Türkiye’yi derinden sarsan 15 yaşındaki Mattia Ahmet Minguzzi cinayeti, yalnızca insanlık dışı bir vahşetle değil, ardından gelen hukuki sürecin yarattığı tartışmalarla da gündemdeki yerini koruyor. Cinayeti işleyen failin henüz 18 yaşından küçük olması, Türk Ceza Kanunu çerçevesinde ceza indirimi uygulanmasına neden olacak. Bu durum, yalnızca mağdur ailenin değil, vicdan sahibi milyonlarca yurttaşın da tepkisine yol açtı.
İddianamede, fail hakkında 24 yıla kadar hapis cezası talep edildi. Ancak mevcut yasal düzenlemeye göre, "çocuk indirimi" uygulandığında, failin 10 yıl sonra şartlı tahliye ile cezaevinden çıkabileceği belirtiliyor. Bu ihtimal, adalet duygusunu zedeleyen bir unsur olarak toplumsal vicdanı derinden yaraladı.
"Yeni Minguzzi’ler Olmasın"
Gelen yoğun tepkiler üzerine Türkiye Büyük Millet Meclisi harekete geçti. TBMM’de kurulan araştırma komisyonu, çocuk faillerin işlediği ağır suçlara karşı daha caydırıcı cezaların uygulanması yönünde bir dizi öneri üzerinde çalışıyor. Komisyonun hazırlayacağı kapsamlı raporla birlikte, mevcut ceza sistemine ilişkin reform niteliğinde değişikliklerin gündeme gelmesi bekleniyor. Amaç net: “Yeni Minguzzi’ler olmasın.”
Komisyonun önerileri arasında, çocuklara uygulanan cezalara yeni kademelendirme sisteminin getirilmesi ve özellikle vahşi, planlı cinayetlerde failin yaşına bakılmaksızın daha sert cezaların verilmesi yer alıyor.
Türk Ceza Kanunu Ne Diyor?
Bugünkü Türk Ceza Kanunu'na göre:
12 yaşından küçükler ceza ehliyetine sahip değil.
12-15 yaş aralığındaki çocuklar, eğer fiilin hukuki anlam ve sonucunu algılayamıyorsa cezalandırılmıyor.
15-18 yaş arasındaki çocuklar için ise:
Suç ağırlaştırılmış müebbet gerektiriyorsa: 18-24 yıl hapis.
Suç müebbet gerektiriyorsa: 12-15 yıl hapis uygulanıyor.
Ancak mevcut sistemde cezanın infaz süresi ve denetimli serbestlik hükümleriyle birlikte, faillerin cezalarının büyük kısmını cezaevinde geçirmeden tahliye olmaları mümkün hale geliyor. İşte bu nokta, toplumda derin bir adaletsizlik hissi uyandırıyor.
Caydırıcılık Türkiye'nin Önünde
Araştırma Komisyonu, sadece yerel düzenlemeleri değil, aynı zamanda Avrupa ve Kuzey Amerika’daki sistemleri de mercek altına aldı. Ortaya çıkan tablo net: Çocuk suçlulara uygulanan cezalar birçok ülkede Türkiye’ye kıyasla çok daha caydırıcı.
ABD'de bazı eyaletlerde, 14 yaşındaki çocuklar dahi yetişkin gibi yargılanabiliyor. 1993’te, 4 yaşındaki bir çocuğu vahşice öldüren 13 yaşındaki faile ceza indirimi uygulanmamıştı.
Kanada'da, 14 yaş üstü çocuklar ağır suç işlemişse, yetişkin mahkemelerinde yargılanıyor.
İngiltere'de, 10 yaş üzeri çocuklar eğer ağır bir suç işlemişse, özel çocuk mahkemeleri yerine normal ceza mahkemelerinde hesap veriyor.
Bu uygulamalar, çocuk yaşta işlenen ama vahşetiyle toplumu sarsan suçlarda “çocuk indirimi” kavramının yeniden düşünülmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
Soruşturma Derinleşiyor
Mattia Ahmet Minguzzi cinayetiyle ilgili gelişmeler bununla da sınırlı değil. Yaşları 18’den küçük iki şüpheli daha gözaltına alındı. Soruşturmanın kapsamının genişlemesi, olayın organize bir şekilde işlenmiş olabileceği ihtimalini güçlendiriyor. Bu durum, cezaların bireysel değil sistematik hale gelmiş suç yapıları için de daha caydırıcı bir hale getirilmesinin önemini artırıyor.
