İngiltere'nin saygın eğitim kurumlarından biri olan Nottingham Üniversitesi’nde görevli bilim insanları, küresel Covid-19 salgınının insan sağlığı üzerindeki beklenmedik bir etkisini gözler önüne seren önemli bir çalışmaya imza attı. UK Biobank veri tabanında yer alan 15 binden fazla yetişkinin bilgileriyle yürütülen araştırmada, yapay zeka destekli bir model aracılığıyla bireylerin beyin yaşları değerlendirildi.
Araştırma, 2020’li yılların başında dünya genelinde milyonlarca insanın hayatını altüst eden Covid-19 pandemisinin, sadece fiziksel değil, zihinsel yaşlanmayı da tetiklediğini ortaya koydu. Çalışmada, pandemiden önce ve pandemi sırasında yapılan beyin taramaları karşılaştırıldığında, insan beyninin yaşlanma hızının ortalama 5,5 ay erkene çekildiği tespit edildi.
Covid geçirmeyenlerde bile etkiler gözlendi
Çarpıcı çalışmanın baş araştırmacılarından nörolog Ali-Reza Mohammadi-Nejad, sonuçların yalnızca Covid-19 hastalığını geçirenlerle sınırlı olmadığını vurguladı. “Covid geçirmeyen bireylerde de beyin yaşlanmasında belirgin bir artış gözlemledik. İzolasyon, sosyal hayattan kopuş ve sürekli belirsizlik hali gibi pandemi koşulları, bireylerin beyin sağlığını ciddi şekilde etkiledi” açıklamasında bulundu.
Bu bulgular, bireylerin maruz kaldığı çevresel ve psikolojik etkenlerin, doğrudan hastalık geçirmeden de sinir sistemi üzerinde kalıcı izler bırakabileceğini gözler önüne serdi. Pandeminin bireylerde neden olduğu stres, kaygı ve yalnızlık duyguları; beyin yapısında fark edilir düzeyde yaşlanma belirtilerine yol açtı.
Umut verici açıklama: Beyin sağlığı geri kazanılabilir
Araştırma ekibinden bir diğer önemli isim, nörolog Dorothee Auer, elde edilen verilerin pandemiden önce ve pandemi sırasında olmak üzere yalnızca iki farklı zaman dilimine ait olduğuna dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yaptı: “Gözlemlediğimiz bu değişikliklerin kalıcı olması şart değil. Beyin, esnek bir yapıya sahiptir. Uygun çevresel koşullar ve destekleyici yaşam biçimiyle, sağlıklı beyin yapısına yeniden kavuşmak mümkün.”
