Küresel çapta üniversitelerin akademik gücünü, araştırma kapasitesini ve uluslararası görünürlüğünü ölçen ShanghaiRanking Akademik Dünya Üniversite Sıralaması (ARWU) sonuçları açıklandı. Bu kapsamlı sıralama, yalnızca güncel yayın performansını değil; üniversitelerin tarihsel birikimlerini, yetiştirdikleri mezunların etkilerini ve bilim dünyasındaki izlerini de detaylı şekilde değerlendiriyor.
ARWU Metodolojisi: Çok Boyutlu Ölçüm
ARWU’nun kullandığı metodoloji, üniversitelerin başarısını tek yönlü değil, farklı parametreler üzerinden analiz ediyor:
Nobel ve Fields Madalyası Etkisi: Üniversite mezunları veya akademik kadroda yer alan bilim insanlarının dünya çapındaki ödülleri.
Yüksek Atıf Alan Araştırmacılar: Clarivate’ın Highly Cited Researchers listesinde bulunan akademisyenler.
Prestijli Yayınlar: Nature ve Science gibi saygın dergilerde yayımlanan makaleler.
SCI-Expanded ve SSCI Yayınları: Uluslararası indekslerde taranan akademik makaleler.
Mezun Puanı (Alumni Score): Nobel veya Fields Madalyası sahibi mezunlara dayalı ölçüm. Bu kriter köklü üniversiteler için avantaj sağlarken, genç üniversiteler için gelecek yıllarda yükseliş potansiyeli sunuyor.
Akademik Kadro Niteliği: Ödüllü bilim insanlarının üniversite kadrolarında bulunması.
Bu kriterler, sıralamanın yalnızca bugünkü üretkenliğe değil, aynı zamanda kurumların tarihsel mirasına ve küresel saygınlığına dayandığını ortaya koyuyor.
Türkiye’den Genel Görünüm
ARWU 2025 sonuçlarında Türkiye’den birçok üniversite önemli değişimlerle öne çıktı:
İstanbul Üniversitesi, 401–500 bandından 501–600 bandına gerilese de Türkiye’nin birincisi oldu.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ), 601–700 bandında kalıp Türkiye ikinciliğini sürdürdü.
Ankara Üniversitesi, 801–900’den 701–800 bandına yükseldi.
Hacettepe Üniversitesi, 701–800 bandındaki yerini korudu.
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, 801–900’den 701–800 bandına çıktı.
Koç Üniversitesi, 701–800 bandında kaldı.
Ege Üniversitesi, 901–1000’den 801–900 bandına yükseldi.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), 701–800’den 801–900 bandına geriledi.
Atatürk Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi, 901–1000 bandındaki yerlerini korudu.
Marmara Üniversitesi, bu yıl ilk kez 901–1000 bandına girerek listeye dahil oldu.
Sağlık Odaklı Üniversitelerin Yükselişi
Türkiye’nin sağlık alanındaki rekabeti küresel sıralamaya güçlü şekilde yansıdı.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi, sağlık temalı ilk devlet üniversitesi olarak ikinci sıraya yerleşti. Henüz yeni mezun vermeye başlamış olmasına rağmen, yüksek akademik üretkenliği ve araştırma kapasitesiyle dikkat çekti.
Hacettepe Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi, köklü geçmişleriyle sağlık bilimlerinde önde gelen konumlarını korudu.
Bu tablo, Türkiye’de sağlık araştırmaları ve eğitiminde yeni bir dengenin oluştuğunu gösteriyor.
Mezun Ağı Etkisi
Üniversitelerin gücü yalnızca akademik üretkenlikleriyle değil, aynı zamanda mezunlarının oluşturduğu etkiyle de ölçülüyor.
İstanbul Üniversitesi: 100 puan ile mezun gücünde açık ara lider.
Hacettepe Üniversitesi: 80,4 puan – güçlü sağlık mezun ağı.
Ankara Üniversitesi: 73,0 puan – kamu yönetimi ve akademide köklü etki.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi: 44,4 puan – henüz yeni mezun vermeye başlamış olsa da, gelecek yıllarda bu puanın hızla yükseleceği öngörülüyor.
