Özellikle Tarım ve Orman Bakanlığı'nın açıkladığı tağşiş ve taklit ürünlerden sonra tüketilen gıdaların içeriği de tartışma konusu olmaya başladı. Hız dem verdiği için sallama çay ve soğuk çaylarda bulunan ekstraktın (çay suyu) bilinçsizce kullanımı ise boyalı çay meselesini gündeme getirdi
Ekstrakt, çayın hemen dem vermesini sağladığı için son yıllarda çay firmaları tarafından daha fazla tercih edilen bir ürüne dönüştü. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayınladığı taklit veya tağşiş listesinde çay şirketlerinin de yer alması çayda boya ve ekstrakt tartışması başlattı.
Sektörde yaşanan duruma ilişkin açıklama yapan Çay Sanayicisi İş Adamları Derneği (ÇAYSİAD) Genel Sekreteri Mustafa Yılmaz Kar, bakanlık tarafından açıklanan listede yer alan boyalı çay üreticisi firmaların şu anda gazetelere ilan vererek, boya kullanmadıklarını onun yerine ekstrakt kullandıklarını açıkladığına değindi.
Dünya gazetesinden Leyla İlhan'ın haberine göre ekstraktın esasında ‘çayın suyu’ anlamına geldiğini söyleyen Kar, “Çayın kullanılan kaliteli kısmı kuru çay olarak değerlendiriliyor. Kalitesiz kısmın ise suyu alınıyor. Ekstrakt adı verilen bu çay suyu ise daha çok sallama çayda kullanılıyor. Böylece çayın hemen renk vermesi sağlanıyor. Ancak bizim çayda iyi bir demleme için 15 dakika gerekli. Bardaktaki çay 15 dakika da soğuduğu için ekstrakt tüketmek zor. Aynı şekilde soğuk çayda da kullanılıyor. Dünyada ekstrakt kilogram fiyatlarının 25 dolardan başlayıp 150 dolara kadar çıkıyor” dedi.
Ucuz ekstraktların Türk çayı için tehlike içerdiğini aktaran Kar, “Hemen dem ve renk versin talebi nedeniyle dökme çay alıp içine sunni ekstrakt katılıyor. Dolayısıyla bakanlığın bu işi araştırıp bu işe standart getirmesi lazım” dedi.
DAMAK TADINA UYGUN KAÇAY ÇAY
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde 2-3 yıl öncesine kadar kaçak çayın Türkiye’ye giren oranın 10 bin ton olduğunu aktaran Kar, kaçak çay girişinin durdurulması nedeniyle bölgelerde bu oran bin kilogramın altına düştüğünü belirtti. Kar, ancak kilogram fiyatları 60 TL ile 80 TL arasında değişen fiyatlarının ise ithal çay tüketimini düşürdüğünü söyledi. Bölgede yerli çay tüketimi daha da artacağını bildiren Kar, Çaykur’un bölgenin damak tadına uygun özel kaçak çay üretimine başladığını iletti.
ÇAHA FAZLA ÇAY
Orçay Kalite Yönetim Temsilcisi Ramazan Yazıcı ise, Rize dışındaki paketlemelerde çayda gıda boya kullanımının başladığını söyledi. Çayın odununu ve çöpünü makinede kırıp geçirip buradan elde ettikleri boya ile çayı boyayıp piyasaya sürdüklerini dile getiren Yazıcı, “Bu da daha çok dem olarak çaya yansıyor. Böylece normalde kilogramından 400-450 bardak çay alacakken, 700 bardak çay alınıyor” diye konuştu.
