Afganistan’da Taliban’ın kadınlar üzerindeki yasakları her geçen gün daha da ağırlaşıyor. Ülkede kadınlar artık ders çalışamıyor, okula gidemiyor, çalışamıyor ve toplumsal hayata katılamıyor. Taliban, kız çocuklarının ve kadınların ilkokuldan sonra okumasını yasakladı. Üniversite, lise ve ebelik bölümleri de dahil olmak üzere pek çok eğitim alanı kadınlara kapatıldı. Kadınların yazdığı 140 kitap üniversite müfredatından çıkarıldı ve insan haklarıyla ilgili birçok ders programdan silindi.
Toplumsal Yaşamda Tam Kısıtlama
Taliban yönetimi kadınların toplum içinde konuşmalarını, şarkı söylemelerini hatta sosyal alanlarda seslerinin duyulmasını “ahlaksızlık” olarak tanımlıyor. Kadınların erkek refakatçisi olmadan şehirler arası seyahat etmesi yasak. Kamusal alanda kadınların bedenini ve yüzünü tam olarak örtmesi zorunlu. Çarşaf ve peçesiz sokağa çıkmaları veya gülmeleri dahi ciddi tehlikeye yol açabiliyor. Güzellik salonları, kadın kuaförleri ve spor salonları kapatıldı; kadınlara ait sosyal alanların tamamı yasaklandı. Giyim mağazalarında mankenlerin yüzlerinin tamamen örtülmesi talimatı verildi.
Ekonomi, Sağlık ve Kişisel Haklar da Tehlikede
Bu yasaklar iş hayatında da ağır sonuçlar doğurdu. Sadece son iki yılda güzellik salonlarının kapatılmasıyla 60 bin kadın işini kaybetti. Kadınların hemşirelik ve ebe eğitimi almasına da izin verilmiyor. Sağlık alanında kadın çalışanların azalması, doğum ve çocuk bakımı gibi konularda anne ölümlerinin rekor seviyelere ulaşmasına neden oluyor. Fiber optik internet erişimi ve sosyal medya kullanımı birçok eyalette yasak.
Afganistan’da kadınlar hem ekonomik hem toplumsal hem de psikolojik olarak kapana kısılmış durumda. Taliban’ın kuralları sebebiyle ülkede kadınların hayatı, modern anlamda toplumsal hayattan neredeyse tamamen koparıldı. Afgan kadınları, seslerini uluslararası kamuoyuna duyurmaya çalışıyor; ancak Taliban yönetimi yasakları ve baskıları arttırarak bu mücadeleyi daha da zorlaştırıyor.
