Eski padişahlardan biri, mülk ve milletini idarede gevşeklik gösterir ve askere d sıkıntı çektirir.
Gel zaman, git zaman kuvvetli bir düşmanla karşılaştı. Askeri de ondan yüz çevirdi.
BEYT: Padişah, askerlerinden parayı esirgerse, asker de zamanı gelince kılıcına sarılmayı ondan esirger. Eli boş ve işi gücü ah çekmek ve feryat etmek olan bir asker savaşta nasıl kahramanlık gösterebilir?.
HİKAYE: Hükümdarına hiyanet ve vefasızlık etmiş olan askerlerden biri benimle dostu. Onu ayıpladım, hareketini tenkit ettim veiraz dedim ki: İşinin biraz boşalmasıyla eski efendisinden yüz çevirmek, yıllarca yediği nimetin hakkını gütmemek alçaklıktır. Böyle hareket eden, hak hukuk tanımayan, şükretmeyen teşekkürde bulunmayan, bir kimse soysuz ve bayağı bir adamdır.''
Asker bana şu cevabı verdi:
''Gerçeği söylesem beni mazur göreceksin. Atım arpasız kalmıştı. Atımın eğerini de rehine koymuştum. Padişah, askere para hususunda hasislik yaparsa, asker de canla başla ona bağlanmaz ve onun yoluna feda olmaz.''
BEYT: Askere altın ver ki, oda icabında başını versin. Vermezsen o da başını alıp savuşur, başka bir yere gider.
ŞİİR: '' Karnı tok yiğit şiddetle saldırır. Karnı aç yiğit ise, şiddetle kaçar.''
RUBAİ: Bir köşeye, kenara çekilip selamete erenler ve huzura kavuşanlar, parçalarına saldıracak köpeklerin dişini bağladılar ve kendilerini çekiştirecek ahalinin de ağzını kapattılar. Kağıtlarını yırttılar, kalemlerini kırdılar ve böylece tenkitçilerin kusur bulanların ellerinden, dedikoducuların da dillerinden kurtuldular.
NESİR: Vezir vazife kabul etmeyince padişah ddi ki: İyi ama biz de mutlaka memleket işlerini görecek ve tedbirler ittihaz edecek akıllı, dirayetli bir insan lazım.Siz kimi tavsiye edersiniz?
Vezir şu cevabı verdi: ''Dirayetli akıllı kimse böyle bir işe girmek ve vazife kabul etmez.''
BEYT: Neden Hüma kuşu öteki kuşlardan daha şereflidir? Çünkü kemik yer ve hiç bir canlı mahluku incitmez.
Ateşe tapınan, kutsal sanıp tapındığı ateşi yüz yıl hiç söndürmeden yaksa bile, yine bir gün o ateşe düşse, ateş onu dakikada yakar.
Sen kendi vakarını muhafaza et, özünün kadr Ü kıymetini bil. Şaklabanlığı nedimlere bırak.
Gurbette nice insanlar aç yatar, lakin kimse bilmez ki, o kimdir? Bir çocuğun canı boğazına gelir; kimse dönüp bakmaz ve ona ağlamaz.
Doğruluk Allah'ın rıza ve memnuniyetini muciptir. Doğru yoldan gidenin kaybolduğunu yolunu şaşırdığını kimse görmemiştir. (Şeyh Sadi Şirazi- Gülistan)
