Koronavirüs vakaları patlayınca tüm yurtta alınan tam kapanma kararının üzerinden 10 gün geçti. 10 günde vaka sayıları hızla düşmeye başladı.
Tam kapanma bir hafta sonra sona erecek. Peki ondan sonra ne olacak. Normal hayata nasıl dönülecek. Uzmanlar bu konuda Hürriyet yazarı Fulya Soybaş'a çarpıcı açıklamalarda bulundu. İşte o açıklamalar:
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Başkanı Prof. Dr. İlyas Dökmetaş:
- Yaz sonu mecbur bir kapanmaya daha gittik, yine rakamları 5 binlere çektik. Sonrasındaki bir açılma daha! Bu sefer 60 binlere çıktık. Tarih tekerrür etmesin.
- Bu 7 gün sonunda, ben rakamların 10 bin civarında seyredeceğini düşünüyorum, ama diyelim 5 bin hatta 2 binlere düştü. Eğer açılmada eski hataları yaparsak, aşılama devam ediyor olsa dahi, vaka sayıları kısa sürede yeniden 20-30 binleri bulur. ‘Attığımız taş ürküttüğümüz kurbağaya değsin.’ Akılcı davranmalı, kademeli açılmaya gitmeliyiz, yoksa işimiz zor.
- Önce kamuda sonrasında da özel sektörde kademeli mesai uygulamasına gidilmeli. Mesela bir grup sabah 8’de başlayıp 16 gibi bitirse, diğer grup 12’te başlasa akşam 8 gibi bitirse... Böylelikle yollarda, toplu ulaşımda yoğunluk yaşanmaz. Vatandaşlar da iş yetiştirme telaşıyla sokaklarda kalabalık ve uzun kuyruklar oluşturmazlar.
- Restoran ve kafe sahipleri bu süreçte ekonomik açıdan yoruldu. Sınırlı sayıda masa, sıkı tedbirler ve açık hava koşulu ile açılabilirler. Bizim için kapalı alanlar ve bu alanlarda uzun süre maskesiz oturmak çok tehlikeli. Tecrübe ile sabit ki bu ortamlarda bulaş riski çok yüksek. O nedenle restoran, kafe sahipleri önceden sigara içme alanı olarak kullanılan açık alanları / bahçeleri yeniden düzenleyip, müşterilerini, HES kodu, hijyen ve masa aralığı kurallarına uyarak, burada ağırlayabilir.
- Tam kapanmaya girmeden önce Türkiye haritası kıpkırmızıydı. Hedef maviye döndürmek. Yeter mi? Yetmez. Haritayı hem maviye döndüreceksiniz hem de mavide kalmasını sağlayacaksınız. O nedenle bir süre daha, hele de kırmızı, turuncu bölgelere giriş-çıkışın sıkı denetlenmesi lazım. Daha önce de söyledim; ‘Ateşi Anadolu’ya gönderdik.’ Herkes köyüne, yazlık evlerine gitti. Bunun dönüşü var. Gelecek olanlara büyük görev düşüyor. Döndükten sonra mutlaka kendilerini bir süre izole etsinler. Geldikleri yerden bir varyant getirdiler mi? Bunu kimse bilemez.
Halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Nuriye Ortaylı:
- 17 Mayıs sonrası, DSÖ tavsiyelerine göre, son kapatılan yerlerin ilk açılması gerekiyor. Bu kapsamda da önceliğin okullara verilmesi gerekiyor.
- Çocuklarımız 1 buçuk yıllarını kaybetti. Bir an önce eğitime dönülmesi şart. Tabii bunun olması için de vaka sayılarının düşmesi, düştüğü noktada da kalması gerekli.
- Öncelikli hedef turizm değil vaka sayılarını düşürmek olmalı. İstanbul’da Güney Afrika ve Hindistan varyantları tespit edildi. Mutant virüsler gerçekten çok tehlikeli.
- Bir, sınırlar kontrol altına alınmalı, seyahat kısıtlamaları olmalı. İki, şu an tam kapanma var ama nüfusun yüzde 50’den fazlası da aktif, çalışıyor. Bu da sıkıntılı. Üç, filyasyon ekipleri, herkese ulaşıyor ama yaptıkları işin daha nitelikli olması lazım. Mesela, hastaları tek başına bırakmak yerine, hastaneler ya da kurumlarda izole edebiliriz. İşyerlerine yaygın tarama yapabiliriz. Şu an sokaklarda bile tarama yapmamız lazım ki hastalığı belirtisiz atlatanları, az belirtisi olanları yakalayıp salgını kontrol altına alalım. Mayıs başı alınan tedbirler meyvesini ancak 15-16 Mayıs gibi verir ve sonrasında alınacak önlemler ile bunun sürdürülebilir olması şarttır.
