Son haftalarda yaşanan peş peşe olaylar, Rusya ile Azerbaycan arasındaki ilişkileri Soğuk Savaş’tan bu yana görülmemiş ölçüde gerginleştirdi. Moskova’dan gelen üst düzey açıklamalar, iki ülke arasında diplomatik krizin ötesine geçebilecek bir sürece işaret ediyor.
Krizin Fitilini Ateşleyen Olaylar
Gerginlik, Yekaterinburg’da iki Azerbaycan vatandaşının polis operasyonu sırasında hayatını kaybetmesiyle başladı. 2024 yılında Azerbaycan Hava Yolları’na (AZAL) ait bir yolcu uçağını vuran Rus komutanın terfi ettirilmesi, ilişkilerdeki kırılgan zemini iyice sarstı. Ardından Rus ordusunun Ukrayna’daki Azerbaycan’a ait enerji tesislerini hedef alması, tansiyonu daha da yükseltti.
6 ve 8 Ağustos’ta Ukrayna topraklarında SOCAR’a ait iki enerji tesisinin vurulması, Bakü’den sert tepki aldı. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev saldırıları kınadı ve Ukrayna’ya askeri destek seçeneklerinin masaya yatırıldığını ima etti.
Moskova’dan Açık Savaş İmaları
Türkiye gazetesine konuşan Rus Parlamentosu Savunma Komitesi Üyesi General Andrey Gurulyov, yayımlanan bir video mesajında Azerbaycan’a doğrudan savaş tehdidi savurdu. Gurulyov, Rusya’nın Azerbaycan’dan ithalatı kesmesinin kendi ekonomisine sınırlı, Azerbaycan’a ise ağır darbe vuracağını söyledi. Rusya’daki Azerbaycanlı girişimcilere baskı uygulanabileceğini belirten Gurulyov, Ukrayna’daki “özel askeri operasyon”un sınır tanımadan genişleyebileceğini ifade etti.
Kremlin’e yakın televizyoncu ve propagandacı Vladimir Solovyov ise Hazar kıyısında NATO üssü kurulması ihtimalini “tehlikeli” olarak nitelendirdi. Böyle bir durumda Rusya’nın Azerbaycan’a yeni bir “özel askeri operasyon” başlatabileceğini söyleyen Solovyov, Güney Kafkasya’daki gelişmelerin “gelecek nesillerin güvenliğini etkileyebileceğini” vurguladı.
Bakü’nün Olası Karşı Hamlesi
Azerbaycan basını, Moskova’nın bu tavrının devam etmesi hâlinde Ukrayna’ya silah sevkiyatı ambargosunun kaldırılabileceğini yazdı. Bakü’nün envanteri; T-72 tankları, BMP-1/2/3 zırhlı araçlar, çok namlulu roketatar sistemleri, Tochka-U taktik füzeler, S-200 ve Buk-M1 hava savunma sistemleri gibi ciddi bir cephaneliğe sahip. Ayrıca Su-25 ve MiG-29 savaş uçakları ile modern tanksavar sistemleri de Azerbaycan’ın elinde bulunuyor.
İnsani Yardım Hamlesi
Askeri seçenekler konuşulurken, Azerbaycan yönetimi insani yardım adımlarını da sürdürüyor. Cumhurbaşkanı Aliyev, Ukrayna’ya elektrikli ekipman desteği için rezerv fondan 2 milyon dolar ayırdı. Enerji Bakanlığı, bu yardımı iki ülke arasındaki anlaşmalar çerçevesinde tedarik ve teslim edecek.
