Mutlak butlan, hukukta bir işlemin kurulduğu andan itibaren tamamen geçersiz ve yok hükmünde sayılması anlamına gelir. Bu tür bir işlem, hiçbir hukuki sonuç doğurmaz ve varlığı ortaya çıktığında taraflar veya mahkeme tarafından her zaman ileri sürülebilir. Kanunun emredici hükümlerine, kamu düzenine veya genel ahlaka aykırılıklar nedeniyle ortaya çıkabilir; sonradan düzeltme, değişiklik gibi yollarla geçerli hale getirilemez.
Kimdir: Mutlak Butlan Ne Demektir?
Mutlak butlan, borçlar, medeni ve idare hukuku alanlarında sıkça karşılaşılan en ağır geçersizlik türüdür. Örneğin; kamu düzenini veya genel ahlakı ilgilendiren aykırılıklar, bir işlemde mutlak butlan sonucuna yol açar. Bu tip hükümsüz işlemler, baştan itibaren yapılmamış sayılır, mahkemeler tarafından resen (kendiliğinden) tespit edilir ve zamanaşımına tabi değildir. Özellikle evlenme, sözleşme, ticari ve idare işlemlerde temel eksikliklerin (örneğin kişi iradesinin veya anayasal kuralların yokluğu) varlığı halinde ortaya çıkar. Mutlak butlan davası, ilgili herkes tarafından açılabilir ve geçersizlik süresiz şekilde ileri sürülebilir.
CHP ve Mutlak Butlan Tartışmaları
CHP’de son dönemde, kurultayın iptali için açılan davada “mutlak butlan” kavramı sıkça gündeme gelmeye başladı. Ankara 42. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülen kurultay davasında, seçime şaibe karıştığı ve usulsüz işlem yapıldığı iddialarıyla “mutlak butlan” kararı talep ediliyor. Bu karar, kurultayın yok hükmünde sayılması ve yönetimin geçersiz ilan edilmesi anlamına geliyor; yani seçilen tüm organlar baştan itibaren hukuk dışı kabul ediliyor. “Mutlak butlan” kararı çıkarsa, partinin mevcut yönetiminin düşmesi, olağanüstü kurultaya gidilmesi veya kayyum atanması gibi sonuçlar doğabilir. CHP yönetimi ve hukukçuları, mahkemenin böyle bir karar verme yetkisi ve usulü üzerine siyasi ve hukuki tartışmalar yürütüyor.
Son Dönemdeki Süreç ve Tartışmalar
CHP’de “mutlak butlan” kararının 15 Eylül’de çıkma ihtimali üzerine parti yönetimi olağanüstü kurultay ve alternatif hukuki hamleler geliştiriyor. Eski başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun göreve dönebileceği öne sürülse de, karara itiraz ve temyiz süreci uzayabileceği için kesinleşmesi yılları bulabilir. Parti içinde, mutlak butlanın anlamı ve olası siyasi sonuçları hakkında hem hukukçular hem de siyasetçiler arasında görüş ayrılıkları mevcut. Bu durum, son aylarda CHP’deki hukuk mücadelesinin ve iç krizlerin ana gündemlerinden biri haline geldi
