Gayrimenkulde Yeni Dönem: Gerçek Değer Esas Alınacak
Türkiye'de gayrimenkul sektöründe uzun süredir gündemde olan vergi düzenlemeleri, 2026 yılında yürürlüğe girecek yeni uygulamalarla köklü bir değişim yaşayacak. Mevcut sistemde rayiç bedel üzerinden yapılan vergilendirme, yerini gerçek değer esasına bırakacak. Bu değişiklikle birlikte hem vergi adaletinin sağlanması hem de devletin vergi kayıplarının önlenmesi hedefleniyor.
Bankalar ve Kamu Kurumları Çalışmalarını Sürdürüyor
İlgili bakanlıklar ve kamu kurumları, gayrimenkul sektöründe vergi adaletini sağlamak ve kamu gelirlerini artırmak amacıyla dünya örneklerini inceleyerek bir süredir yoğun çalışmalar yürütüyor. Cumhurbaşkanlığı’nın yıllık programında da nesnel ölçütlere dayalı bir gayrimenkul değerleme sisteminin gerekliliği vurgulanmıştı. Bu doğrultuda taşınmaz değer değişimlerini izlemek ve taşınmaz değer haritalarını oluşturmak için yeni bir teknik altyapı kurulacak.
Tapu Sistemi ile Entegre Edilecek
Yeni sistem, Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) ile entegre edilerek, gayrimenkullerin değerine ilişkin veriler ve mülkiyet bilgileri tek bir çatı altında toplanacak. Teknik hazırlıkların tamamlanmasının ardından, alım satım işlemlerinin gerçek değer üzerinden vergilendirilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılacak. Edinilen bilgilere göre, bu sistem 2026 yılında devreye girecek.
Mevcut Sistem ve Sorunlar
Şu anki uygulamada gayrimenkul alım satım işlemlerinde alıcı ve satıcı, emlak vergisi değerinin altına düşmemek kaydıyla gerçek satış bedelini beyan etmekle yükümlü. Ancak beyan edilen değerlerin çoğunlukla gerçek piyasa değerini yansıtmadığı belirtiliyor. Bu durum, devleti ciddi bir vergi kaybıyla karşı karşıya bırakıyor. Alıcı ve satıcı, tapu işlemleri sırasında ayrı ayrı binde 20 oranında tapu harcı ödemek zorunda. Eğer beyan edilen devir bedeli gerçeği yansıtmıyorsa veya emlak vergisi değerinin altında bir bedelle işlem yapılmışsa, eksik ödenen harç taraflardan cezalı şekilde tahsil ediliyor.
Değer Artışı Kazancı Vergisi Uygulaması
Gayrimenkul alım satımında değer artışı kazancı da önemli bir vergi unsuru. Gelir Vergisi Kanunu’na göre, gayrimenkul iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde satıldığında elde edilen gelir, değer artışı kazancı olarak vergiye tabi tutuluyor. Bu kazanç, satış bedelinden endekslenmiş alış bedeli, tapu harcı gibi giderler ve ilgili yılın istisna tutarı düşülerek hesaplanıyor.
Gerçek Değer Esası ile Ne Değişecek?
Yeni sistemle birlikte, gayrimenkul alım satımında vergilendirme rayiç bedel yerine gerçek değer üzerinden yapılacak. Bu değişiklik, hem kamu gelirlerini artırmayı hem de sektörde kayıt dışılığı önlemeyi amaçlıyor. Ayrıca, gayrimenkullerin değer takibi daha şeffaf bir şekilde yapılacak. Yeni uygulamanın devreye girmesiyle, gayrimenkullerin değer değişimlerini izlemek için oluşturulacak taşınmaz değer haritaları, piyasa değerlerinin daha net tespit edilmesine olanak tanıyacak.
Vergi Adaleti ve Şeffaflık Hedefleniyor
2026'da başlayacak bu düzenlemelerle, gayrimenkul sektöründe vergi adaletinin sağlanması, kayıt dışılığın önlenmesi ve kamu gelirlerinin artırılması yönünde önemli bir adım atılmış olacak. Kamu kurumlarının yürüttüğü hazırlıklar tamamlandığında, yeni sistemin sektörde nasıl bir dönüşüm yaratacağı merakla bekleniyor.
