Tokat'ta bulunan ve Selçuklu mimarisinin eşsiz örneklerinden biri olan Gök Medrese, 2020 yılında başlatılan restorasyon çalışmalarının tamamlanmasıyla birlikte modern bir kültürel merkez haline dönüştü. Gençlerin 24 saat boyunca ders çalışabilecekleri, sosyal ve kültürel etkinlikler düzenleyebilecekleri bu yeni mekan, tarihi dokusunu koruyarak çağdaş bir kullanım alanına kavuştu.
- yüzyılda Sultan IV. Gıyâseddin Keyhüsrev döneminde, dönemin önemli devlet adamlarından biri olan Vezir Muînüddin Pervane tarafından inşa ettirilen Gök Medrese, zaman içinde farklı amaçlarla kullanıldı. 18. yüzyıla kadar medrese olarak hizmet veren yapı, daha sonra şifahane ve göçmenlerin barınma alanı olarak değerlendirildi. 1920 yılından itibaren şehir müzesi olarak Tokat’ın kültürel mirasını sergileyen medrese, 2012 yılına kadar bu işlevini sürdürdü.
Ancak zamanla yıpranan tarihi yapı için 2020 yılında başlatılan restorasyon projesi, 110 milyon liralık bir bütçeyle tamamlandı. Bu kapsamlı çalışmalar sonucunda Gök Medrese, sadece bir tarihî eser olmanın ötesine geçerek gençlere yönelik modern bir eğitim ve kültür merkezi haline getirildi.
Restorasyon sonrası medrese, öğrencilere ve gençlere yönelik 7/24 açık bir kütüphane olarak hizmet verecek. Burada öğrenciler ders çalışabilecek, bilimsel araştırmalar yapabilecek ve sessiz, huzurlu bir ortamda zaman geçirebilecekler. Ayrıca sosyal ve kültürel etkinlikler için ayrılan bölümlerle birlikte sanat ve edebiyat sohbetleri, seminerler, kültürel etkinlikler ve söyleşiler gibi birçok aktiviteye ev sahipliği yapacak.
AK Parti Tokat Milletvekili Mustafa Aslan, yapılan restorasyonla ilgili şu açıklamalarda bulundu:
"13. yüzyıl Selçuklu eseri olan Gök Medrese, Sultan Gıyâseddin Keyhüsrev döneminde yaptırılmış. Tahmini olarak 1250-1277 yılları arasında inşa edilen bu yapı, yaklaşık 20 yıl süren bir emeğin ürünü. Selçuklu mimarisinin tüm ihtişamını taşıyan bu eser, geçmişte eğitim ve sağlık merkezi olarak kullanılmış. Ancak zamanla farklı işlevlere büründü. 2020 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları sonucunda burayı gençlerimize tahsis etmeyi planlıyoruz. 24 saat boyunca ders çalışabilecekleri, kültürel etkinlikler düzenleyebilecekleri bir mekan haline getirmek istiyoruz. Ayrıca burada gençlere ücretsiz çay ve belirli saatlerde çorba ikramları yapılacak."
Gök Medrese, Selçuklu mimarisinin en nadide örneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Mavi çinileriyle ünlü olan bu yapı, döneminin en göz alıcı eserlerinden biri olarak Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde de övgüyle bahsediliyor. Çelebi, Gök Medrese için "çok latif ve güzel bir medrese" ifadesini kullanarak yapının ihtişamını vurgulamıştır.
Yapının dikkat çeken bazı mimari özellikleri şunlardır:
- İki eyvanlı avlulu plan şeması
- Taç kapısındaki eşsiz Selçuklu süslemeleri
- Çift minareli anıtsal giriş kapısı
- İç mekanda geometrik ve bitkisel motifli taş işçiliği
- Göz alıcı mavi çinilerle süslenmiş duvar detayları
Bu özellikleriyle Gök Medrese, Selçuklu dönemi eğitim kurumlarının en nadide örneklerinden biri olarak günümüze ulaşmıştır.Tokat’ın kültürel mirası açısından büyük önem taşıyan bu yapının yeniden hayat bulması, hem yerel halk hem de ziyaretçiler için büyük bir kazanım oldu. Tarihi dokusunu koruyarak gençlere ve akademik çalışmalara açık bir mekan olarak yeniden işlev kazandırılması, geçmiş ile gelecek arasında sağlam bir köprü oluşturuyor.
Bununla birlikte, Gök Medrese'nin yeni işleviyle bölgeye turistik bir değer katması da bekleniyor. Hem tarih meraklıları hem de gençler için cazip bir alan haline gelen bu yapı, Tokat'ın kültürel mirasının daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlayacak.
