“Türkiye’de gemi yapılamaz” denilen yıllardı... Ancak o inancını hiç kaybetmedi. Her başarısında daha zorunu hedefledi...

26 Ekim 1904'te Preveze'de dünyaya gelen Ata Nutku, ilk ve orta öğrenimini Haydarpaşa'daki Terraki Mektebi ve Kadıköy Sultanisinde tamamladı.

1917'de ise Heybeliada'daki Bahriye Mektebine geçti. Asteğmen olarak mezun oldu, sonraysa Gölcük Tersanesi'ne atandı. Mühendislik stajı yaptığı dönemde Hollanda'da denizaltı gemilerinin inşaatında görev aldı.

Ya gemi alınacaktı ya da yaptırılacaktı

Gemi inşaatı denince akla gelen ilk isim, gemi mühendisliğinin önderi Ord. Prof. Ata Nutku...

İtalyan muhriplerin donanmaya katılmasıyla bir yağ gemisine ihtiyaç duyuldu. Gemilerin akaryakıt ihtiyaçları zor yollardan karşılanıyordu.

Ya akaryakıt gemisi alınacaktı ya da Gölcük fabrikalarında yaptırılacaktı. Ata Nutku gemi yapma taraftarıydı.

İlk gemisi suyla buluşurken yalnızdı…

Geminin planları Ata Nutku ve Amir Türüt tarafından çizildi. İnşasına ise gerekli hazırlıklar yapılarak 26 Mayıs 1934’te başlandı. Geminin inşa edilemeyeceğine, edilse bile yüzemeyeceğine inanan o kadar çok kişi vardı ki…

Takvimler 1 Kasım 1935’i gösterirken hiçbir tören yapılmadan Gölcük Yağ Gemisi denize indirildi. Sadece Ata Nutku ve ona inanan arkadaşları vardı.

Türkiye’de ilk defa bir geminin dizayn ve inşası onun sayesindeydi. Geminin hizmete girmesi ise 2 yıl sonra oldu.

Başarılar ardı ardına geldi

Ata Nutku, Gölcük Yağ Gemisi’nin inşaatı nedeniyle Genelkurmay Mareşal Fevzi Çakmak tarafından takdirname ve Milli Müdafaa Vekili tarafından nakden ödüllendirildi.

Gölcük Yağ Gemisi’nden sonra çalışmalar hızlandı, 1937’de Atak Mayın Gemisi dizayn edilerek inşası yapıldı. Geminin denize indirilme töreni Gölcük’ün tersine çok kalabalıktı…

Daha sonrasında ise başarılar ardı ardına geldi.

2500 tonluk yüzer havuz, Torpido Şalopaları, Tolunay Tankeri, Kartal Araba Vapuru, Karamürsel Araba Vapuru…

Geleceğin mühendislerini yetiştirdi

1943 yılında ise Ata Nutku için yeni bir dönem başladı. İstanbul Teknik Üniversitesinde açılan gemi inşa mühendisliği bölümünde geleceğin mühendislerini yetiştirmek için görevlendirildi.

İlerleyen yıllarda onun önderliğinde Türkiye’de Gemi İnşaatı Enstitüsü kuruldu. Daha sonraysa enstitüde Gemi Model Deney Laboratuvarı inşa edildi.

Askeri ve sivil yaşamı boyunca bir devrin önderi olan Ata Nutku, çok sayıda gemi inşaatı mühendisi yetiştirdi.

1990’da İTÜ Gemi Model Deney Laboratuvarının adı, kurucusuna atfen “Ata Nutku Gemi Model Deney Laboratuvarı” olarak değiştirildi.

31 Ocak 1994’te hayatını kaybetti. Arkasındaysa ilkleri ve onu her zaman saygıyla anan öğrencilerini bıraktı… 

Ata Nutku kimdir?

1974 senesinde TÜBİTAK Hizmet Ödülü alan Ata Nutku, Türkiye'de ilk inşa edilen geminin tasarımının mimarıdır.

1923 yılında Bahriye Mektebi'nin İnşaat-ı Bahriye Bölümü'nü bitirdi. 1960 yılında ordinasyus profesör oldu. 1974 yılında TÜBİTAK Hizmet Ödülü aldı. 

Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında gemi inşaatının Türkiye'de ve İstanbul Teknik Üniversitesi'nde geliştirilmesinde büyük rol oynadı. Türkiye'de ilk inşa edilen geminin tasarımı ve inşaatı onun sayesinde gerçekleştirildi. 

İTÜ Yönetim Kurulu, 1990 yılında kurucusu olduğu laboratuvara Ata Nutku Gemi Model Laboratuvarı adını verdi. 1999 yılında Türkiye Denizcilik İşletmeleri 112 oto kapasiteli araba vapuruna Ord.Prof. Ata Nutku adını verdi.

Uzun yıllar hizmet ettiği Gölcük Tersanesi ise 2010 yılında, 310 Yeni Gemi İnşa Baş Mühendisliği kısmına Yb.Ata Nutku 310 Gemi İnşa Baş Mühendisliği adını verdi.