Trump’ın Gümrük Vergilerine Mahkemeden Fren: “Yetki Aşıldı”
ABD Başkanı Donald Trump’ın ithal mallara uyguladığı gümrük vergileri, federal mahkemenin kararıyla ciddi bir darbe aldı. Aralarında özel şirketler ve bazı eyalet yönetimlerinin de bulunduğu taraflarca açılan davada, mahkeme Trump’ın uygulamalarının yasal yetkileri aştığına hükmetti.
Başkanlık Yetkisi Aşıldı
Mahkeme, Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA) kapsamında başkana tanınan yetkilerin, “karşılıklılık esaslı” tarife kararlarını kapsamadığını vurguladı. Bu karar, Trump’ın “ulusal acil durum” gerekçesiyle aldığı vergilendirme önlemlerinin anayasal sınırların dışına çıktığını ortaya koydu.
Kararın Sonucu: Uygulama Kalıcı Olarak Durdurulacak
Kararda, ABD Anayasası'nın ticaret ve vergi koyma yetkisini yalnızca Kongre’ye verdiği hatırlatılarak, Trump yönetiminin aldığı tarife kararlarının iptal edilmesine ve bunların kalıcı şekilde uygulanmasının engellenmesine hükmedildi.
Trump Yönetimi Karara İtiraz Etti
Kararın ardından Beyaz Saray’dan açıklama gecikmedi. Sözcü Kush Desai, “Yabancı ülkelerin ABD’ye karşılıklı olmayan uygulamaları ulusal acil durum yaratmıştır. Mahkeme, bu gerçekleri dikkate almamıştır” diyerek karara tepki gösterdi. Washington yönetiminin temyize gideceği bildirildi.
Piyasalarda Tepki: Petrol Yükseldi, Risk İştahı Arttı
Mahkemenin kararı küresel piyasalarda olumlu bir hava estirdi. Brent tipi ham petrol fiyatları yüzde 1,2 artışla varil başına 65,68 dolara çıkarken, ABD ham petrolü de yüzde 1,3 yükselerek 62,62 dolara ulaştı. Mahkeme kararıyla birlikte zayıflayan risk iştahı yeniden canlandı; Asya borsaları ve teknoloji hisseleri yükselişe geçti. Nvidia'nın güçlü finansal sonuçları da bu hareketi destekledi.
Süreç Nasıl Devam Edecek?
Kararın ardından gözler temyiz sürecine çevrildi. Uzmanlar, tarifelerin askıya alınıp alınmadığı, mahkeme kararının bir "ihtiyati tedbir" olup olmadığı ve temyiz sonucu çıkana dek yürürlüğün devam edip etmeyeceği gibi konuların halen netlik kazanmadığını belirtiyor. Bu da süreçte yasal ve ticari belirsizliklerin bir süre daha süreceğine işaret ediyor.
Geçmişe Dönüş: Neler Olmuştu?
Trump yönetimi, 2 Nisan tarihinde “ulusal acil durum” gerekçesiyle ithal mallara yüksek oranlı gümrük tarifeleri getirmiş, bazı ülkeler için tarifeler %100’ü aşmıştı. Ancak gelen tepkiler üzerine 90 günlük bir erteleme yapılmış, bu süre zarfında Çin ile uzlaşmaya varılmıştı. Ardından Avrupa Birliği için de %50’ye kadar çıkabilecek tarifeler gündeme gelmişti. AB ise bu girişim karşısında müzakere süreci başlatma kararı almıştı.
