Vezir Hasan Meymendiye demişler ki, ''Sultan Mahmudun yanında her biri, birer dünya güzeli bu kadar dilber bendleri varken, onların hiç birine iltifat etmeyipte fazla güzelliğ olmayan Eyazı sevmesi nedendir?
Vezir şu kısa cevabı vermiş; '' Gönül kimi severse güzel odur''.
Mesnevi
Sultan kimi severse ; o sevdiği kötü bir iş de yapsa ona iyi gelir ve iyi görünür.Birisi Padişahın gözünden düşüp atılırsa, kimse;
ne arkadaşları ne dostları hatta ailesi efradı bile ona yüz vermez.
Kıta.
Biri birisini sevmez ve ona sevmeyerek bakarsa, o, Hazreti Yusuf gibi güzelde olsa gözüne çirkin görünür.
Lakin sevgi gözüyle bakarsa ifrit, dev, şeytan bile gözüne melek gibi görünür.
Hikaye.
Anlattıklarına göre birisinin çok güzel kölesi varmış. O kadar güzelki, az bulunur bir güzelliği varmış. Efendisi köleyi dine aykırı olmayacak surette seviyormuş.Bir gün bir arkadaşı demş ki, Cidden yazık! Ah ne olurdu bu kadar yakışıklı olan bu köle terbiyesiz ve dili uzun olmasaydı.
Efendi arkadaşına şu karşılığı vermiş;
Birisine seni seviyorum dedinmi, artık ondan bir hizmet bekleme. Aşıklık maşukluk araya girdimi, ne efendilik kalır, ne kölelik, ne cariyelik.
Efendi, peri yanaklı hizmetçisiyle gülüp oynarsa hizmetçi o efendi gibi naz etmeye ve efendide onun nazını çekmeye başlar.
adetahizmetçi efendi ve efendi de hizmetçi yerine geçer ki, buda şaşılack bir şey değildir.
Beyt.
Hizmetci iş görücü olmalıdır. Nazlı himeçi, efendisine el kaldırır.
Hikaye.
Abidin biri, bir sevdaya tutulmuştu ve bu gizli sevdanın herkes farkına idi. O kadar ayıplandığı halde sevdasından vaz geçmez ve yüreği sızlayarak şöyle derdi:
'Ey sevgilim' Beni bir keskin kılıçla vursa bile, yine senden vazgeçmem. Senden başka sığınağım yok. Kaçsam bile sana kaçacağım.''
Dostumu ayıpladım ve dedim ki, ''Nasıl olduki gönlün ve nefsin aklına galebe çaldı?
Bir müddet düşünerek şöyle dedi:
Aşk sultanı bir yere kondumu orada takva bazusu mecalsiz kalır.
Yakasına kadar çamura batmış bir kimsenin eteği nasıl temiz kalır..?
