceğini umuyorum."
"ÖNLEYİCİ" GÖZALTILAR VE UYARILAR
Ahrar Esir Araştırmaları Merkezi Müdürü Fuad el-Hafeş, son günlerde yaşananların, Filistin üniversitelerindeki öğrenci konseyi seçimleri ile 2006 yasama konseyi seçimlerinden önce İsrail tarafından gerçekleştirilen gözaltıları anımsattığını aktardı.
"İşgal güçleri, önemli ve etkin olduğuna inandığı isimleri gözaltına alarak her seferinde seçim sahnesine müdahale etmeye çalışıyor." diyen Hafeş, bunun ortalığı karıştırmak için artık beklenen bir durum haline geldiğini söyledi.
Hafeş, "Batı Şeria'daki gözaltı hamleleri duraksamadan her zaman devam ediyor. Ancak bazen seçimler ya da Hamas başta olmak üzere bazı hareketlerin kuruluş yıl dönümü gibi etkinlikler münasebetiyle daha da hız kazanıyor." diye konuştu.
İsrail'in Filistin seçimlerine karışmayacağına dair herhangi bir güvence bulunmadığına dikkati çeken Hafeş, "Seçim tarihlerinin açıklanmasının ardından, Hamas ile bağlantılı bazı isimler, İsrail makamlarından net ve açık şekilde bazı telefon aramaları, tehditler alıyor ya da soruşturma için çağrılıyor." şeklinde konuştu.
Hafeş, bunun işgal güçleri tarafından alınmış net bir karar olduğunu ve Hamas'ın Batı Şeria'da faaliyet göstermesine izin verilmeyeceğini ifade etti.
"FİLİSTİN SEÇİMLERİ, İSİMLERE DAYALI"
Kudüs Araştırmaları Merkezi Müdürü Refik Avd, gözaltıların seçim sürecini etkileyebileceği görüşünü paylaştı.
İsrail'in daimi güvenlik takibine, Hamas, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi gibi Filistinli gruplara yönelik sistematik gözaltılarına işaret eden Avd, "Gözaltıların, seçimleri etkilemesi mümkün." dedi.
Avd, Filistin'de seçimlerin isimler üzerinden ilerlediğini ve isimlerin seçim sürecine doğrudan etkisi olduğunu ifade etti.
Filistinli uzman, "Bazı isimlerin yokluğu veya sindirilmesi seçim ortamını olumsuz etkiliyor. Çünkü seçim sistemi, programlardan çok isimlere bağlı." dedi.
15 YIL ARADAN SONRA İLK SEÇİMLER
Filistin'de son devlet başkanlığı seçimleri 2005'te, milletvekilliği seçimleri ise 2006'da yapılmıştı. Devlet başkanlığı seçimlerine katılmayan Hamas, milletvekilliği seçimlerine girerek Mecliste çoğunluğu elde etmiş, Fetih hareketi ise ikinci olmuştu. Devlet başkanlığı seçimlerini de Mahmud Abbas kazanmıştı.
Seçim sonuçlarına rağmen ABD ve Avrupa Birliği (AB) dahil olmak üzere uluslararası toplumun büyük kısmı, Hamas'la çalışmayı reddetmişti. ABD ve AB, Hamas'ı "terör örgütü" olarak niteliyor.
Bunun üzerine Filistinli gruplar arasında çatışmaya varan gerginlikler yaşanmış ve Filistin Devlet Başkanı Abbas liderliğindeki Fetih hareketi Batı Şeria'yı yönetimi altında tutarken, Hamas ise kontrolü sağladığı Gazze'de ikinci bir hükümet kurmuştu.
Filistin Devlet Başkanı Abbas, 15 Ocak'ta 15 yıl aradan sonra İsrail işgali ve ablukası altındaki Filistin topraklarında seçim yapılmasını öngören bir kararname imzaladı. Buna göre, 22 Mayıs 2021'de milletvekili ve 31 Temmuz 2021'de de devlet başkanlığı seçimleri yapılacak.
