Türkiye’nin yeraltı kaynakları, dünya ekonomisinin dengesini değiştirecek güçte. Yapılan güncel araştırmalara göre, Türkiye’nin yeraltındaki toplam maden potansiyeli yaklaşık 3,5 trilyon dolar seviyesinde.
Dünya genelinde ticareti yapılan 90 madenin 70'ine ev sahipliği yapan Türkiye, bu madenlerin 60'ında aktif ihracat ve üretim yaparak küresel madencilikte güçlü bir oyuncu haline geldi.
Son 20 yılda dev adımlar: Maden ihracatı 7 kat arttı
2002 yılında 116 milyar TL olan maden sektörünün Gayrisafi Yurtiçi Hasıla'daki payı, 2024 itibarıyla 525 milyar TL’ye ulaşarak 4,5 kat büyüdü. Aynı dönemde maden ihracatı ise 7 kat artışla 6 milyar doları geçti. Türkiye, üretilen maden çeşitliliğinde dünyada 7'nci sırada yer alırken, bor, mermer, krom, çimento gibi kaynaklarda ilk 5 içinde bulunuyor.
Yer altında 300 milyar dolarlık 'altın uyku': 5 bin ton altın keşif bekliyor
Türkiye’nin toplam altın rezervi 6.500 ton seviyesinde. Bunun yaklaşık 1.500 tonu çıkarılabilir durumda ve aktif olarak işletiliyor. Ancak 5 bin tonluk rezerv hâlâ yer altında keşif bekliyor. Bugünkü altın fiyatlarıyla bu miktarın karşılığı 300 milyar dolar.
Altın üretimi 2020'de 42 tonla rekor kırarken, 2024'te 32,2 tona geriledi. Ancak yeni maden ocakları ve yatırım iştahındaki toparlanmayla, 2026 sonrası yıllık 50–60 tonluk üretim hedefi gündemde.
Bor rezervlerinde dünya lideri: %73’ü Türkiye’de
Dünya bor rezervlerinin %73’ü Türkiye’de bulunuyor. 2024 yılı, 2,5 milyon ton satış ve 1,3 milyar dolar gelirle bor madeni ihracatında rekor yılı olarak kayıtlara geçti.
Eskişehir Kırka’da lityum karbonat üretimi için pilot tesis devreye alındı.
Bandırma’daki bor karbür tesisi savunma sanayiye hizmet veriyor.
Aynı bölgede, ferrobor üretimi için 800 ton kapasiteli tesis inşa ediliyor.
Borun yüksek teknolojili ürünlere dönüşmesiyle Türkiye, katma değeri yüksek ihracat potansiyelini artırıyor.
Eskişehir Beylikova: Nadir Toprak Elementlerinde dünyanın ikinci büyük sahası
Türkiye, sadece klasik madenlerde değil, yüksek teknoloji ve savunma sanayi için kritik önemdeki Nadir Toprak Elementleri (NTE) alanında da iddialı. Eskişehir Beylikova’daki yatırımla, Türkiye dünyanın ikinci büyük NTE sahasına sahip oldu.
Toplam 694 milyon tonluk kaynak,
İçinde 12,5 milyon ton NTE oksidi,
Yıllık 570 bin ton üretim kapasitesi,
Ve hedeflenen 220 milyon dolar yıllık ekonomik katkı...
Bu yatırımla Türkiye, Çin’den sonra NTE üretiminde küresel güç olma yolunda ilerliyor. Pilot tesiste üretimi yapılacak elementler arasında florit, barit, lantan, seryum, neodimyum, samaryum ve nükleer yakıt hammaddesi toryumda yer alıyor.
