İstanbul’da Kritik Nükleer Zirve: İran ile Avrupa Ülkeleri 25 Temmuz’da Buluşuyor
İran Devlet Televizyonu, İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya arasında, 2015 tarihli nükleer anlaşmaya ilişkin yeni bir müzakere turunun 25 Temmuz 2025'te İstanbul'da gerçekleştirileceğini duyurdu.
Zirve Dışişleri Bakan Yardımcıları Düzeyinde Olacak
Toplantı, İstanbul’da dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde yapılacak. İran’ı temsilen Mecid Tahtrevançi ve Kazım Garibabadi masada yer alacak. Zirve, Avrupa ülkelerinin talebiyle düzenleniyor ve müzakerelerin yeniden canlandırılması amaçlanıyor.
İsrail Saldırıları Sonrası Süreç Kesintiye Uğramıştı
Daha önce 16 Mayıs’ta İstanbul’da yapılan benzer görüşmelerin ardından, İsrail’in 13 Haziran’daki saldırıları, İran ile ABD ve Avrupa arasındaki nükleer müzakere sürecini sekteye uğratmıştı. Taraflar şimdi, askıya alınan bu süreci yeniden canlandırmayı hedefliyor.
Snapback Mekanizması Endişesi
İran tarafı, anlaşmada yer alan ve BM yaptırımlarının yeniden uygulanmasını mümkün kılan “snapback” (tetik mekanizması) maddesinin Avrupa tarafından devreye sokulmasından endişe ediyor. Bu mekanizmanın yürürlük süresi 18 Ekim 2025’te sona erecek. Anlaşmada ilerleme sağlanamazsa, Avrupa ülkelerinin bu tarihten önce harekete geçebileceği belirtiliyor.
Anlaşmanın Arka Planı
İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya, 14 Temmuz 2015’te bir nükleer anlaşma imzalamış, İran nükleer faaliyetlerini sınırlandırma taahhüdü karşılığında yaptırımlardan muaf tutulmuştu. Ancak ABD’nin 2018’de anlaşmadan çekilmesi sonrası İran taahhütlerini kademeli olarak durdurmuştu. Avrupa ülkeleri ise anlaşmanın uygulanması yönünde adım atmakta yetersiz kalınca, İran uranyum zenginleştirme faaliyetlerine hız vermişti. Bugün gelinen noktada taraflar, son diplomatik hamlelerle yeni bir çözüm yolu arıyor.
