Liselerde 4 yıllık zorunlu eğitim sisteminde değişiklik yapılması gündeme geldi ve bu konu hem kamuoyunda hem de eğitim çevrelerinde geniş yankı buldu. Son gelişmelere göre, 2024-2025 eğitim yılından itibaren uygulanan “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” kapsamında, lise eğitiminin süre ve yapısı yeniden tartışılıyor. Özellikle Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in son dönemde yaptığı açıklamalar, 4 yıllık zorunlu lise eğitiminin kısaltılması veya esnetilmesi ihtimalini artırdı. Bakan Tekin, öğrencileri uzun süre standart bir eğitime tabi tutmanın verimliliği düşürdüğüne dikkat çekti ve farklı modellerin değerlendirildiğini ima etti.
Lise eğitimi nasıl değişecek?
Son yapılan saha araştırmalarında, 4 yıl olan zorunlu lise eğitiminin beklentileri karşılamadığı öne çıktı. Eğitim-Bir-Sen ve Memur-Sen tarafından yayımlanan çalışmalara göre, öğretmenlerin ve yöneticilerin büyük çoğunluğu, lise eğitiminin günümüz ihtiyaçlarına göre kısaltılması gerektiğini düşünüyor. Bu araştırmaya göre “2+2” (2 yıl zorunlu + 2 yıl isteğe bağlı) ve “3+1” (3 yıl zorunlu + 1 yıl isteğe bağlı) olmak üzere esnek ve modüler modeller öne çıkıyor. Ayrıca TED gibi eğitim dernekleri ve uzmanlar son yıllarda hazırladıkları raporlarda, öğrencilerin bir kısmının üç yılda mezun olabileceği bir yapının eğitim sistemine daha uygun olacağını savunuyor. Özellikle mesleki eğitime yönlendirme, gençlerin ara eleman olarak iş gücüne daha erken katılması ve üniversiteye hazırlığın verimli yönetilmesi amaçlanıyor.
Yeni dönemin uygulama ve geçiş süreci
Değişimlerin hemen yürürlüğe girmesi beklenmiyor. Milli Eğitim Bakanlığı, yeni sistemin kademeli olarak hayata geçirileceğini açıklıyor. 2024-2025 yılında uygulamaya başlanan yeni müfredat ve yapısal reformlar, en başta 9. sınıflardan itibaren başlatıldı. Lise eğitiminin 3 yıla düşmesi veya bazı yılların isteğe bağlı hale gelmesi, 2025-2026 eğitim-öğretim yılından itibaren daha netleşecek. Takvim ve uygulama detayları bakanlık tarafından ayrıca duyurulacak.
Sistemdeki bu köklü dönüşümde amaç, temel lise eğitimini güçlendirmek, öğrencilerin yöneldiği alanlara uygun esnek geçişler sağlamak ve üniversite ile iş dünyasına uyumlu bireyler yetiştirmek. Ayrıca mevcut lise müfredatının sadeleştirilmesi ve öğrencilerin ilgi-isteklerine göre opsiyonel ders modellerinin yaygınlaştırılması hedefleniyor. Hem öğrenci hem aileden, hem de eğitimcilerden en fazla destek gören çözüm “esnek süreli lise eğitimi” modeli oldu.
Özetle, 2025-2026 dönemiyle birlikte 4 yıllık zorunlu lise eğitimi sisteminde önemli değişikler ve kısaltma modelleri gündeme alınacak. Hem öğrenci beklentileri hem de sektörel talepler doğrultusunda, lisede zorunlu eğitim süresi üç yıla çekilebilecek ve bazı yıllar isteğe bağlı modele dönüştürülebilecek. Yeni yapı, gerek müfredat gerek mezuniyet şartlarında da önemli yenilikler getiriyor.
