Piyasalar berbat. Dünyada bir panik bir moralsizlik bir korku ki, sormayın gitsin. Ortalık toz duman desek yeridir. Corona en çok para baronlarını üzüyor.
Kalıcı yatırım (fabrika, büyük işletme gibi) düşünmeyen, paralarını borsalarda, faizlerde, altında değerlendiren, bu muhteremlerin bu günlerde önü kapandı. Petrol düşüyor. Altın düşüyor. Faizler şimdiden eksiye geçti. Dolar düşüyor. Yani dolarcıkları elde kaldı desek yeridir. Borsaları ise hiç sormayın. Her gün yüzde onluk düşüşlerle, yatırımcılara; “Nereye kadar?” dedirtecek hale geldi.
KARA PAZARTESİ
Öyle ki; ABD borsa endeks ekranları hep kırmızıda yeşile dönüp asla yükselişin önünü açmıyor. Bunun en kötü günü de dün yaşandı. Adına “Kara pazartesi” dendi. Kara cumaları çok yaşamıştık ama kara pazartesi ile ilk defa karşılaştık. Her gün hemen hemen düşüşle açılan ABD borsaları, Dow Jones endeksi1987 yılından beri en büyük düşüşünü yaşadı. Bir gecedeki düşüş oranı yüzde 13’leri buldu. ABD gibi dev bir ekonomi için, faizlerin eksilerde seyrettiği bir ekonomi için. Borsalarındaki bu kayıp inanılmaz türdeydi. Sadece pazartesi mi? Sadece ABD mi? Dünya borsaları, Avrupa borsaları, her gün kan kaybediyor. Corona virüsü kanımıza öyle bir girdi ki! Artık günlük hayatımızın bir parçası oldu ve çıkmıyor.
ALMANYA ÇÖKTÜ
Dünyanın en iyi ekonomi olarak adlandırılan, ihracatı ile sanayisi ile ticarette hep artı yazan, Almanya ekonomisi dünya savaşının bitiminden beri bir İLK yaşadı. Borsaları bir ayda corona korkusu ile yüzde 40 değer kaybetti. Bu korkutucu bir rakam, bu inanılacak türde bir düşüş değildi. Ve bu değer kayıpları devam ediyor. Yatırımcıların en çok sorduğu soru ise; bu düşüş nereye kadar sürecek? Sadece Almanya mı? Dünyanın ikinci süper gücü ekonomisi olan, önümüzdeki 20 yılda ilk sıraya yükselmesi, ekonomik büyüklük olarak ABD’yi geçmesi öngörülen, Çin’in büyüme rakamları yeniden revize ediliyor. Her yıl ekonomisi yüzde 6 ile 10 arasında büyüyen Çin’de, şimdilerde eksi büyümeden bahsediliyor. Çin ekonomisinin, ABD ekonomisinin, Avrupa ekonomilerinin, durgunluğa, resesyona geçebileceği, ekonomik verileri kötü olan bazı ülkelerin batmaya kadar gidebileceklerinden bahsediliyor.
TÜRKİYE DE NASİBİNİ ALDI
Peki ya Türkiye? Biz ekonomik olarak değil de? Sağlık mücadelesi olarak corana edepsizine direniyoruz. Hacı kardeşlerimizin eksi yönde bir katkısı olsa da? Hastalarımız da artmasına rağmen şimdilik can kaybımız yok. Ama ekonomik etkinliklerimiz durma noktasında. Ekonomimizin amiral gemisi TURİZMİN durumu, en büyük endişemiz. Virüs ortamında kim seyahat eder? Bu korku ile insanlar evlerinden çıkar mı? Bilmiyoruz! Tabii bu görüntü turizmcilerin ve de ülkenin moralini bozmuyor değil. Ekonomik olarak en büyük girdiyi elde ettiğimiz ihracatta aynı durumda. Ve borsamız… BİST endeksi de bu düşüşlerden geri kalmıyor. ABD ve Avrupa’da ki her yüzde onluk düşüşe, en az onlar kadar hatta bir fazlası ile katkı sunuyor! Ya hisse senetlerinin durumu? Onu hiç sormayın! Bir ay içinde çoğu hisse senedi en az yüzde elli değer kaybetti. Hatta bu değer kayıpları bazı hisse senetlerinde, yüzde yüzlere dayandı. Borsa yatırımcısının inanın ağzını bıçak açmıyor. Ekran başında dut yemiş bülbül gibiler. Alsa satamıyor. Satsa zararı çok büyük, Çünkü hisse senedi en az yarı yarıya düşmüş durumda. Artık işlerinin bir Allah’a, bir de coronanın bir an önce gitmesine kaldığını onlar da biliyor.
