Ekonomide dünya piyasalarında olağanüstü günler yaşanırken, Habertürk'ün usta ekonomi yazarı Abdurrahman Yıldırım, çarpıcı bir yazı kaleme aldı.
"Kışa girerken üç korku" başlıklı yazıda Yıldırım, şu ifadeleri kullandı:
Kış mevsimine girilirken küresel piyasalarda üç korku hakim duruma geldi.
-Korkunun ilki elbette hemen her ülkede ortaya çıkan enflasyon yükselmesidir.
-İkinci korku enflasyona karşı harekete geçebilecek FED’in faiz artırımlarını öne çekme ihtimalinin kuvvetlenmesidir.
-Üçüncü korku da yeniden canlanan Covid vakaları ile karantina ve kısıtlamaların başlamasıdır.
-Enflasyonla başlayalım. Küresel çapta başta hammadde ve enerji olmak üzere üretimin girdi fiyatları rekor seviyede yükseldi. Avrupa’da ve Çin’de doğalgaz ve elektrik fiyatları daha kışa girmeden el yakmaya başlamıştı zaten. Halen de yüksek seviyelerini koruyor.
-Bu hafta ABD’de açıklanan ve FED’in karar verirken dikkate aldığı enflasyon verisi Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları PCE ekimde yüzde 4.1 arttı. Rakam hedef düzeyin iki katına yükseldi. Bu oran Ocak 1990 sonrasının veya son 30 yılın en yüksek rakamı.
-Yine ABD’de haftalık işsizlik maaşı başvuruları uzun bir aradan sonra 200 binin altına indi. 20 Kasım’la biten haftada 199 bin açıklanan işsizlik maaşı başvuruları 1969 sonrasının veya son 52 yılın en düşüğüne geriledi.
-Hafta ortası açıklanan kasım ayı FED tutanakları üyelerin varlık alımlarını azaltımı artırma yanında faiz artışını da konuştuklarını ortaya koydu. Birçok üye, enflasyonun yüksek seyretmeye devam etmesi halinde, varlık alım hızını ve Fed'in faiz oranlarını önceden öngörülenden daha erken ayarlamaya hazır olması gerektiğini not ettiler.
-Bazı çevreler Fed’in tapering adımlarını ayda 15 milyar dolar yerine 30 milyar dolar azaltarak tahvil alımlarını haziran yerine martta bitirmesi gerektiğini düşünüyor.
-Böylece bankanın faiz artışına daha önce başlayıp enflasyonu daha erken frenleme şansı olacak.
-2022 için piyasalar artık 3 faiz artırımı ihtimalini fiyatlıyor. Bunun da gölgesi şimdiden hem faizlerin hem diğer piyasaların üzerine düşmeye başladı.
-Bu haber akışı ile dolar güçlendi. Büyük paralara karşı doların değerini ölçen Dolar Endeksi son 1.5 yılın en yüksek düzeyi olan 96.940’a kadar çıkarak hafta sonuna göre yüzde 1 arttı.
-ABD 10 yıllık tahvil faizleri de yüzde 1.548’den yüzde 1.693’e kadar yükseldi.
-Bu durum karşısında hisse senedi borsaları hız keserken, asıl darbeyi altın yedi. Altının ons fiyatı küresel piyasalarda 1.858 dolardan 1.778 dolara kadar inerek yüzde 4.3 değer yitirdi.
-Covid kış aylarıyla birlikte yeniden kendini hissettirmeye başladı. Avusturya hafta başından itibaren aşılı veya aşısız herkesi kapsayan bir sokağa çıkma yasağı uygulamaya koydu.
-Bu adım AB’de bir ilk ama son olmayabilir. Zira Almanya’da vaka sayıları benzer düzeyde yükseliyor. Bu ülkede günlük vaka sayısı 50 bine yaklaştı. Kurulan yeni hükümet, eski başbakan Merkel’in geniş çaplı kapanma önerisini uygulamaya koymayı reddetti ama şimdilik.
-Piyasaların en büyük korkusu ise sokağa çıkma yasaklarının ülkeden ülkeye giderek yaygınlaşması. Peki ama neden?
-Çünkü sokağa çıkma yasağı ile yeniden işgücü kaybı ve ekonomik durgunluk yaşanacak. Hammadde kıtlığı üst seviyeye çıkacak.
-Yasaklar bir de Noel satışları öncesinde gelirse perakende sektörü için felaket olacak. Hem satışlar azalacak hem de tedarik zincirleri daha tamir edilemeden yeniden zarar görecek.
-Covid’in kış aylarında artışa geçmesi korkusuna son olarak Güney Afrika’da ortaya çıkan ve iki haftada delta varyantının hakimiyetini kıran süper varyant ekledi. İngiltere’nin aceleyle Güney Afrika ve diğer 5 Afrika ülkesinden uçuşları durdurduğu haberleri geliyor.
-Delta için aşı, hatta ilaç bulunmuştu. Şimdi bu ilaçlar ve aşılar süper varyantta da etkili olacak mı? Yoksa aşı bulma çalışmaları yeniden mi başlayacak? Olay henüz yeni. Sorunun yanıtı şimdilik yok.
