Gündemi uzun süreden bir meşgul eden Kanal İstanbul Projesi için muhalif kimliğiyle tanınan ünlü profesor Celal Şengör'den ilginç bir yorum geldi. Jeoloji dalında Türkiye'nin en önemli bilim adamlarının başında gelen Şengör, "Kanar Marmara'nın ekosistemi bozar mı? Sanmıyorum, çünkü su çok değil. Marmara can çekişiyor" dedi.
Habertürk yazarı Fatih Altaylı, kamuoyunda tartışmalara neden olan Kanal İstanbul projesiyle ilgili olarak Prof. Dr. Celal Şengör'ün değerlendirmelerini okurlarına aktardı.
"Sizlerden bu konuda çok talep geliyordu. Celal Hocamızın internette dolaşan bazı eski söylemleri ile Şengör’ün Kanal İstanbul’un yapımını desteklediği iddia ediliyordu" diyen Altaylı, şöyle devam etti:
"Sevgili dostumdan bu konulara açıklık getirmesini rica etmiştim. O da bana ‘Yıllar önce Ali Kırca’nın programında hocam Roger U. Smith ile birlikte yer almıştık ve o zaman Kanal’ın yer seçiminin doğru olduğunu ancak kanalın çevresine yeni bir yerleşim alanı yapılması halinde bunun bir facia olacağını söylemiştim. Kanalı desteklerim ama yeni bir yerleşim bölgesi oluşturulursa Tayyip Bey ile bu konuda yollarımız ayrılır’ dediğini hatırlatmıştı. Ben de kendisinden bugünkü görüşünün ne olduğunu ve jeolojik açıdan değerlendirme yapmasını rica ettim. Bakın ne diyor Celal Şengör:
‘Şimdi bugünkü düşüncelerimi özetleyeyim: Kanal deprem tetiklemez, zira buradan çıkacak toprağın ağırlığı yaklaşık 300 milyar kilodur. Onun yerine geçecek olan deniz suyu (Karadeniz yüzey suyunun yoğunluğunu 1, 01 alalım) ise aşağı yukarı 121 milyar kilodur. Yani, burada meydana gelecek bir ‘hafifleme’ yaklaşık 170 milyar kilodur. Şimdi bakalım Atatürk Barajı’nın durumuna. Atatürk Barajı’ndaki suyun ağırlığı 480 milyar kilodur; bunun yarısı buharlaştığı zaman (yani 240 milyar kilo), 24 Nisan 2018’de barajın altından geçen faal Bozova Fayı’nda 5, 2 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir. Yani Kanal İstanbul’un neden olacağı yük azalması Atatürk Barajı’nınkinin birbuçuk katı azdır ve kanalın altından da faal bir fay geçmemektedir. Kanal İstanbul’un musavver mevkii Kuzey Anadolu Fayı’na yaklaşık 40 ile 20 km arasındadır. Kanal altındaki litosferin elastik gücü bu kanalı çok rahat taşır.
Bu şartlar altında, Kanalın KAF üzerinde bir deprem tetiklemesi ihtimali çok düşüktür. Kaldı ki, kanaldan kaldırılacak taş malzeme uzağa taşınmayacaktır. O zaman bir hafiflemeden ziyade net bir yüklemeden bahsedebiliriz. Bu da teorik olarak güneydeki fayı sıkıştıracağı için deprem riskini neredeyse hesap dahi edilemeyecek kadar küçük bir miktarda azaltır. Ancak kanalın akarsu mühendisliğinin iyi yapılması gereklidir. Aksi takdirde buradaki akıntı hızı, ne kadar zamanda kanal çevresinin aşınacağı gibi değişkenler bilinemez.
Ayrıca kanal çevresindeki su tutan tabakalar (yani akiferler) çok ciddi bir şekilde incelenmelidir (bu zor bir iş değildir ama para ve zaman gerektirir).
Kanal Marmara’nın ekosistemini bozar mı? Sanmıyorum, çünkü gelecek su çok değil. Marmara zaten can çekişiyor. Ama tekrar edeyim: Kanal çevresi yapılaştırılırsa işte o zaman facia olur. Yani bu açıdan Sayın Büyükşehir Belediye Başkanı’nın cinayet lafı yerinde kullanılmıştır. (Kanal doğrudan onun yönettiği şehri ilgilendirdiği için, elbette onun da ‘işidir’).Bu konuda Naci Görür’ün madde madde yayımladığı tehlikelere baksın okuyucularımız. İnternette var. Onların hepsine katılıyorum ama çoğu için ben bir amatörüm.’"
