UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan ve Mimar Sinan’ın “ustalık eserim” dediği Edirne Selimiye Camii’nde 2021 yılında başlatılan restorasyon, tarihi mirasın korunması tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Osmanlı mimarisinin zirve noktası olarak kabul edilen yapıda kubbe süslemelerinde yapılması planlanan değişiklikler, sanat tarihçileri ve akademisyenlerin sert tepkisine yol açtı.
Kubbenin Renkleri Değişiyor mu?
yüzyıldan bu yana mavi ve kırmızı tonların hâkim olduğu Selimiye’nin kubbesinde, restorasyonla birlikte siyah-beyaz yazı istifine geçilmesi öngörülüyor. Kalem işi süslemelerin silinmesi ve yerine modern hat üslubu getirilmesi, “tarihi dokuya müdahale” eleştirilerini artırıyor.
Allah’ın İsimleri Silinecek İddiası
En çok tepki çeken nokta ise kubbede yer alan ve Allah’ın isimlerinin işlendiği sekiz madalyonun kaldırılması. Yerlerine “21. yüzyıl tarzı” yeni hat düzenlemeleri yapılması tartışmaları büyütüyor.
Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Edirne Selimiye Camii kubbe yazıları restorasyonu ihya mı, imha mı?” diyerek tepki gösterdi. Ortaylı, “Aslını bozmadan onarmak restorasyondur. Aslı bozulursa, bu imha olur” ifadelerini kullandı.
“Yetkililer Acil Müdahale Etmeli”
Ortaylı, tarihi mirasın korunması için üst kurullara çağrıda bulunarak şu sözlerle uyardı:
“Hasan Çelebi’ye ait Karahisari ekolündeki yazılar muhafaza edilmeli.”
“Günümüz hattatlarının imzası, 450 yıllık mirasın üzerine yazılmamalı.”
“Restorasyonda mutlaka uzman akademisyenler yer almalı.”
Ünlü tarihçi ayrıca, “Burada ya ehliyetsiz kararlar veriliyor ya da takım kayırması var. Eski ile yeni arasındaki zevk farkını çıplak gözle bile görmek mümkün” diyerek sert eleştirilerde bulundu.
“Referandum Yapılsın” Önerisi
Ortaylı, Polonya’nın başkenti Varşova örneğini hatırlatarak dikkat çekici bir öneri sundu:
“Varşova yeniden inşa edilirken her gün referandum yapılıyordu. Biz neden sessiz kalıyoruz? Selimiye, sadece bizim değil, insanlığın ortak mirasıdır.”
