Düşen kredi faizleri sonrası yüksek oranla çekilen konut kredisini yapılandırmak için bankaya başvuran vatandaşa dosya masrafının yanı sıra başka bankaya taşıyor ise yasal olarak vadesine göre yüzde 2'ye kadar çıkan erken kapatma cezası ödetiliyor. Ancak son zamanlarda kimi bankalar bu ücret kalemlerine bir yenisini daha eklemiş durumda. O da komisyon ücreti. Yapılandırma için başvurulan kredinin ödenmemiş kalan kısmı üzerinden alınan yüzde 1'lik ücretin hiç bir şekilde yasal dayanağı bulunmuyor.
Emsal kararlar var
Öyle ki söz konusu ücrete ilişkin bir de emsal mahkeme kararları bulunuyor. Vatandaşın lehine olan kararda komisyon ücreti diye bir ücretin banka tarafından kredi yapılandırması esnasında tüketiciden alınamayacağı vurgulanırken bu karar ise şu ifadelerle destekleniyor:
"Bankayı yeniden yapılandırmaya zorlamak yasal olarak mümkün olmamakla birlikte banka kendi inisiyatifiyle yapılandırmayı kabul ettiğine göre tüketiciye yapılandırma ile ilgili faiz oranını her şey dahil olmak üzere net biçimde ve kalan süre için ödenecek taksit tutarını bildirerek yapmak zorundadır. Borç yapılandırmasını kabul eden bankanın erken ödeme komisyonu adı altında ve plan değişikliği adı altında yeniden ücret talep etmesi usul ve yasaya aykırıdır.''
Tüketiciye iadesine karar verildi
Ancak mahkemenin bu yöndeki kararına rağmen kimi bankalar bu tutumundan bir türlü vazgeçmiyor. Son olarak bir vatandaş konut kredisi faiz oranlarının 0, 99'a düşmesinin ardından yapılandırdığı kredisi içinde kendisinden alınan söz konusu haksız ücreti bağlı bulunduğu Tüketici Hakem Heyeti'ne taşıdı. Heyet yaptığı inceleme sonrası krediye muhatap bankayı haksız buldu. Kararda kredi yapılandırması işleminde yüzde 1 olarak yansıtılan ve 1141 TL'ye tekabül eden ücretin vatandaşa iade edilmesi istendi.
Komisyon ve erken ödeme tazminatı alamaz
Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Başkanı Aziz Koçal, bankaların kredi yapılandırmalarında her hangi bir ücret almasının yasal olmadığını vurgulayarak, ''Tüketici yeni bir kredi kullanmıyor, sadece ödeme planını değiştiriyor. Dolayısı ile bankaya bir maliyet söz konusu değil, ödeme planının değiştirilmesi nedeniyle vade uzadığından alacağı faiz yükseliyor. Bir işlem nedeniyle hem faiz hem komisyon alınması hakkaniyet ölçüsü olamaz. Bankalar tüketiciden giden yeniden yapılandırma taleplerini yapmak zorunda değildir. Ancak yapar ise de komisyon veya erken ödeme tazminatı adı altında ödemeler alamaz.'' dedi.
Sebepsiz zenginleşme
Bazı bankaların tüketiciden gelen yeniden yapılandırma taleplerini kabul edip yeni kredi kullandırarak, erken ödeme tazminatı da aldığı, eski krediyi kapattırıp yeni kredi tahsis ettirerek ondan da komisyon aldıkları yönünde şikayetlerin geldiğini ve bunların yasal dayanağının olmadığını dile getiren Koçal, ''Tüketicinin yeniden yapılandırma taleplerini kabul eden banka kalan mevcut ana paraya talep edilen vadeye göre faiz hesaplayarak yeniden yapılandırabilir, talep doğrultusunda uzatabilir veya kısaltabilir. Bu işlemler için bir bedelin yasal dayanağı olmadığı gibi sebepsiz zenginleşmedir'' diye konuştu.
Tüketici hakem heyetine başvurun
Konu ile ilgili tüketicinin yeni bir kredi kullanmadığı, sadece ödeme planını değiştirdiği, bankaya ekstra bir maliyet getirmediği, bu nedenle de bu işlemin karşılığı olamayacağı yönünde bazı Yargıtay kararlarının da mevcut olduğunun altını çizen Koçal, ''Konut kredileri ve diğer tüketici kredilerinde yeniden yapılandırma nedeniyle alınmış olan komisyon veya erken ödeme tazminatları ödeyen vatandaşlarımız var ise Tüketici Hakem Heyetlerine başvurabilirler.'' dedi.
