İklim Kanunu Resmi Gazete'de Yayımlandı
Türkiye’nin ilk İklim Kanunu, TBMM Genel Kurulu’nda 2 Temmuz’da kabul edilmesinin ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanun, yeşil büyüme vizyonu ve net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda iklim değişikliğiyle mücadeleyi ve bu alandaki tüm yasal çerçeveyi belirliyor.
Sera Gazı Emisyonları ve Yeni Tanımlar
Kanun, sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum çalışmaları, planlama ve uygulama araçları, izin ve denetim süreçleri gibi pek çok başlığı kapsıyor. Ayrıca Adil geçiş, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), gömülü sera gazı emisyonları, iklim adaleti gibi kavramlar da ilk kez yasaya girdi.
Kurumlara Yeni Görevler
İklim Değişikliği Başkanlığı, kanunun uygulanmasında merkezi kurum olarak görev yapacak. Başkanlık, karbon piyasası düzenlemeleri, emisyon izinleri, ETS planlaması, ulusal katkı beyanlarının hazırlanması gibi alanlarda yetkili olacak. Kamu kurumları ve özel sektör de kendi yetki alanları dahilinde planlar hazırlamak, tedbirler almak ve iş birliği yapmakla yükümlü olacak.
Emisyon Ticaret Sistemi Geliyor
Kanunla Türkiye’de Emisyon Ticaret Sistemi kurulacak. Belirli faaliyetleri yürüten işletmelerin, İklim Değişikliği Başkanlığı’ndan sera gazı emisyon izni alması gerekecek. Sisteme dahil işletmeler, yıllık sera gazı emisyon raporu hazırlayacak ve tahsisat teslim yükümlülüklerini yerine getirecek. Ayrıca ithal edilen ürünlerin gömülü karbon emisyonları için Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması oluşturulması planlanıyor.
İklim Uyum Eylemleri
Kanun, iklim değişikliğine uyum faaliyetlerine geniş yer ayırıyor. Kurumlar, iklim risklerini önlemek, su kaynaklarını etkin yönetmek, ekosistemleri korumak gibi yükümlülükler üstlenecek. Ayrıca her ilde vali başkanlığında İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Yerel iklim eylem planlarının hazırlanması için 31 Aralık 2027’ye kadar süre tanındı.
Finansman ve Teşvikler
İklim Kanunu, iklim finansmanı ve yeşil yatırımlar için teşvik mekanizmalarını da içeriyor. Döngüsel ekonomi, sıfır atık uygulamaları ve temiz teknoloji yatırımları desteklenecek. İklim Değişikliği Başkanlığı, Türkiye Yeşil Taksonomisi’ni kuracak ve karbon piyasasının işleyişine dair düzenlemeler yapacak. Karbon Piyasası Kurulu ve Danışma Kurulu da ETS piyasasının işleyişi, tahsisatların dağılımı ve uluslararası karbon ticaretine yönelik stratejiler belirleyecek.
Yüksek Para Cezaları
Kanun, yükümlülüklerini yerine getirmeyen işletmelere ciddi para cezaları öngörüyor. Sera gazı emisyon izinlerini almayan veya raporlamayan işletmelere 500 bin liradan başlayan ve ihlalin boyutuna göre 50 milyon liraya kadar çıkan cezalar verilebilecek. Ozon tabakasını incelten veya florlu sera gazları içeren ürünlere dair ihlallerde de yüksek cezalar uygulanacak.
Eğitim ve Farkındalık
Toplumsal farkındalığın artırılması amacıyla eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarına da yer veriliyor. Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu, müfredatları güncellemek ve yeşil iş gücünü yetiştirmek için çalışmalar yapacak.
