Türkiye, çevreyi koruma ve geri dönüşüm alanında önemli bir adım atıyor. 2025 yılı sonuna kadar 81 ilde uygulamaya geçirilecek olan Depozito İade Sistemi (DYS), tüketicilere hem çevreyi koruma fırsatı sunacak hem de teşvik ödemeleriyle ekonomik katkı sağlayacak. Bu sistemin nasıl çalışacağı ve vatandaşa nasıl bir kazanç sunacağı merak konusu. İşte sistemle ilgili tüm detaylar…
Depozito Yönetim Sistemi (DYS) Nedir?
Depozito Yönetim Sistemi, belirli ürünlerin ambalajlarına depozito bedeli eklenerek piyasaya sürülmesi ve bu ambalajların tüketim sonrası iade edilmesiyle depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı bir sistemdir.
Bu sistemin temel amacı, çevre kirliliğini azaltmak, geri dönüşümü teşvik etmek ve Sıfır Atık hedeflerine ulaşmaktır.
Depozito İade Sistemi Nasıl Çalışır?
Depozito sistemi, tüketicilere çeşitli kolaylıklar sunan teknolojik çözümlerle destekleniyor. Özellikle Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) adlı mobil uygulama, sürecin merkezinde yer alıyor.
DOA Uygulaması Nedir?
- Tüketiciye Ödeme Kolaylığı: Depozito bedelleri, tüketicinin e-cüzdanına yatırılıyor.
- Nasıl Kullanılır? Uygulama, Android ve iOS cihazlar için ücretsiz olarak indirilebiliyor.
- İşleyiş: Karekod okutarak ambalajlar iade ediliyor ve depozito bedeli uygulama üzerinden birikiyor.
E-cüzdan ile Kullanım:
E-cüzdanda biriken depozito bedelleri:
- QR kodlu POS cihazlarında,
- Anlaşmalı restoran ve marketlerde kullanılabiliyor.
İstenirse biriken tutar, doğrudan banka hesabına da havale edilebiliyor.
Sistem Türkiye Genelinde Ne Zaman Başlıyor?
Pilot bölge olarak Sakarya’da başlayan depozito iade sistemi, 2025 yılı sonuna kadar tüm Türkiye’de hayata geçirilecek. Her il ve ilçede uygulanacak sistemin geniş bir lojistik altyapı ile desteklenmesi planlanıyor.
Hangi Ambalajlar Kapsam Dahilinde?
Depozito uygulaması, şu tür ambalajları kapsıyor:
- Malzemeler: Cam, plastik ve alüminyum.
- Boyutlar: 0, 1 litre ile 3 litre arasındaki tek kullanımlık ambalajlar.
- Özellikler: Depozito kapsamındaki ambalajlar üzerinde “DOA logosu” bulunuyor.
Ekonomik ve Çevresel Faydalar
Bu sistemin hem ülke ekonomisine hem de çevreye büyük katkılar sağlaması bekleniyor:
Geri Dönüşüm Hedefleri:
- Yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalaj geri kazanılacak.
- Karbon emisyonları azalacak, enerji tasarrufu sağlanacak.
- Doğal kaynak kullanımı azaltılarak 2053 Net Sıfır Emisyon hedefine katkı sunulacak.
Ekonomik Katkı:
- Yıllık yaklaşık 520 milyon euro katma değer yaratılması öngörülüyor.
DOA ve Bankacılık Sistemi
Depozito iade sistemi, Türkiye Emlak Katılım Bankası altyapısıyla entegre çalışacak. Bu sayede, finansal işlemler güvenli ve şeffaf bir şekilde yürütülecek.
Vatandaşa Sunduğu Avantajlar
- Çevreye duyarlı bir sisteme katılım.
- E-cüzdan aracılığıyla nakit dönüşümü.
- Daha temiz bir çevre ve sürdürülebilir bir ekonomi.
