Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) politika faizini 150 baz puan indirerek yüzde 38 seviyesine çekmesinin ardından bankacılık sektöründe kredi ve mevduat faizlerinde dikkat çekici bir gerileme yaşandı. Özellikle ihtiyaç ve ticari kredilerde son iki yılı aşkın süredir görülmeyen düşük oranlar kaydedildi.
Kredi faizlerinde tarihi gerileme
Aralık ayının ikinci haftasında başlayan bu düşüş, özellikle vatandaşların en çok başvurduğu kredi türlerinden olan ihtiyaç kredilerinde kendini gösterdi. 5 Aralık haftasında yüzde 64,57 ile zirve yapan ortalama ihtiyaç kredisi faizleri, sadece bir hafta içinde yüzde 57,89’a geriledi. Bu, yaklaşık 700 baz puanlık tarihi bir düşüş anlamına geliyor. Bu oran aynı zamanda son 27 ayın en düşük seviyesi olarak kayıtlara geçti.
Ticari kredilerde de 25 ayın en düşük seviyesi görüldü
KOBİ’lerden büyük ölçekli işletmelere kadar birçok kesimi ilgilendiren ticari kredi faizleri de benzer bir eğilim gösterdi. 5 Aralık haftasında yüzde 54,57 olan ortalama ticari kredi faizleri, 400 baz puanlık düşüşle yüzde 50,55’e indi. Tüzel kişilere ait kredili mevduat ve kurumsal kartlar hariç tutulduğunda ise bu oran yüzde 45,60’a kadar geriledi. Söz konusu oranlar, 25 ila 27 ayın en düşük seviyeleri olarak dikkat çekti.
Politika faizi ile piyasa faizleri arasındaki fark azalıyor
TCMB’nin politika faizinin yıllık bileşik oranı yüzde 46 seviyelerine düşerken, ihtiyaç ve ticari kredi faizleriyle merkez bankası faizi arasındaki farkın da azaldığı gözlemlendi. Uzmanlara göre bu makasın daralması, özellikle Türk Lirası cinsinden ticari kredilerin daha kısa vadeli yapısı ve piyasadaki düzenlemelerle doğrudan ilişkili. Banka kâr marjları, risk primi ve enflasyon beklentileri bu dengeyi etkileyen temel faktörler arasında yer alıyor.
Konut ve taşıt kredilerinde düşüş sınırlı kaldı
Bireysel kredilerde en çok merak edilen kalemlerden konut ve taşıt kredilerinde ise düşüş daha sınırlı oldu. Bankalardaki ortalama konut kredisi faizi yüzde 37,63 olarak kaydedilirken, taşıt kredisi faizleri yüzde 33,62 seviyesinde kaldı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı yüzde 31,07'lik Kasım ayı enflasyonu ve TCMB'nin 2026 sonu için hedeflediği yüzde 16'lık enflasyon tahminine rağmen, kredi faizlerinin halen yüksek düzeyde olması dikkat çekti.
Mevduat faizleri de düştü
Faiz indirimi, mevduat hesaplarına da yansıdı. Gösterge niteliğindeki 1-3 ay vadeli mevduat faizleri geçen hafta yüzde 46,92’ye gerileyerek son 24 ayın en düşük seviyesini gördü. Mevduat faizlerinin kısa vadeli yapısı, politika faizindeki değişimlere daha hızlı yanıt vermesini sağlıyor.
Kredi büyümesi hız kesmedi
Tüm bu faiz düşüşlerine ve kredi büyümesini sınırlandırmaya yönelik makroihtiyati önlemlere rağmen, kredi hacmindeki artış hız kesmeden sürdü. 12 Aralık itibarıyla yıllık kredi büyümesi yüzde 43,6’ya ulaşırken, kur etkisinden arındırılmış veri yüzde 34,6 olarak hesaplandı. Yıllık bazda bireysel kredilerde büyüme yüzde 47,1 olurken, ticari kredilerde bu oran yüzde 42,5 seviyesinde gerçekleşti.
