Türkiye, 6 Şubat 2023’te meydana gelen ve "asrın felaketi" olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli depremlerle sarsıldı. 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki büyük sarsıntı, 11 ilde büyük yıkıma neden oldu. Resmî rakamlara göre 53 bin 537 kişi hayatını kaybederken, 107 binden fazla kişi yaralandı. Deprem sonrası ülke genelinde 7 gün süreyle millî yas ilan edildi ve uluslararası yardımı da içeren 4. seviye alarm verildi.
Yıkımın Büyüklüğü ve Kurtarma Çalışmaları
Deprem, Kahramanmaraş’ın yanı sıra Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya ve Elazığ’da büyük hasara yol açtı. Toplam 120 bin kilometrekarelik bir alanda, yaklaşık 14 milyon kişi doğrudan etkilendi. Bölgede 39 bin enkazda arama-kurtarma çalışmaları yürütüldü. 93 ülkeden gelen destek ekipleri de dâhil olmak üzere 650 bin personel sahada görev aldı. Enkaz kaldırma ve kurtarma çalışmalarında 20 bin araç, ağır iş makinesi, 141 helikopter, 182 uçak ve 23 gemi kullanıldı.
Geçici Barınma ve Yardım Çalışmaları
Depremin ardından, afetzedeler için hızla çadır ve konteyner kentler oluşturuldu. 1 milyon çadır sevk edilerek 350 çadır kentte toplam 645 bin çadır kuruldu. Ayrıca 428 konteyner kentte 220 bin konteyner inşa edilerek yaklaşık 707 bin kişiye barınma sağlandı.
KYK ve Milli Eğitim Bakanlığı yurtlarında toplam 1 milyondan fazla depremzede misafir edildi. Konteyner kentlerde eğitim, sağlık ve sosyal hizmetlerin sunulması için gerekli altyapılar oluşturuldu.
Enkaz Kaldırma ve Yeniden Yapılanma Süreci
Deprem bölgesinde 2 milyon 381 bin binada hasar tespit çalışması yapıldı. Bunlardan 311 bin 440 bina ağır, acil yıkılacak veya orta hasarlı olarak belirlendi. 200 binin üzerinde binanın yıkılması gerekirken, bugüne kadar 182 bin binanın enkazı kaldırıldı.
Hak sahipliği süreci kapsamında yaklaşık 845 bin talep değerlendirildi ve başvuruların büyük çoğunluğu e-Devlet ile Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi (AYDES) üzerinden alındı.
Askerî ve Sivil Destek
Deprem bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetleri de önemli bir rol oynadı. 40 binden fazla asker, 57 tabur ve 100 arama-kurtarma timi sahada görev aldı. 29 arama-kurtarma köpeği enkaz altındaki çalışmalara katkı sağladı.THY öncülüğünde düzenlenen 13 bin 701 uçuşla 2 milyondan fazla kişi tahliye edildi, 32 bin 770 ton yardım malzemesi bölgeye ulaştırıldı.
İki Yıl Sonra: Deprem Bölgelerinde Son Durum
Depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen birçok bölgede yeniden inşa süreci devam ediyor. Kalıcı konut projeleri hızla tamamlanmaya çalışılıyor, ancak bazı bölgelerde altyapı çalışmaları henüz tam olarak bitmiş değil. Depremzedeler, yeni yaşam alanlarına kavuşmayı beklerken, psikososyal destek çalışmaları da sürdürülüyor.
6 Şubat depremleri, Türkiye’nin hafızasında derin izler bırakırken, depreme dayanıklı şehirler inşa etmenin ve afet yönetim sistemlerini daha da güçlendirmenin hayati önem taşıdığı bir kez daha gözler önüne serildi.
