Bakan Çavuşoğlu, A Haber'de katıldığı canlı yayında güncel gelişmeleri değerlendirdi.
İstanbul'da gerçekleştirilen Rusya-Ukrayna müzakere heyetleri toplantısının ardından ciddi konuların daha üst düzeylerde görüşüleceğini belirten Çavuşoğlu, "Bir taraftan bu iki teknik heyet müzakereleri sürdürürken dışişleri bakanları bir araya gelecek, bir mutabakat olursa paraflayacaklar, daha sonra liderler bir araya gelecek." dedi.
Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanları düzeyinde bir görüşme için Türkiye'nin çalışmalar yürüttüğünü ifade ederek "Şimdi ikinci aşamada biz dışişleri bakanlarının bir araya gelmesi için gereken çalışmaları yapıyoruz. Dün hem (Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro) Kuleba'yla hem de (Rusya Dışişleri Bakanı Sergey) Lavrov'la mesajlaştık ve bu konudaki telkinlerimizi ve bize düşen konularda elimizden geleni yapacağımızı kendilerine ilettik. Lavrov Çin'deydi, oradan Hindistan‘a geçeceğini söyledi. Kuleba da aynı şekilde batıda. Özellikle Ukrayna olarak böyle bir toplantıya tabii iki taraf da hazır olduğu zaman gelmek istediğini söyledi." diye konuştu.
Ukrayna tarafının, İstanbul görüşmesinde Rusya'ya güvenlik garantilerini içeren tekliflerini yazılı ilettiğini hatırlatan Çavuşoğlu, Rusya tarafının da bunu Devlet Başkanı Vladimir Putin'e götüreceğini aktardı.
Çavuşoğlu, dışişleri bakanları düzeyinde görüşmenin zamanlamasına ilişkin de "Bizim hem ev sahibi hem kolaylaştırıcı hem de elimizden geldiği kadar dürüst bir müzakerecilik yapan ülke olarak kesin bir tarih vermemiz mümkün değil ama aşağı yukarı 1-2 hafta içinde. Bize orada (İstanbul'da) ayaküstü sohbetlerde 1-2 hafta içinde daha üst düzeyde bir görüşmenin en azından dışişleri bakanları düzeyinde bir görüşme olabileceğini söylemişlerdi." ifadelerini kullandı.
"(Garantörlük halinde) Türkiye oraya asker gönderecek gibi yorumlar doğru değil"
"Garantörlük denince Türkiye'den beklentiler nedir" yönündeki soruya yanıt veren Çavuşoğlu, güvenlik garantileri konusunda bir mutabakat ortaya çıkmadan bu konuda kesin yorum yapmanın doğru olmadığını belirtti.
Çavuşoğlu, "Rusya’nın Batılı ülkelerin garantörlüğüne karşı çıktığına dair haberler de doğru değil." değerlendirmesini yaptı.
Moskova ziyaretinde dahi Rus tarafının P5 + Almanya ve Türkiye'nin burada garantör olmasına karşı olmadıklarını söylediklerini aktaran Çavuşoğlu, bu hafta taraflar arasında yapılan İstanbul'daki müzakerelerde de farklı ülkelerin isminin zikredildiğini de ifade etti.
Çavuşoğlu, İstanbul'da her iki tarafla yaptığı temaslara göre, garantörlüğün P5 + Almanya ve Türkiye ile gönüllü katılmak isteyen başka ülkelere açık olduğunu gördüklerini söyledi.
"Türkiye'nin garantörlük halinde Ukrayna'ya asker göndereceği yorumları doğru değil"
Çavuşoğlu, "Yorumlara bakıyoruz. Türkiye otomatikman güç gönderecek. Böyle bir şey yok. Bugün hatırı sayılır bir gazetede Türkiye'nin garantör olduğu zaman oraya asker göndereceğini söylüyor. Öyle bir şey yok. " dedi.
Rusya'nın P5 içinde yer almasına rağmen Ukrayna'nın P5'i garantör olarak teklif ettiğini kaydeden Çavuşoğlu, bu durumun ileride iki ülkenin yakınlaşmasını da sağlayabileceğini belirtti.
NATO'nun 5. maddesinin devreye girmesinin tüm ülkelerin fikir birliğiyle olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, bu maddenin devreye girmesi durumunda bile ülkelerin nasıl destek vereceğini kendisinin belirleyebildiğini söyledi.
Çavuşoğlu, "(Garantörlük halinde) Türkiye (Ukrayna'daki) savaşın içine hemen girecek, Türkiye oraya asker gönderecek gibi yorumlar doğru değil." diye konuştu.
Bakan Çavuşoğlu, bu konuda tam yorum yapabilmek için iki ülke arasında tam mutabakatın sağlanabilmesinin görülmesi gerektiğini vurguladı.
"NATO ve AB'de Türkiye'ye yönelik kısıtlamalar kaldıralım anlayışı ağır basmaya başladı"
Çavuşoğlu, NATO ve AB içinde savunma alanında Türkiye'ye yönelik kısıtlamaları kaldırma arayışının olduğunu belirterek şöyle devam etti:
"NATO ve AB içinde artık Türkiye'ye yönelik kısıtlamalar kaldıralım anlayışı ağır basmaya başladı. Hatta Kanada Başbakanı, Cumhurbaşkanımıza özellikle lenslerle ilgili hemen gereğini yapalım dedi. Fakat bu arada en büyük müşterisi Bayraktar olduğu için lens üreten firma iflas etti. Sonuçta Kanada bile 'artık gözden geçirelim' diyor."
ABD'nin ise Türkiye'ye yönelik CAATSA yaptırımlarının gündemde olduğunu belirten Çavuşoğlu, "F35 konusu halen tıkanmış durumda ama yeni nesil F16'ların alınması ve de mevcut F16'ların modernizasyonu konusunda müzakereler devam ediyor ve iyi gidiyor. En azından yönetim kanadıyla müzakereleri askerlerimizi sürdürüyor ve ilerleme var." ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, bu konuda ise ABD Kongresinin ikna edilmesi gerektiğini belirterek "Her seferinde kongrenin arkasına saklanmak doğru değil." dedi.
Türkiye'nin ihtiyaçlarını müttefiklerinden karşılayamadığı takdirde başka yerden karşılama yoluna gitmesinin eleştirilmemesi gerektiğin ifade eden Çavuşoğlu, Avrupa ve Amerika'dan adil bir yaklaşım beklendiğini söyledi.
Çavuşoğlu, Hindistan'ın da S400 hava savunma sistemi aldığının hatırlatılması üzerine, "Oraya istisna yapabiliyorsanız Türkiye'ye de aynı anlaşışı göstermeniz lazım." diye konuştu.
