BRÜKSEL/LONDRA (AA) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, gelecek süreçte Türkiye, Rusya, İran ve Esed rejimi ile dışişleri bakanları düzeyinde toplantının olabilmesi için Rusya'dan davet beklediklerini bildirdi.

Bakan Çavuşoğlu, NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın ardından Türkiye'nin NATO Daimi Temsilciliği'nde Türk gazetecilerle bir araya gelerek sorularını yanıtladı.

Çavuşoğlu, katıldığı NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı oturumları hakkında bilgi verirken Ukrayna konulu oturumda son durumun değerlendirildiğini ve İstanbul Tahıl Anlaşması'nın uzatılması hakkında bilgi verdiğini aktardı.

Ayrıca terörle mücadelede her türlü adımın atılması, müttefiklerin savunma alanındaki kısıtlamaları kaldırması gerektiğini hatırlattığını bildiren Çavuşoğlu, bunlar kaldırılmadan yeni bir taahhüdün kabul edilmeyeceğini vurguladığını dile getirdi.

Çavuşoğlu, ikili görüşmeleri hakkında bilgi verirken de Finlandiyalı mevkidaşı Pekka Haavisto'yu ülkesinin dün NATO'ya katılımı dolayısıyla tebrik ettiğini, Ukrayna dahil bazı konuları ele aldıklarını bildirdi.

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ile görüşmesinde, NATO kurucu anlaşması gereği üyelik belgelerini saklayan ülke olan ABD'ye Finlandiya'nın katılımına ilişkin belgeleri teslim ettiğini, F-16 satışı ve İsveç'in üyelik için neler yapması gerektiği konularını görüştüğünü kaydetti.

AB Dönem Başkanı İsveç'in Dışişleri Bakanı Tobias Billström'e AB ve ülkesinin, Türkiye'deki depremler sonrası imar çalışmalarına destek amacıyla düzenlediği bağışçılar toplantısı için teşekkür ettiğini belirten Çavuşoğlu, ayrıca İsveç'in NATO üyeliği için neler yapması gerektiğini görüştüklerini, bazı adımların atıldığını ancak bunların yeterli olmadığını, ilave adımlar gerektiğini ve terörle mücadelede İsveç'ten somut adımlar beklediklerini vurguladı.

İsveç, Finlandiya ve Türkiye arasında kurulan daimi mekanizmanın devam edeceğini aktaran Çavuşoğlu, Finlandiya'nın üye olmasından sonra da bu mekanizma içinde bulunacağı, bir sonraki toplantının Türkiye'de yapılacağı bilgisini verdi.

Çavuşoğlu, Japon mevkidaşı Hayaşi Yoşimasa ile görüşmesinde Japonya'nın deprem sonrası Türkiye'ye desteği için teşekkür ettiğini, büyükelçiliklerin açtıkları hesaplara en çok bağışın Japonya'dan geldiğini söyledi.

İngiliz mevkidaşı James Cleverly ile savunma sanayi alanındaki işbirliğini görüştüklerini belirten Çavuşoğlu, İzlanda Dışişleri Bakanı Thordis Kolbrun Reykfjörd Gylfadottir ile 20 yıl sonra ilk kez yapılacak Avrupa Konseyi Liderler Zirvesi'ni ele aldıklarını, ayrıca Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba'yı da Türkiye'ye davet ettiğini bildirdi.

- "İsrail'in bu tür saldırıları sonlandırması lazım"

Çavuşoğlu, basın toplantısının soru-cevap bölümünde İsrail güçlerinin Mescid-i Aksa'ya yaptığı saldırı gibi provokasyonların ramazan ayında önüne geçilmesi gerektiğini, 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra Türkiye'yi ziyaret eden İsrailli mevkidaşı Eli Cohen'e aktardığını söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da İsrailli mevkidaşı İsaac Herzog'a bu konuyu her görüşmede hatırlattığını kaydeden Çavuşoğlu, "İsrail'in bu tür saldırıları sonlandırması lazım, hemen sonlandırması lazım." dedi.

İsrail'de hükümetteki koalisyonda aşırı ırkçı partiler bulunduğuna işaret eden Çavuşoğlu, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in benzeri bir provokasyona imza atarak güvenliği bozacak hamleler yaptığını anlattı.

Çavuşoğlu, bu provokasyonların Orta Doğu'da ve İsrail-Filistin konusunda gerilimi artırdığına dikkati çekerek, "İsrail'in dün Mescid-i Aksa'da yaptığı, Harem-i Şerif'in kutsiyetini ihlal eden bu adımı kabul etmek mümkün değil. Umarım bir daha tekrarlanmaz çünkü bu tür saldırılar gerçekten iyice haddini aşmıştır." diye konuştu

Türkiye-İsrail diyalog sürecine de işaret eden Çavuşoğlu, "Bizim İsrail'le angajmanımız kesinlikle Filistin davası pahasına olamaz. O konuda biz ilkelerimizden, inancımızdan hiçbir şekilde taviz veremeyiz." ifadelerini kullandı.

- "PKK/PYD/YPG'nin İsveç'te faaliyetleri devam ediyor"

Çavuşoğlu, İsveç'in NATO üyeliğine yönelik soruyu da yanıtlayarak Brüksel'de gerçekleştirilen toplantılarda görüştüğü mevkidaşlarıyla da bu konunun gündeme geldiğini kaydetti.

Türkiye'nin NATO'nun açık kapı politikasını desteklediğinin altını çizen Çavuşoğlu, "En başından beri Finlandiya'yla görece daha az sorunumuz olduğunu söylemiştik. Finlandiya da üçlü muhtıradan sonra bu yönde güçlü adımlar atmıştır. Dolayısıyla Türkiye'nin Finlandiya'nın NATO üyeliğini desteklemesi, protokolünü onaylaması aslında NATO'nun açık kapı politikasını desteklediğinin göstergesidir." değerlendirmesini yaptı.

İsveç'in üçlü muhtıranın uygulanması ve terörle mücadele konularında attığı adımların yetersiz olduğuna vurgu yapan Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

"Terörle mücadelede İsveç'in somut adımlar atması gerekiyor. Bizim iadesini istediğimiz kişilerle ilgili soruşturmaların devam ettiğini dün İsveç Dışişleri Bakanı bir kere daha söyledi. Diğer taraftan özellikle PKK/PYD/YPG'nin İsveç'te faaliyetleri devam ediyor. Halen kendisine insan devşirebiliyor. Özellikle terörizmin finansmanı konusunda mücadele edelim diyoruz ama PKK için ciddi kaynak oluşturuyorlar İsveç'te. Açık bir şekilde PKK propagandası, bölücü başının resimleriyle, terör örgütünün paçavralarıyla devam ediyor. Dolayısıyla İsveç'in bunları sonlandırması gerekiyor. Bir taraftan adli yardımlaşmayla ilgili anlaşmamız var ama bu teröristlerin iadesiyle ilgili ve somut adımları görmek istiyoruz."

- "Dışişleri bakanları düzeyinde toplantının olabilmesi için Rusya'dan davet bekliyoruz"

Çavuşoğlu, Türkiye, Rusya, Beşşar Esed rejimi ve İran arasında dışişleri bakan yardımcıları düzeyindeki Suriye konulu toplantının ardından bakanlar düzeyinde bir toplantının olup olmayacağı sorusuna ilişkin, şunları söyledi:

"Dışişleri bakanları toplantısının hazırlıklarını yapmak üzere bakan yardımcıları düzeyinde bir toplantı gerçekleşti. Bakan Yardımcımız Burak Akçapar bu toplantıya katıldı. Kendisiyle de oradaki görüşmeler, müzakerelerde ilgili sürekli temas halindeydik ve en sonunda bir açıklama oldu. Burada istişarelere devam edilmesi hususunda mutabık kaldıklarını da vurguladılar. Sonuçta bu toplantının amacı neydi, dışişleri bakanlığı toplantının hazırlığını yapmak ve önümüzdeki süreçte dışişleri bakanları düzeyinde toplantının olabilmesi için şimdi Rusya'dan davet bekliyoruz. Tekrar Moskova'da olacağı öngörülüyor."

- "Her iki taraf da ciddi bir saldırıya hazırlık yapıyor, görüyoruz"

Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Türkiye'ye yapacağı ziyarette, ikili düzeyde biriken konuları ele alacaklarının altını çizdi.

Ayrıca, görüşmede, Rusya-Ukrayna Savaşı, Türkiye'nin yürüttüğü diplomasi çabaları, arabuluculuk ve esir takasıyla ilgili konuların da gündeme geleceğini dile getiren Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

"Tahıl anlaşması için biliyorsunuz, Rusya bu sefer 60 günlük dedi ve 120 güne uzatılabilmesi için beklentilerinin karşılanması gerektiğini söyledi. Burada Rusya'yı savunmak için söylemiyoruz ama halen tahıl ve gübre ihracatındaki sorunlar devam ediyor. BM ile birlikte bunları nasıl çözebileceğimizi New York'ta Genel Sekreter'le (Antonio Guterres) görüştük. Şimdi bunun üzerinde çalışıyoruz. Biraz olgunlaştıktan sonra sizlerde de paylaşacağız. Burada Türkiye'nin yine kilit bir rolü olacak. Özellikle bu sorunlar nedir, ödeme, sigorta ve de gemilerin limanlardan alabilecekleri hizmetler. Özellikle, sigorta, bankacılık ve ödemelerle ilgili ABD ve İngiltere kilit ülkeler ve bu konuları hem (ABD Dışişleri Bakanı Antony) Blinken ile hem de (İngiltere Dışişleri Bakanı James) Cleverly ile ikili görüşmelerde ele aldık."

Çavuşoğlu, Türkiye olarak Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sona ermesini istediklerini ve savaşın herkese zararı olduğunu vurgulayarak, tarafların tekrar müzakere masasına dönmesi için çabaları devam ettireceklerinin altını çizdi.

Bakan Çavuşoğlu, "Ama önümüzdeki süreçte her iki taraf da bahar aylarıyla beraber ciddi bir saldırıya hazırlık yapıyor, görüyoruz. Bundan da endişe duyuyoruz ve bir an önce müzakere masasında Ukrayna'nın sınır ve toprak bütünlüğünün de temin edilmesiyle kalıcı bir barışa ulaşılması için biz çabalarımızı sürdüreceğiz." dedi.