Türk sinemasının efsane ismi Türker İnanoğlu'ndan kötü haber geldi.
Daha önce bel fıtığından ameliyat olan 86 yaşındaki İnanoğlu’nda geçtiğimiz günlerde de kalça kırığı meydana geldi.
Zaman zaman solunum rahatsızlığı da yaşayan Türk sinemasının çınarlarından Türker İnanoğlu Florence Nightingale Hastanesi'ne kaldırılarak tedavi altına alındı.
TÜRKER İNANOĞLU KİMDİR?
Türker İnanoğlu 18 Mayıs 1936'da Safranbolu'da dünyaya gelir. Babası Abdülhamit'in huzur hocası Mustafa Lütfi Efendi'nin oğlu Dr. Hakkı Nevin, annesi Safranbolu eşrafından Çizmecioğlu ailesinin kızı Nazmiye Hanım'dır.
Türker İnanoğlu'ndan sonra aileye Sezer ve Berker ikizleri katılır, ama Sezer 3 aylıkken vefat eder. Türker İnanoğlu'nun yaşamının ilk 15 yılı Safranbolu ile İstanbul arasında geçer. Okul ve ilk gençlik yıllarında İnanoğlu'nun en büyük tutkularından biri futbol ve sinemadır.
Futbolculuk yönünü okul takımlarında ve semt kulüplerinde sürdüren İnanoğlu, lise eğitimi sonrasında devam ettiği Tatbiki Güzel Sanatlar Akademisi grafik bölümündeki yüksek öğrenimini tamamlamadan çok sevdiği sinema mesleğine geçer.
Ö. Lütfi Akad ve Nişan Hançer'e 9 filmde asistanlık yapar. 1959 yılında “Senden Ayrı Yaşayamam” adlı filmle yönetmenliğe başlar. Yeşilçam'da çeşitli yapımcılara 10 adet film çektikten sonra 1960'ta kendi şirketi Erler Film'i kurar ve Erler Film bünyesinde bugüne dek 200'ün üzerinde siyah-beyaz ve renkli film çeker. Bunlardan 21 adedi Yunanistan, İtalya, İran ve Hong Kong'la yapılan ortak yapımlardır.
Ayrıca ülkemizde uzun metraj ve belgesel çekimleri yapan Amerikan, Japon, Fransız ve Alman yapımcıların yürütücü yapımcılığını da üstlenmiştir. Erler Film ülkemizde şu anda halen faaliyet gösteren en eski ve en uzun ömürlü film şirketidir. Türker İnanoğlu bugüne dek 66 adet uzun metraj sinema filmine yönetmen olarak imza atmıştır.
İnanoğlu 1963 yılında yedek subay öğretmen olarak askerlik hizmetine başlar. Taksim ve Hacıhüsrev'de ilkokul öğretmenliği yapan Türker İnanoğlu vatani görevinin kıta hizmeti bölümünü ise Ezine'de tamamlar.
1964 yılında Filiz Akın'la evlenir. Çiftin, ileride çocuk yıldız olarak “Yumurcak” filmleriyle ünlenecek İlker adlı bir oğulları olur. Ancak evlilikleri on yıl sürecek ve çift 1974'te ayrılacaktır.
1975 yılında ise Türker İnanoğlu halen evli olduğu Gülşen Bubikoğlu ile yaşamını birleştirir. Bu evlilikten kızları Zeynep dünyaya gelir.
İnanoğlu 1979 yılında Ulusal Video şirketini kurarak Türkiye'de ilk kez video olayını başlatmıştır. Yurt içinde ve yurt dışında Ulusal çatısı altında yer alan 1.860 adet video kulübü ile yerli filmlerin videokaset olarak dağıtımını sağlamış, böylelikle Türk sinemasının çok büyük bir krizden geçtiği dönemde Yeşilçam'ın 5 yıl boyunca nefes almasını sağlamıştır.
İnanoğlu 1985 yılında televizyon programları hazırlamak amacıyla bir stüdyo kurdu ve böylelikle, o dönemde Türkiye'deki tek yayın kuruluşu olan TRT'ye “Bir Başka Gece”, “Hodri Meydan”, “Gecenin Getirdikleri” gibi haber ve eğlence programları hazırladı. Daha sonra özel televizyonların ülkemizde yayına girmesi ile Star TV, Show TV, Kanal 6, ATV ve Kanal D yayın kuruluşlarına da 10.000 saatin üzerinde program hazırladı.
1987 yılında “İcraatın İçinden” adlı programı dönemin başbakanı Turgut Özal ile başlatan İnanoğlu, Yıldırım Akbulut ve Mesut Yılmaz'ın başbakanlık dönemlerinde de aynı programın yapımcılığını sürdürdü.
1994 yılında ATV Televizyonu'nun yönetim başkanlığını üstlenen İnanoğlu, bu kanalın çok büyük aşama yapmasına önemli katkıda bulunmuştur. Öte yandan Süper Kanal adıyla yayın yapan bir de kanal kurmuştur. Bu kanal halen Kanal D adına “Dream TV” adıyla müzik yayını yapmaktadır.
Geçmiş yıllarda Beyoğlu Saray, Beşiktaş Yumurcak, Kadıköy Reks, Karagümrük Hakan, Bakırköy Ünverdi, Ankara Akay Dedeman ve Bahçelievler Dedeman sinemalarının işletmeciliğini yapan, halen Beyoğlu Atlas, Şişli Kent, Kavacık Boğaziçi ve Maslak TİM Sinemaları'nın sahibi olan İnanoğlu, 2005 yılında İstanbul Maslak'ta yer alan, içinde dev sahneli 1.820 kişilik büyük bir salon, 300 kişilik bir tiyatro salonu, 5 salonlu sinemalar kompleksi, toplantı salonları, restoran, café-bar ve hediyelik eşya dükkanlarının yer aldığı ve müzikaller, gösteriler, konserler, kongre, lansman ve konferansların düzenlendiği TİM – Türker İnanoğlu Maslak Show Center'ı Türkiye'ye kazandırmıştır.
İnanoğlu, filmcilikle ilgili meslek birlikleri, dernekler ve İstanbul Ticaret Odası meslek komitelerinde uzun yıllar yöneticilik yapmıştır. 1960'lı yıllarda Filmciler Cemiyeti Yönetim Kurulu Üyeliğiyle başlayan dernekçilik faaliyetlerini, 1973 yılında 8 arkadaşı ile birlikte kurduğu Türk Filmciler Derneği'nde sürdürdü. Ancak dernek 1980 yılında, İnanoğlu'nun dernek başkanı olduğu sırada kapatıldı. Bunun üzerinde 1982 yılında FİYAP – Film Yapımcıları Derneği'ni kurdu ve uzun süre başkanlığını yaptı. Daha sonra devletin öncülüğünde kurulan SE-SAM'ın kurucu üyesi ve ilk başkanı oldu. 14 sene aralıksız olarak sözü geçen bu dernek ve birliklerin başkanlığını yapan Türker İnanoğlu, bu süre içinde Türk sineması için gerekli birçok kanunun çıkartılması ve mesleki düzenlemelerin yapılmasında öncülük etmiştir.
Halen SE-SAM Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği'nin onursal başkanı olan Türker İnanoğlu'nun yaşamı mesleki başarı ve ödüllerle doludur. Antalya Altın Portakal Film Festivali, İzmir Belediyesi İzmir Fuarı İdaresi, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı ve Kültür Bakanlığı başta olmak üzere birçok özel ve tüzel kurum ve kuruluştan gerek filmleri, gerek çalışmaları, gerekse hizmetleri nedeniyle aldığı ve aralarında yaşam boyu onur ödülleri de bulunan onlarca ödülün sahibidir.
Türker İnanoğlu 1997 senesinde TÜRVAK – Türker İnanoğlu Sinema Vakfı'nı kurarak yapımcılığını üstlendiği tüm filmleri ve hakları kendisinde olan TV programlarını bu vakfa devretmiştir. Vakıf, ihtiyaç sahibi sinema çalışanları ve onların ailelerine maddi yardımda bulunmakta, üniversitelerin sinema ile ilgili bölümlerinde okuyan ihtiyaç sahibi öğrencilere burs vermektedir. İnanoğlu, ayrıca 16 derslikli bir ilköğretim okulu ile sinema – televizyon konusunda eğitim veren TÜRVAK – Sinema Televizyon Eğitim Merkezi'ni kurmuştur.
Türkiye'de türünün ilk ve tek örneği olan TÜRVAK – Sinema Tiyatro Müzesi'ni de kuran Türker İnanoğlu, TÜRVAK Kitapları adı altında çeşitli eserler yayınlamıştır: Sinema ve televizyon yayınları hakkında çeşitli gazete ve dergilerde yayınlanmış makalelerini bir araya getiren “Sinema-TV Üzerine Denemeler”, kitabın basıldığı 2004 yılına kadar Türk sinemasında üretilen filmlerin tamamına yakınının afişlerini bir araya getiren “5555 Afişle Türk Sineması”, İnanoğlu'nun biyografik perspektifinden ülkemizin sinema, televizyon, sanat ve kültür hayatı ile sektörün teknolojik gelişim sürecinin sergilendiği “Bay Sinema”, vb. Yaşam öyküsü TRT, CNN, ATV, NTV, Show TV televizyonlarınca hazırlanan biyografik programlarda ele alınan İnanoğlu'nun hayatı, Giovanni Scoglamillo'nun usta kaleminden yayınlanan “Bay Sinema” adlı kitapta detaylı olarak anlatılmaktadır.
Yönettiği filmler
1959-Senden Ayrı Yaşayamam (Önder Somer – Aysel Tanju)
1960-Küçük Kahraman (Baki Tamer – Cavidan Dora – Atilla Engin)
1960-Köyde Bir Kız Sevdim (Baki Tamer – Türkan Şoray)
1960-İçimizden Biri (Turan Seyfioğlu – Cavidan Dora – Kenan Pars)
1960-Cambaz Kızın Aşkı (Sabina – Efkan Efekan – Turgut Özatay)
1961-Doğmadan Ölenler (Gülistan Güzey – Turgut Özatay)
1961-Hancı (Gülistan Güzey – Turgut Özatay – Cavidan Dora – Aysel Tanju)
1962-Kiralık Koca (Göksel Arsoy – Fatma Girik – Öztürk Serengil)
1962-Kanun Kanundur (Lale Oraloğlu – Hayati Hamzaoğlu – Neşe Yulaç – Nebahat Çehre – Öztürk Serengil)
1962-Belki Bir Sabah Geleceksin (Muhterem Nur – Işın Kaan – Kenan Pars)
1962-Küçük Beyefendi (Göksel Arsoy – Fatma Girik – Kenan Pars – Aysel Tanju)
1962-Kalp Yarası (Kenan Pars – Gönül Beyhan – Suna Selen)
1962-Çöpçatan (Eşref Kolçak – Parla Şenol – Fatma Girik – Suphi Kaner – Öztürk Serengil)
1963-Yolcu (Muhterem Nur – Turgut Özatay – Yılmaz Duru – Aysel Tanju)
1963-Kadın Berberi (Filiz Akın – Ayhan Işık – Öztürk Serengil)
1963-Bulunmaz Uşak (Göksel Arsoy – Fatma Girik – Suphi Kaner – Aysel Tanju)
1963-Bahriyeli Ahmet ( Ayhan Işık – Parla Şenol – Semra Sar – Suphi Kaner – Aysel Tanju)
1964-Beyoğlu Piliçleri (Filiz Akın – Eşref Kolçak – Yılmaz Duru – Sevda Ferdağ)
1964-Bekarlık Sultanlıktır (Filiz Akın – Yılmaz Duru)
1964-Yankesici Kız (Filiz Akın – Orhan Günşiray – Cüneyt Arkın)
1964-Mirasyedi (Filiz Akın – Ahmet Sezgin)
1964-Meyhaneci (Filiz Akın – Tamer Yiğit – Turgut Özatay)
1965-Zennube (Sevim Çağlayan – Tamer Yiğit – Çolpan İlhan)
1965-Yankesici Kızın Aşkı (Filiz Akın – Sadri Alışık – Çolpan İlhan)
1965-Tamirci Parçası (Filiz Akın – Ayhan Işık – Çolpan İlhan)
1965-Babasına Bak Oğlunu Al (Filiz Akın – Öztürk Serengil – Vahi Öz)
1966-Ölmek Mi Yaşamak Mı (Hülya Koçyiğit – Yusuf Sezgin – Önder Somer)
1966-İntikam Uğruna (Cüneyt Arkın – Selda Alkor – Önder Somer)
1966-Efkarlıyım Abiler (Filiz Akın – Sadri Alışık)
1966-Beyoğlu Esrarı (İzzet Günay – Selma Güneri – Öztürk Serengil)
1966-Bar Kızı (Filiz Akın – Ediz Hun – Turgut Özatay – Cahit Irgat)
1966-Aşk Mücadelesi (Hülya Koçyiğit – Yusuf Sezgin – Turgut Özatay – Cahit Irgat)
1966-Ağlama Değmez Hayat (Sadri Alışık – Mine Mutlu – Önder Somer)
1966-Affedilmeyen (Filiz Akın – Cüneyt Arkın – Gürel Ünlüsoy)
1966-Vur Emri (Filiz Akın – Ayhan Işık – Turgut Özatay)
1966-Suçsuz Firari (Cüneyt Arkın – Sema Özcan – Nilüfer Koçyiğit – Öztürk Serengil)
1966-Satılık Kalp (Belgin Doruk – Cüneyt Arkın – Turgut Özatay)
1966-Milyonerin Kızı (Leyla Tunca – Tamer Yiğit – Muzaffer Tema – Öztürk Serengil)
1966-Kolejli Kızın Aşkı (Filiz Akın – Ayhan Işık – Turgut Özatay – Çolpan İlhan)
1966-Kaderin Cilvesi (Filiz Akın – Sadri Alışık – Yusuf Sezgin – Muzaffer Tema – Çolpan İlhan)
1966-İdam Mahkumu (Ayhan Işık – Gönül Yazar – Turgut Özatay – Çolpan İlhan – Sissi Uruguan)
1967-Kardeş Kavgası (Hülya Koçyiğit – İzzet Günay – Yusuf Sezgin – Sevda Ferdağ)
1967-Kader Bağı (Kartal Tibet – Semiramis Pekkan – Muzaffer Tema)
1967-Evlat Uğruna (Ekrem Bora – Selda Alkor – Selma Güneri – Muzaffer Tema)
1967-Ayrılık Saati (Filiz Akın – İzzet Günay – Önder Somer)
1967-Ağır Suç (Sadri Alışık – Sevda Ferdağ – Yusuf Sezgin – Çolpan İlhan)
1967-Zehirli Hayat (Cüneyt Arkın – Semiramis Pekkan – Önder Somer – Çolpan İlhan)
1967-Ringo Kazım (Sadri Alışık – Selma Güneri – Vahi Öz)
1967-Paşa Kızı (Filiz Akın – Kartal Tibet – Gülbin Eray – Önder Somer)
1967-Parmaklıklar Arkasında (Hülya Koçyiğit – Kartal Tibet – Tanju Gürsu)
1967-Osmanlı Kabadayısı (Kartal Tibet – Selda Alkor – Turgut Özatay)
1967-Namus Borcu (Cüneyt Arkın – Zeynep Aksu – Turgut Özatay – Yılmaz Köksal)
1968-İstanbul Tatili (Filiz Akın – Kartal Tibet – Yılmaz Köksal)
1968-Hırsız Kız (Filiz Akın – Kartal Tibet – İreç Baran)
1968-Benim De Kalbim Var (Filiz Akın – Kartal Tibet – Önder Somer – Serpil Örümcer)
1968-Bekar Odası (Filiz Akın – Sadri Alışık – Vahi Öz – Feri Cansel)
1968-Aşka Tövbe (Filiz Akın – Kartal Tibet – Önder Somer – Semiramis Pekkan – Feri Cansel)
1968-Arkadaşımın Aşkısın (Filiz Akın – İzzet Günay – Ekrem Bora)
1968-Tahran Macerası (Kartal Tibet – Fürüzan – Mine Mutlu – Cihangir Gaffari)
1968-Silahlı Paşazade (Filiz Akın – Cüneyt Arkın – Turgut Özatay – Feri Cansel)
1968-Pranga Mahkumu (Cüneyt Arkın – Semiramis Pekkan – Önder Somer)
1969-Son Mektup (Filiz Akın – Ediz Hun – Yusuf Sezgin)
1969-Sabah Yıldızı (Filiz Akın – Ediz Hun – Önder Somer)
1969-Lekeli Melek (Filiz Akın – Cüneyt Arkın – Cahit Irgat)
1969-Hüzünlü Aşk (Filiz Akın – Engin Çağlar – Ekrem Bora)
1969-Hayat Kavgası (Cüneyt Arkın – Sezer Güvenirgil – Mine Mutlu – Funda Gürçen – Önder Somer – Feri Cansel)
1969-Hancı (Sadri Alışık – Figen Say – Mine Mutlu – Funda Gürçen – Yusuf Sezgin – Ülkü Özen)
1969-Efkarlı Sosyetede (Filiz Akın – Sadri Alışık)
1969-Cilveli Kız (Filiz Akın – Kartal Tibet – Feri Cansel)
1970-Dağlar Şahini (Kartal Tibet – Zuhal Aktan – Turgut Özatay – Yılmaz Köksal)
1970-Yumurcak Köprüaltı Çocuğu (İlker İnanoğlu – Filiz Akın – Cüneyt Arkın)
1970-Yumurcak (İlker İnanoğlu – Filiz Akın – Kartal Tibet)
1970-Yarım Kalan Saadet (Filiz Akın – Cüneyt Arkın – Zuhal Aktan – Önder Somer)
1970-Söz Müdafaanın (Hülya Koçyiğit – Ediz Hun)
1970-İşportacı Kız (Filiz Akın – Kartal Tibet – Hümayun Tebrizyan – Cihangir Gaffari)
1970-Fadime (Filiz Akın – Kartal Tibet – Cihangir Gaffari)
1971-Yumurcak’ın Tatlı Rüyaları (İlker İnanoğlu – Filiz Akın – Ediz Hun)
1971-Güzel Şöför (Filiz Akın – Alp Aslan Emir – Hümayun Tebrizyan)
1971-Fadime Cambazhane Gülü (Filiz Akın – Ediz Hun)
1971-Deli Murat (Kartal Tibet – Zuhal Aktan – Turgut Özatay – Önder Somer)
1972-Ayrılık (Filiz Akın – Ediz Hun – Ekrem Bora)
1974-Soyguncular (Filiz Akın – Ediz Hun – Ekrem Bora)
1977-Bizim Kız (Tarık Akan – Gülşen Bubikoğlu – Öztürk Serengil)
1987-Hafız Yusuf Efendi (Ahmet Özhan – Sibel Turnagöl – Haluk Kurdoğlu – Fulden Uras)
1987-Gönülden Gönüle (Ahmet Özhan – Sibel Turnagöl – Haluk Kurdoğlu – Fulden Uras)
Türker İnanoğlu’nun hazırlayıp yazdığı ve Türk sinemasının ürettiği afişlerin neredeyse tamamını kapsayan (şimdiye kadar üretilmiş afişlerin 6000 civarında olduğu tahmin ediliyor, bu kitapta 5555 afiş fotoğrafı yer alıyor) 1100 sayfalık bir kitabın yanı sıra bir de Hürriyet ve Meydan gazetelerindeki köşe ve seri yazılarından oluşturulmuş “Sinema-TV Üzerine Denemeler” adlı ikinci bir kitabı vardır. Ayrıca sinema tarihçisi Giovanni Scognamillo’nun onunla ilgili kaleme aldığı bir biyografi kitabı mevcuttur.
“Sinema-TV Üzerine Denemeler”, Türker İnanoğlu, Er-Ofset yay. 1993.ISBN 975-95728-O-X
“5555 Afişle Türk Sineması”, Türker İnanoğlu, Kabalcı Yayınevi, İst. 2004.
“Bay Sinema: Türker İnanoğlu”, Giovanni Scognamillo, Doğan Kitap, İst. 2001.
