Kurban Bayramı tatilinde Türkiye genelinde yoğunlaşan radar denetimleri, milyonlarca sürücünün tepkisini çekti. Yapay zeka destekli “Trafidar” radarlarının sık aralıklarla hız sınırı ihlallerini tespit etmesi, özellikle ani hız düşüşlerinin olduğu yollarda sürücülere yüksek miktarda ceza kesilmesine yol açtı. Sosyal medyada “ceza tuzağı” olarak nitelenen bu durum, bayramda kesilen radar cezalarının iptal edilip edilmeyeceği sorusunu gündeme taşıdı. İçişleri Bakanlığı, şikayetler üzerine radar uygulamalarını incelemek için bir komisyon kurdu, ancak henüz cezaların toplu iptaline dair resmi bir karar açıklanmadı.
Sürücüler, özellikle radar uyarı levhalarının yetersizliği ve hız sınırlarının ani değişimlerinden şikayetçi. Türkiye Trafik Kazaları Önleme Derneği, Trafidar sisteminin uluslararası standartlara uygunluğunu gösteren sertifikaların eksik olduğunu öne sürerek, cezaların mahkemelerce iptal edilebileceğini iddia ediyor. AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, cezaların iptalinden ziyade uygulama yöntemlerinin gözden geçirileceğini belirtti. İşte bayram cezalarına dair son durum, komisyonun çalışmaları ve itiraz imkanları.
Cezalar iptal mi? Şikayetler ve Komisyon Çalışmaları
Kurban Bayramı’nda 1.485 mobil radar ekibi, arife ve bayramın ilk gününde 35.682 araca hız ihlali cezası kesti. Bu cezalar, yapay zeka destekli Trafidar sisteminin ani hız değişimlerini tespit etmesiyle hızla e-Devlet’e yüklendi. Sürücüler, hız sınırının 70, 50 veya 30 km/s’ye düştüğü bölgelerde uyarı levhası eksikliğinden ve radarların sıklığından yakındı. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, trafik güvenliğini artırmak için denetimlerin gerekli olduğunu savundu, ancak şikayetler üzerine Ulaştırma Bakanlığı ile ortak bir komisyon kuruldu. Komisyon, radar yerleşimlerini, hız sınırı geçişlerini ve levha görünürlüğünü inceliyor. 12 Haziran’da AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, “Cezaların miktarı değil, yoğun radar uygulamaları ve ani hız düşüşleri sorun yaratıyor. Komisyon, bunları düzeltecek,” dedi. Şu an için cezaların toplu iptali gündemde değil, ancak komisyonun bulguları yeni düzenlemeler getirebilir.
Trafidar Sistemine İtiraz İddiaları
Türkiye Trafik Kazaları Önleme Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Bilal Yeşil, Trafidar sisteminin uluslararası teknik sertifikalara sahip olmadığını belirtti. Yeşil, Avrupa Birliği standartlarına göre hız cezalarının fotoğraf kaydıyla desteklenmesi gerektiğini, aksi takdirde cezaların mahkemelerde iptal edilebileceğini savundu. Ayrıca, emniyet kemeri veya telefonla konuşma gibi cezaların ön inceleme olmadan kesilemeyeceğini ekledi. 2019’da Yargıtay 7. Ceza Dairesi’nin, radar uyarı levhası olmayan yollarda kesilen cezaların hukuka aykırı olduğuna dair kararı, itirazlar için emsal teşkil ediyor. Hukukçular, sürücülerin cezaların tebliğinden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hakimliği’ne itiraz edebileceğini, dilekçelerde cihaz sertifikalarının sorgulanmasını talep edebileceğini belirtiyor. Sosyal medyada sürücüler, aynı güzergâhta peş peşe kesilen cezaları paylaşarak iptal umudu taşıyor.
Sürücüler İçin İtiraz Süreci ve Öneriler
Radar cezalarına itiraz etmek isteyen sürücüler, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde, cezanın kesildiği yerdeki Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurabilir. İtiraz dilekçesinde, radar cihazının sertifikasyon durumu, uyarı levhası eksikliği veya hız sınırı geçişlerinin belirsizliği gibi gerekçeler öne sürülebilir. Karayolları Trafik Yönetmeliği, radar uygulamalarından önce uyarı levhası zorunluluğu getiriyor; bu kuralın ihlali iptal sebebi olabilir. e-Devlet üzerinden veya Emniyet Genel Müdürlüğü’nün sitesinden ceza sorgulaması yapılabilir. Erken ödeme indiriminden yararlanmak için cezalar 15 gün içinde ödenirse yüzde 25 indirim uygulanıyor. İçişleri Bakanlığı’nın komisyonu, radar yerleşimlerini ve hız sınırı düzenlemelerini gözden geçirse de, iptal kararı için henüz net bir takvim yok. Sürücüler, gelişmeleri takip ederek bireysel itiraz yolunu değerlendirebilir.
