Afrika Arap Yatırım ve Kalkınma Merkezi (CAAID) Başkanı Cezayirli Amine Butalbi, son yıllarda büyük ilerleme kaydeden Türkiye-Afrika ilişkilerini AA Analiz için kaleme aldı.
Türkiye, Afrika ile her alanda sağlam temeller üzerine inşa edilmiş ve karşılıklı saygıya dayalı kalıcı diplomatik ilişkiler kurarak kıta ekonomisinde önemli bir aktör olmak istiyor. Türkiye-Afrika arasındaki birlik ruhuna dayanan kazan-kazan ortaklığı Türkiye’nin kıtadaki yatırımlarını artırmasıyla yeni bir döneme girerek cesaret verici bir hal aldı.
Türkiye ile Afrika ülkeleri arasında artan ticaret hacmi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iktidara geldiğinden bu yana hiçbir ayrım gözetmeksizin tüm Afrika ile iş birliğini güçlendirmek için çabalıyor. Erdoğan’ın son Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’nde, kıta ülkelerine Türkiye ile yatırımlarında kendi yerel para birimlerini kullanmaları çağrısı yapması bu noktada önemli bir adım.
Türkiye’nin yatırım ve karşılıklı ticaret alanında Afrika ile iş birliği yapması Erdoğan döneminde hızlandı. Türkiye-Afrika arasındaki ticaret hacmi Cumhurbaşkanı Erdoğan’la birlikte 5,4 milyar dolardan 2020 itibarıyla 25,3 milyar dolara yükseldi. Sadece 2021'in ilk 11 ayında Türkiye ve Afrika kıtası arasındaki ticaret hacmi 30 milyar dolara ulaştı. Türkiye gelecekte Afrika ile 75 milyar dolarlık bir ticaret hacmini yakalamayı hedefliyor.
Türkiye Afrika'da 6 milyar doların üzerinde yatırım yaptı ve 25 bin kişiyi istihdam etti. Türk girişimciler koronavirüs salgını ve küresel ekonomik krize rağmen rekor bir seviye olan 78 milyar dolar değerindeki 1.686 projeyi tamamladı. Kıtadaki 54 ülkeden 39'u Afrika Kıtası Serbest Ticaret Bölgesi'ne (AfCFTA) katılmak için resmi prosedürleri tamamladı. Türkiye, AfCFTA sürecinde Afrika'ya eşlik etme ve yardım etme isteğini ortaya koydu. Türkiye ve Afrika birlikte ilerleme kaydetmek için ilişkileri geliştirmek zorundalar.
Türkiye'nin şu anda Afrika'da Cezayir, Morityus, Mısır, Fas ve Tunus ile serbest ticaret anlaşmaları var. Gana, Sudan, Cibuti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Kamerun, Çad ve Libya ile serbest ticaret anlaşması için müzakere sürecinde. Türkiye’nin Batı Afrika ülkelerinden Benin, Burkina Faso, Yeşil Burun Adaları, Fildişi Sahili, Gambiya, Gana, Gine, Gine Bissau, Liberya, Mali, Nijer, Nijerya, Sierra Leone, Togo ve Senegal ile de ticaret ve yatırım iş birliği anlaşması devam ediyor. Türkiye bir yandan da Gana, Sudan, Cibuti ve Kamerun gibi ülkelerle serbest ticaret anlaşması kapsamında müzakereler yürütüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu dönemde Türkiye'nin gerçekleştirdiği yatırımlar kadar koyduğu hedefler de önemli.
Türkiye'nin kıtadaki önemli ortağı Cezayir
Türkiye'nin kıtanın önemli ülkelerinden Cezayir'de köklü yatırımları bulunuyor. Cezayir ile Türkiye arasındaki ilişkiler siyasi açıdan önemli olduğu kadar ekonomik, sosyal ve kültürel olarak da önem taşıyor.
Türkiye Cezayir'in beşinci büyük ticaret ortağı, Cezayir ise Türkiye'nin kıtadaki ikinci büyük ticaret ortağı konumunda. Her iki taraf da yakın gelecekte ikili ticaret hacmini 5 milyar doların üzerine çıkarma niyetlerini dile getirdi. Cezayir'de şu anda 800'den fazla Türk şirketi faaliyet gösteriyor. Bu şirketler 2020 yılında toplam 3,5 milyar doların üzerinde yatırım gerçekleştirdi.
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, ilişkileri daha ileri bir seviyeye taşımak için 5 Mayıs 2021'de Türkiye ile yolcu ve yük taşımacılığının yanı sıra gemi yapımı ve liman inşaatı alanında iş birliğini kapsayan anlaşmayı imzaladı.
