İran, son yılların en ağır kuraklık döneminin ardından yağışları artırmak için bulut tohumlama çalışmalarına resmen başladı. İlk uygulama, büyük bölümü çekilerek tuz çölüne dönen Urmiye Gölü havzasında gerçekleştirildi.
Yağışlarda Yüzde 89’luk Düşüş
İran Meteoroloji Kurumu, ülke genelindeki yağışların uzun yıllar ortalamasına göre yüzde 89 azaldığını açıkladı.
Yetkililer, İran’ın:
Son 50 yılın en kurak sonbaharını yaşadığını,
Başkent Tahran’da yağış miktarının son yüzyılın en düşük seviyesine gerilediğini,
Birçok eyalette aylardır tek damla yağmur düşmediğini belirtiyor.
Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan da, kış gelmeden yağışların başlamaması hâlinde Tahran için tahliye senaryolarının gündeme gelebileceği uyarısında bulunmuştu.
Urmiye Gölü’nde İlk Bulut Tohumlama
Resmî ajans IRNA’nın aktardığına göre, ilk bulut tohumlama operasyonu, yıllardır süren kuraklık nedeniyle büyük ölçüde çekilen ve tuzlanma tehlikesi yaşayan Urmiye Gölü bölgesinde yapıldı.
Yetkililer, Urmiye’nin su seviyesini artırmaya yönelik bu çalışmaların, ülkenin diğer eyaletlerinde de aşamalı olarak sürdürüleceğini ifade ediyor.
Daha Önce “Bulutlarımız Çalınıyor” Demişlerdi
Ortadoğu’da azalan su kaynakları ve iklim krizi, yağışa müdahale yöntemlerini ülkeler arasında yeni bir gerilim başlığına dönüştürüyor.
İranlı yetkililer, geçmiş yıllarda:
İsrail’i ve
Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE)
bulut tohumlama teknolojisiyle “bulutlara müdahale ederek yağışı İran’a ulaşmadan tükettikleri” iddiasıyla suçlamıştı.
2018’de Devrim Muhafızları’ndan Tuğgeneral Gholam Reza Jalali, “İsrail ve başka bir ülke (BAE) İran’da yağmur yağmaması için çalışıyor” açıklamasını yapmıştı.
Bulut Tohumlama Nedir?
Bulut tohumlama, uçaklar veya yer istasyonlarıyla bulutlara:
Gümüş iyodür,
Tuz kristalleri gibi partiküller püskürtülerek
bulut içindeki su damlacıklarının birleşmesini, böylece yağmur veya kar oluşumunun tetiklenmesini amaçlayan bir yöntem.
İran, geçtiğimiz yıl bu teknolojiyi kendi imkânlarıyla uygulayabilecek kapasiteye ulaştığını duyurmuştu.
Su Krizi ve Bölgesel Gerginlik Riski
Uzmanlara göre Ortadoğu’da:
Kuraklık,
Azalan yer altı suları,
Hızlanan buharlaşma
gibi etkenler, suyu stratejik bir güvenlik meselesine dönüştürüyor. Bulut tohumlama gibi yöntemler, bir yandan “çözüm arayışı” olarak görülürken, diğer yandan “su savaşları” tartışmalarını da büyütüyor.
