Tarihi sarımsak taşı ocaklarına turist ilgisi

Mayıs ayı başında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzaladığı karar ile bir bölümü ‘Kesin Korunacak Hassas Alan’ ilan edilen Ayvalık’ın Küçükköy Mahallesi'ndeki gizli cenneti Badavut, doğal güzellikleriyle dikkat çekiyor. Flamingodan, yaban ördeğine farklı kuş türlerinin konakladığı sulak alan ile uzun bir kumsalı olan yerleşim bölgesinde, antik çağlardan beri kullanılan sarımsaklı taşının çıkartıldığı taş ocakları da bulunuyor. Ocakların bulunduğu bölge turistlerin de ilgisini çekiyor. Bölgeye inceleme ve gezi için gelen yerli ve yabancı turistler, sarımsak taşı ocaklarının dokusuna hayran kalıyor.

Ayvalık Turizm Geliştirme Birliği (AYTUGEB) Genel Sekreteri ve Ayvalık Turizm Tanıtma Derneği Başkanı Ümit Özgültekin, sarımsak taşının nefes alma özelliğinin bulunduğunu söyledi. Bu özellik sayesinde evlerin yazın serin, kışın ise sıcak olduğunu söyleyen Özgültekin, “Özellikle Sarımsaklı bölgesinde, yani bizim denizimizin ve özel kumumuzun olduğu bölgedeki sarımsak taşı yüzyıllar boyunca Ayvalık’ta evlerimizde kullanılmıştır. Bu taşların özelliği nefes alması, yazın serin, kışın sıcak tutmayı sağlamaktadır. Bunların bulunduğu bölgenin turizme açılması için çeşitli etkinlikler yapıldı, görüşler bildirildi. Yakında umarım taş ocaklarının olduğu bölüm koruma altında turizme açılır, turizme kazandırılır. Bu konuda çalışmalarımız devam ediyor” dedi.

Tarihi Ayvalık evlerinin ana yapı malzemesini oluşturan sarımsak taşının çıkartılması için uzun yıllar kullanılan taş ocakları, bölgenin korumaya alınmasından bu yana kullanım dışı kaldı. 18 ve 19'uncu yüzyıl Türk ve Rum toplum yaşantısını yansıtan önemli mimarlık örneklerinden olan tarihi Ayvalık evlerinin estetik görünümünü bütünleyen sarımsak taşı, bu evlerin en önemli özelliği olarak biliniyor. Gülkurusu renginde olan bu taşlar, çok kolay işlendiği ve dayanıklılığı nedeniyle o dönem tercih edilmiş. Sarımsak taşının ana kaynağı ise Sarımsaklı bölgesi. Binlerce yıl öncesinin lav akıntılarının oluşturduğu sarımsak taşı, bugün Ayvalık ve Cunda’nın evlerinde şekilleniyor.

Dokusu sarımsak damarlarına benzediği, içindeki demirin okside olmasıyla giderek kırmızılaşması nedeniyle ‘sarımsak’ adı verilen taşların çıkarıldığı bölge, 35 milyon yıl önce gelişen volkanizmanın izlerini taşıyor. Zamanında taş ocağı işletilen bölgede, rengi ve biçimiyle dikkat çeken Sarımsak taşı kayalıkları günümüzde yerli ve yabancı turistlerin doğa gezisi güzergahında yer alıyor. Geçmişte Badavut Jandarma Karakolu olarak kullanılan yapının da bulunduğu ve bu nedenle 'Karakol Dağı' olarak da bilinen bölgenin Ege’ye bakan tarafında deniz ve iklim koşullarının şekillendirdiği ilginç kaya oluşumları diğer tarafında ise doğal mağara bulunuyor.

Sarımsak taşı ocaklarını incelemek ve eski yapıları görmek için bölgeye geldiğini söyleyen Aydın Öztürk, “Badavut’a ilk defa geldim. Gerçekten dokusu çok güzel. Sahilin ilerisinde eskiden taş ocağı olarak kullanılmış bölgenin dokusu harika. Tarihi Rum evlerinde 1980’lere kadar bu taşlar Ayvalık’ta kullanılmaya devam etmiş. Cunda ve Ayvalık’ın taş evlerinin karakteristik özelliğini sarımsak taşının sağladığını düşünüyorum” diye konuştu.