Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın yanı sıra ilgili kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak çalıştığı ayçiçek yağı hakkındaki düzenleme Cumhurbaşkanı Kararı ile Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Bakanlık, üretimi düşen ayçiçek yağı için 2025 yılı için yeni adımlar attı. Buna göre, 2025 yılı için tarifeli ayçiçek kontenjanı uygulanmaya başlayacak.
Bakanlığın yaptığı açıklamada çiftçinin gelirini korumak için 1 Temmuz-30 Kasım 2024 tarihleri arasında yerli ayçiçeği tohumu alımı yapan firmaların 1 milyon ton yağlık ithalatında yüzde 8 veya 400 bin ton ham ayçiçeği yağı ithalatında yüzde 20 gümrük vergili tarife kontenjanı açıldı. Yerli ayçiçek yağının iç piyasa tükendiği 1 Ocak-30 Nisan 2025 tarihleri arasında ise çiftçiden alım yapılmış olması halinde müsaade edilecek, bu tarihten sonra hasat döneminin yaklaştığı dönemde düşük vergili ithalat imkanı son buldu.
Bakanlığın konu ile ilgili açıklamasında şu ifadelere yer verildi;
"Bilindiği üzere, piyasaların doğru yönlendirilerek spekülatif fiyatların önlenmesi, temel gıda ürünlerinde arz güvenliğinin sağlanması ve ülke ihtiyacının yerli üretimin teşviki yoluyla karşılanabilmesi amacıyla üretici ve tüketici refahı birlikte değerlendirilmekte ve başta Tarım ve Orman Bakanlığı olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlar ile koordineli olarak Ticaret Bakanlığımız tarafından ticaret politikalarının tüm araçları kullanılarak gerekli tedbirler zamanlıca alınmaktadır.
Bu çerçevede, ülkemizde rekolte ve verimin düşmesine yol açan olumsuz iklim şartlarının yanı sıra, bölgesel ve küresel gelişmelerin etkisiyle üretimi tüm dünyada olumsuz yönde etkilenen yağlık ayçiçeği tohumunda ve ayçiçeği yağında arz talep dengesinin sağlanması ve aynı zamanda yağlık ayçiçeği tohumu üretiminin artırılması açısından, çiftçimizin teşvik edilerek gözetilmesini teminen Tarım ve Orman Bakanlığı ile istişare içerisinde konu tarafımızca yakinen takip edilmekte ve gerekli tedbirler alınmaktadır.
Ticaret Bakanlığımız tarafından yapılan çalışmalar neticesinde, yağlık ayçiçeği tohumunda 2025 yılı başında oluşacak ihtiyacın yerli üretimle karşılanamayan kısmı için, çiftçimizin zarar görmeyeceği ve yerli ürünün iç piyasada en iyi şekilde değerlendirilmesini sağlayacak şekilde tedarik edilebilmesi amacıyla gerekli düzenleme yapılmıştır.
Bu itibarla, yağlık ayçiçeği tohumunun hasat dönemi ve çiftçi gelirinin korunması gereği dikkate alınarak, Ticaret Bakanlığımızca iç ve dış piyasa şartları itibarıyla gerekli görülen haller dışında, "1 Temmuz-30 Kasım 2024 tarihleri arasında yerli ayçiçeği tohumu alımı yapan firmalara tahsis edilmek üzere, 1 milyon ton yağlık ayçiçeği tohumu ithalatında % 8, veya bunun karşılığı 400 bin ton ham ayçiçeği yağı ithalatında % 20 gümrük vergili tarife kontenjanı açılmıştır."
Bu kapsamdaki ithalata, sadece yerli üreticinin zarar görmemesi amacıyla, çiftçinin elinde ürünün kalmadığı ve yerli ayçiçeği tohumunun iç piyasada tükendiği 1 Ocak-30 Nisan 2025 tarihleri arasında, çiftçiden alım yapılmış olması halinde müsaade edilecek, bu tarihten sonra hasat döneminin yaklaştığı dönemde ise düşük vergili ithalat imkanı sonlandırılacaktır.
Böylelikle, ülkemiz ihtiyaçlarını karşılamak üzere sınırlı bir miktar için açılan söz konusu tarife kontenjanı ile çiftçilerimizin bu yılki ürününün piyasada en iyi şekilde yer bulması, bu yolla 2025-2026 sezonu için ekim motivasyonunun artırılması ve iç piyasa ihtiyacının ayçiçeği yağında oluşabilecek spekülatif fiyat hareketlerine karşı tüketiciyi koruyacak şekilde karşılanması hedeflenmektedir.
Ticaret Bakanlığımız, başta Tarım ve Orman Bakanlığı ile birlikte hareket ederek piyasada oluşan arz, talep ve fiyat düzeyini yakından takip edip, gerekli düzenlemeleri zamanında hayata geçirmeye devam edecektir"
