İş yoğunluğu nedeniyle çoğu çalışan yıllık izinlerinin tamamını kullanamıyor. Hatta hiç izin kullanamayanlar var. Ancak bu hak kaybolmuyor. İşçinin hakları 4857 sayılı İş Kanunu ile korunuyor. Buna göre; iş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçi yıllık izne hak kazanıyor.
KADEMELİ ARTIYOR
İşçiye verilecek izin çalışma süresi ve yaşa göre değişiyor. İzin, hizmet süresi 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 gün; 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 gün; 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz. 18 ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi ise 20 günden az olamıyor.
İZİNLER YANMAZ
Yeraltı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 4'er gün artırılarak veriliyor. Kullanılmayan izinlerin yanması söz konusu değil. Bu izinler bir sonraki yıl ya da başka bir dönemde kullanılabilir. İş akdi devam ettiği sürece SSK'lı işçinin izin hakkı saklı kalır.
SON ÜCRETE GÖRE
İşçi herhangi bir nedenle işten ayrıldığında hak kazandığı izin sürelerine ilişkin paraları, sözleşmenin sona erdiği tarihteki (son) net veya brüt ücret üzerinden alması gerekiyor. İzin parası hesabı genelde net ücrete göre yapılıyor. Net ücrete Asgari Geçim İndirimi (AGİ) dahil edilmiyor. Brüt hesapta ise vergi ve prim kesintisi oluyor. İş akdinin işveren ya da işçi tarafından feshedilmiş olması izin parasının alınmasını etkilemiyor. Bu arada çalışırken kullanılmayan izinlerin parası ödenmez.
BEŞ YILLIK ZAMAN AŞIMI VAR
İşveren izin parasını ödemeye yanaşmazsa arabulucu yolu açık. Yıllık ücretli izin parasında, diğer işçi alacaklarında olduğu gibi beş yıllık zaman aşımı uygulanıyor. Zaman aşımı süresi, iş akdinin sona erdiği tarihte başlıyor. İşçi kaç yıl çalışırsa çalışsın, hak edip kullanmadığı izin paralarının tamamını iş akdinin sona erdiği tarihten itibaren beş yıl içinde alabilir.
İSPATI PATRONA AİT
Yasaya göre; izin zamanına denk gelen hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri yıllık izin süresinden düşülemiyor. Örneğin; 1 haftalık izne çıkan işçinin 3 günlük izni bayrama denk gelirse, izin 4 gün sayılır. İşveren izni 1 hafta olarak yazsa da 4 gün olarak hesap edilir. Ayrıca, iznin kullanıldığını imzalı defter ve belgeyle işveren ispat etmek zorunda.
GENEL TATİLLER SAYILMAZ
Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılamaz. İşverenin, yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerini ayrıca ödemesi gerekiyor.
